Cả Aptos và Sui đều là những nền tảng Layer 1 mới nổi với nhiều điểm tương đồng nhưng cũng có những điểm khác biệt quan trọng. Việc lựa chọn nền tảng nào tốt hơn phụ thuộc vào nhu cầu và mục tiêu đầu tư của bạn. Cùng tìm hiểu ngay những đặc điểm của Aptos và Sui để quyết định xem đâu là nền tảng Layer 1 mà bạn nên đầu tư thông qua bài viết sau:
1. Giới thiệu về Aptos và Sui
1.1. Aptos là gì?
Aptos là Blockchain Layer 1 được phát triển nhằm giải quyết triệt để các vấn đề về tốc độ giao dịch và phí giao dịch còn đang tồn tại trên Ethereum. Aptos có thể giải quyết các vấn đề này do nó có khả năng mở rộng lên đến 160.000 TPS.
Aptos được xây dựng bằng chính đội ngũ Core Team đã từng xây dựng Diem Stablecoin và Blockchain tại Facebook.
1.2. Sui là gì?
Sui Network là nền tảng blockchain Layer 1 phi tập trung, hỗ trợ cơ chế đồng thuận delegated Proof of Stake (dPoS). Sui được thiết kế để xác nhận giao dịch tức thời và có khả năng mở rộng lên đến hàng nghìn giao dịch mỗi giây.
Sui Network có thể xử lý đồng thời một lượng lớn giao dịch, cho phép người dùng thực hiện thanh toán nhanh chóng và hiệu quả. Mạng lưới Sui cũng cho phép phát triển các hệ thống tài chính và ứng dụng phức tạp hơn trên blockchain của nó.
2. So sánh Aptos với Sui
2.1. Aptos vs Sui: Ngôn ngữ lập trình
Cả Aptos và Sui đề sử dụng ngôn ngữ lập trình Move – một ngôn ngữ lập trình dựa trên Rust để thực thi song song, mặc dù Sui có phiên bản sửa đổi riêng của nó.
Move đóng vai trò là ngôn ngữ mã byte thực thi để tạo hợp đồng thông minh và giao dịch tùy chỉnh trên blockchain.
Trong whitepaper về Move của Diem, Nhà phát triển nhấn mạnh sự tập trung vào hai khía cạnh quan trọng: sự khan hiếm và kiểm soát quyền truy cập. Sự khan hiếm đảm bảo các hạn chế về tài sản và ngăn ngừa chi tiêu gấp đôi, trong khi kiểm soát truy cập quản lý quyền sở hữu và đặc quyền.
Trong khi Aptos thường tuân thủ thiết kế tiêu chuẩn được nêu trong whitepaper của Diem: thiết kế tập trung vào địa chỉ thì Sui giới thiệu một mô hình đối tượng hơi khác. Sui áp dụng hệ thống lưu trữ lấy đối tượng làm trung tâm, đại diện cho các yếu tố khác nhau trên blockchain dưới dạng “đối tượng”.
Cách tiếp cận này cho phép cái nhìn toàn diện về các thành phần của blockchain. Trong phiên bản Move của Sui, quyền sở hữu đối tượng, chia sẻ, khả năng thay đổi và tính bất biến được chỉ định rõ ràng, mang lại sự minh bạch trong thiết kế blockchain. Trong khi đó, Aptos thiếu các chỉ số rõ ràng như vậy. Hơn nữa, API quyền sở hữu của Sui thể hiện rõ ràng hơn về thiết kế blockchain, mang lại sự rõ ràng hơn so với Aptos.
2.2. Aptos vs Sui: Cơ chế đồng thuận
Mặc dù cả Aptos và Sui đều sử dụng proof-of-stake làm cơ chế đồng thuận, nhưng thuật toán cơ bản của chúng khác nhau và ảnh hưởng đến khả năng mở rộng của chúng.
Aptos sử dụng cơ chế Byzantine Fault Tolerance (BFT), có thể cho phép các giao dịch blockchain nhanh chóng trong khi vẫn đảm bảo tính bảo mật nhờ khả năng phân tích trạng thái trên chuỗi và tự động hóa quá trình sửa các trình xác thực không đủ tiêu chuẩn. Điều này có nghĩa là hệ thống BFT có đầy đủ chức năng ngay cả khi một số node nhất định không hoạt động.
Mặt khác, Sui sử dụng thuật toán đồng thuận được Narwhal và Bullshark, cho phép nó thực hiện các giao dịch song song. Giao thức này có thể chống lại các cuộc tấn công từ chối dịch vụ (denial-of-service (DoS)) vì nó không đồng bộ.
Trong khi Aptos có kiến trúc mô-đun từ việc lưu trữ sổ cái của họ trên blockchain thì Sui có kiến trúc nhiều lớp vì sổ cái của nó được lưu trữ dưới dạng biểu đồ tuần hoàn có hướng (directed acyclic graph (DAG)). Điều này cho phép Sui có khả năng mở rộng và linh hoạt hơn nhiều so với Aptos.
2.3. Aptos vs Sui: Hiệu suất blockchain
Về hiệu suất, Aptos có thông lượng cao hơn một chút trong giai đoạn thử nghiệm so với Sui, ở mức 160.000 TPS. Tuy nhiên, sau khi mạng chính của Aptos được phát hành vào tháng 10 năm 2022, TPS của nó đã giảm xuống mức ảm đạm là 4 TPS và hiện chạy ở mức 16 TPS với mức cao nhất là 300 TPS (tính đến ngày 22 tháng 5 năm 2024).
Trong khi đó, thiết kế lấy đối tượng của Sui tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch song song, hứa hẹn mức trần cao với tiềm năng TPS không giới hạn về mặt lý thuyết. Mặc dù được thiết kế để đạt tốc độ cao nhưng mạng của Sui hiện đang có thông lượng thấp sau khi ra mắt mạng chính. Hiện chỉ xử lý được 23 TPS tính đến ngày 22 tháng 4 năm 2024.
2.4. Aptos vs Sui: Tính riêng tư và bảo mật
Mặc dù Aptos và Sui chưa trải qua cuộc kiểm toán chính thức nhưng điều này không có nghĩa là chúng không an toàn hoặc không đáng tin cậy. Nhiều dự án blockchain đã được triển khai thành công mà không cần kiểm toán chính thức và các dự án nhỏ hơn thường ưu tiên các khía cạnh phát triển khác trước khi tìm kiếm kiểm toán chính thức.
Tuy nhiên, điều quan trọng là phải thừa nhận rằng các lỗ hổng hoặc sai sót tiềm ẩn trong mã có thể không được xác định nếu không có kiểm tra chính thức. Cần lưu ý rằng việc thiếu kiểm toán chính thức có thể là nguyên nhân gây lo ngại cho một số Nhà đầu tư và người dùng ưu tiên tính bảo mật và minh bạch.
Mặc dù ngôn ngữ lập trình Move cung cấp mức độ bảo mật đáng kể theo thiết kế nhưng nó không đảm bảo an toàn cho các hợp đồng theo mặc định.
Phát triển hợp đồng an toàn bao gồm việc sử dụng các tính năng ngôn ngữ hiện đại trong khi tạo mã và thiết kế cấu trúc an toàn và đáng tin cậy của hợp đồng với kiểm tra bảo mật hợp đồng thông minh bắt buộc.
2.5. Aptos vs Sui: Khả năng mở rộng
Aptos và Sui đều tập trung vào việc đạt được khả năng mở rộng cao thông qua thực thi song song, phân chia và các kỹ thuật khác, nhằm hỗ trợ hàng triệu giao dịch mỗi giây.
Thay vì dựa vào trình xác thực tập trung hoặc theo đuổi quá trình phân cấp quy mô lớn, cả Sui và Aptos đều ưu tiên tối ưu hóa khả năng mở rộng bằng cách tối đa hóa dung lượng mạng, tương tự như cách tiếp cận của Solana. Tuy nhiên, nút thắt trong việc đạt được mục tiêu này có thể là sự phát triển của trạng thái của hệ sinh thái.
Để giải quyết nút thắt này, Aptos ưu tiên sử dụng các trình xác thực không đồng nhất với tài nguyên lưu trữ và CPU bị hạn chế, trong khi Sui có kế hoạch phân chia lưu trữ dữ liệu một cách hiệu quả và mở rộng quy mô tài nguyên theo chiều ngang.
2.6. Aptos vs Sui: Các trường hợp sử dụng cụ thể
Mặc dù Blockchain Sui và Aptos có nhiều điểm tương đồng, nhưng sự khác biệt giữa chúng khiến chúng phù hợp với các trường hợp sử dụng khác nhau.
Ví dụ: thiết kế lấy đối tượng làm trung tâm của Sui tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch song song, điều này có thể mang lại lợi ích cho các ứng dụng quy mô lớn. Mặt khác, kiến trúc mô-đun của Aptos cho phép nâng cấp và tùy chỉnh dễ dàng, khiến nó trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các doanh nghiệp và dự án đòi hỏi sự linh hoạt hơn.
2.7. Aptos vs Sui: Tokenomics
Aptos và Sui có các token riêng biệt chi phối việc sử dụng và phân phối token gốc của chúng.
Aptos giới thiệu APT là token gốc của nó, ra mắt lần đầu với tổng nguồn cung 1 tỷ token vào ngày 12 tháng 10 năm 2022. Kế hoạch phân phối token do Aptos Labs gồm 82% nguồn cung ban đầu hiện được đặt cược để tham gia Proof-of-staking (PoS), được phân phối trên các danh mục khác nhau. Sự phân phối token của Aptos như sau:
- 51% phân bổ cho cộng đồng
- 19% được phân bổ cho những người đóng góp cốt lõi
- 16.5% được phân bổ cho Quỹ Aptos
- 13.5% phân bổ cho Nhà đầu tư dự án
Cơ cấu phân bổ này đảm bảo việc phát hành dần dần các token theo thời gian và khuyến khích sự cam kết và tham gia lâu dài từ các bên liên quan khác nhau trong hệ sinh thái Aptos.
Mặt khác, tổng nguồn cung token SUI được giới hạn ở mức 10 tỷ token và theo whitepaper về kế hoạch phân phối của Sui Foundation, các token này sẽ được phân phối cho nhiều thành viên khác nhau của cộng đồng Sui, chẳng hạn như Nhà xây dựng, Nhà nghiên cứu, người xác thực,…. Điều này cũng bao gồm Chương trình tài trợ dành cho Nhà phát triển của họ, chương trình thưởng cho những dự án đầu tiên đang xây dựng trên Sui.
Token SUI được phân bổ như sau:
- 20% cho những người đóng góp sớm
- 14% cho Nhà đầu tư
- 10% cho Kho bạc
- 6% được phân bổ cho Chương trình truy cập cộng đồng và Người thử nghiệm ứng dụng
- 50% được phân bổ cho Dự trữ cộng đồng
Token SUI có 4 công dụng chính:
- Đặt cược vào trình xác thực để bảo mật mạng và kiếm phần thưởng đặt cược
- Trả phí gas để thực hiện các giao dịch và các hoạt động khác
- Cung cấp thanh khoản trên chuỗi để hỗ trợ toàn bộ nền kinh tế Sui
- Cung cấp cho chủ sở hữu quyền và khả năng tham gia quản trị trong tương lai
Tokenomics Sui cũng có 3 thành phần cốt lõi, đó là:
- Cơ chế Proof-of-stake: Để đảm bảo các ưu đãi của chủ sở hữu SUI phù hợp với trình xác thực của Sui
- Cơ chế gas: Đảm bảo phí gas thấp và ổn định bất kể nhu cầu trên mạng
- Quỹ lưu trữ: Để đảm bảo rằng việc lưu trữ dữ liệu được định giá chính xác nhằm tránh gánh nặng cho người dùng mạng trong tương lai
2.8. Aptos vs Sui: Nhà đầu tư
Aptos Labs và Mysten Labs, các công ty đứng sau blockchain Aptos và Sui, đã huy động thành công nguồn tài trợ đáng kể từ các công ty đầu tư mạo hiểm và Nhà đầu tư nổi tiếng.
Aptos Labs, người tạo ra blockchain Aptos, đã huy động được tổng số tiền tài trợ khoảng 400 triệu USD. Công ty đã thu hút đầu tư từ nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm khác nhau, bao gồm Andreessen Horowitz, FTX Ventures, Jump Crypto, a16z, Tiger Global, Multicoin Capital và một số công ty khác. Với cơ sở nhà đầu tư mạnh mẽ, Aptos Labs hiện tự hào có 28 nhà đầu tư hỗ trợ tầm nhìn và sự phát triển của mình.
Mặt khác, Mysten Labs, Nhà phát triển blockchain Sui layer 1, gần đây cũng đạt được những bước tiến đáng kể trong việc tài trợ. Trong vòng cấp vốn Series B được tổ chức vào tháng 9 năm 2022, công ty đã huy động thành công 300 triệu USD. Các nhà đầu tư lớn, chẳng hạn như Lightspeed Venture Partners, Andreessen Horowitz và Redpoint, đã cung cấp hỗ trợ đáng kể trong vòng cấp vốn này. Khi kết hợp với số tiền 36 triệu USD huy động được trong Series A, Mysten Labs đã tích lũy được tổng số tiền tài trợ là 336 triệu USD. Vòng cấp vốn này đã đẩy mức định giá của Sui lên hơn 2 tỷ USD.
2.9. Aptos vs Sui: Đội ngũ phát triển & quá trình phát triển
2.9.1. Aptos
Đứng sau dự án Aptos là Aptos Labs, được thành lập bởi 2 co-founder Mo Shaikh (CEO) và Avery Ching (CTO), cùng với một số thành viên khác trong nhóm đã làm việc cùng nhau tại Meta trong dự án blockchain Diem, sau đó cùng nhau thành lập Aptos Labs để tiếp tục phát triển công nghệ mà họ xây dựng cho Diem.
Những thành viên khác trong Aptos Labs cũng là những người có nhiều kinh nghiệm chuyên môn, đã từng làm việc ở các công ty lớn trong ngành blockchain cũng như tài chính truyền thống như KPMG, Blackrock, Robinhood, Huobi, JP Morgan…
Aptos còn thu hút một vài thành viên đến từ Solana Labs, trong đó nổi bật nhất là Austin Virts, cựu Head of Marketing của Solana.
2.9.2. Sui
Đội ngũ xây dựng Sui blockchain là Mysten Labs. Mysten Labs được đồng sáng lập bởi các thành viên Evan Cheng (CEO), Sam Blackshear (CTO), Adeniyi Abiodun (CPO), và George Danezis (Chief Scientist).
Trong đó, Evan Cheng là R&D Leader của Novi Financial (nhánh xây dựng sản phẩm crypto của Meta), Adeniyi Abiodun là Product Leader của Novi Financial… và nhiều thành viên khác nắm giữ vai trò chủ chốt trong nhánh blockchain của Meta.
Sui ra mắt chậm hơn một chút so với Aptos. T3/2022 Sui mới được giới thiệu ra cộng đồng, T5/2022 mới ra mắt devnet và dự kiến phải đến cuối năm 2022 mới có thể hoàn thiện và ra mắt mainnet.
Có thể thấy cả 2 dự án đều có đội ngũ tài năng, đều là những người có kinh nghiệm lâu năm và đã từng làm việc ở các công ty lớn. Trong đó, Mysten Labs có nhiều thành viên trước đó là thành viên chủ chốt về engineering và phát triển sản phẩm của Meta (Facebook) hơn, Aptos Labs lại có phần đa dạng hơn về con người.
Về roadmap và quá trình phát triển, Aptos đang có lợi thế đi trước một chút so với Sui. Việc hoàn thiện mainnet trước có thể đem lại lợi thế first mover và thu hút được nhiều người dùng hơn. Tuy nhiên, đây mới chỉ là roadmap dự kiến, phải đợi thời điểm mainnet chính thức mới có thể kết luận.
2.10. Aptos vs Sui: Hệ sinh thái
2.10.1. Aptos
Hệ sinh thái Aptos đã có sự hoàn thiện nhất định về các dự án trong các mảng khác nhau, các dự án trải dài các mảng từ AMM, Yield Optimizer, Derivative, Aggregator….
Ngoài các dự án kể trên, còn có các dự án Tsunami Exchange, Laminar, Mariana Exchange, AptoSwap, Umi Protocol,…
Xem thêm:
- Theo dõi giá APT/USD hôm nay
- Theo dõi giá APT/VND hôm nay
- Hướng dẫn mua Aptos (APT)
- Nghiên cứu về dự án Aptos (APT)
2.10.2. Sui
Sui cũng đã có những dự án ở các mảng khác nhau như AMM, NFT, Wallet, Infrastructure.
Hệ sinh thái của Sui khá non trẻ nếu phải so sánh với Aptos. Điều này có thể được lý giải do hình thành và phát triển muộn hơn Aptos, ngôn ngữ lập trình Sui Move có phần khác biệt so với Move nguyên bản làm cho Sui kén developers hơn. Ngoài ra, do Mysten Labs chưa thực hiện các chương trình thu hút nhà phát triển, do đó ít dự án chọn build trên đây hơn.
Xem thêm:
- Theo dõi giá SUI/USD hôm nay
- Theo dõi giá SUI/VND hôm nay
- Hướng dẫn mua Sui Network (SUI)
- Nghiên cứu về dự án Sui Network (SUI)
3. Aptos vs Sui – nền tảng Layer1 nào tốt hơn?
Cả Aptos và Sui đều là những nền tảng Layer 1 mới nổi với nhiều điểm tương đồng nhưng cũng có những điểm khác biệt quan trọng. Việc lựa chọn nền tảng nào tốt hơn phụ thuộc vào nhu cầu và mục tiêu đầu tư của bạn.
Nếu bạn quan tâm đến một nền tảng Layer 1 có khả năng mở rộng cao, hiệu suất tốt và bảo mật cao, Aptos có thể là lựa chọn phù hợp. Nếu bạn quan tâm đến một nền tảng Layer 1 có mô hình dữ liệu linh hoạt hơn và lộ trình phát triển tiềm năng, Sui có thể là lựa chọn phù hợp.
Trước khi quyết định đầu tư, bạn hãy đảm bảo đã nghiên cứu kỹ lưỡng về các dự án và số vốn mà bạn có thể chịu rủi ro.
