Một trong những yếu tố quan trọng giúp hệ sinh thái Arbitrum phát triển đó chính là Short-Term Incentives Program. Vậy Arbitrum Short-Term Incentives Program là gì? Cùng tìm hiểu chi tiết về chương trình này qua bài viết dưới đây.
1. Arbitrum Short-Term Incentives Program là gì?
1.1. Bối cảnh ra đời
Giai đoạn đầu năm 2023, hệ sinh thái Arbitrum đang tăng trưởng mạnh mẽ với các dự án narrative riêng biệt khiến dòng tiền từ các hệ sinh thái khác đổ về mạng lưới này ngày một gia tăng. Đỉnh điểm là lúc Arbitrum Foundation thông báo ra mắt token ARB, bên cạnh đó là Aridrop với quy mô lớn thì TVL (Total Volume Locked) của toàn hệ sinh thái Arbitrum đã tạo đỉnh với mức tăng trưởng trưởng 160%.
Tuy nhiên, sau một khoảng thời gian bùng nổ, các hệ sinh thái Layer 2 khác đã nổi lên mạnh mẽ, với zkSync là một ví dụ tiên phong, khiến mọi người đều háo hức vì khả năng airdrop trong tương lai. Hệ sinh thái Layer 2 tiếp theo là Base cũng thu hút được một lượng tiền lớn, tương tự như Arbitrum, nhờ vào các dự án như BALD, Aerodrome, Friend.tech,…
Sự nổi lên mạnh mẽ của các hệ sinh thái Layer 2 khác đã dẫn đến làn sóng rút tiền ra khỏi Arbitrum, với tổng giá trị khoảng 900 triệu đô la tính từ đỉnh. Đối diện với những vấn đề này, Arbitrum Foundation cùng với Arbitrum DAO không thể chỉ đứng nhìn và buộc phải đưa ra các biện pháp kích thích để phát triển hệ sinh thái. Lúc này, Arbitrum Short-Term Incentives Program chính là giải pháp được đội ngũ Arbitrum đưa ra.
1.2. Arbitrum stip là gì?
Arbitrum Short-Term Incentives Program (STIP) một chương trình được tổ chức bởi Arbitrum DAO với mục đích tài trợ cho các dự án đang hoạt động trên mạng lưới Arbitrum.
Mục tiêu của chương trình là khuyến khích và hỗ trợ sự phát triển của các dự án trong hệ sinh thái Arbitrum bằng cách cung cấp nguồn tài nguyên token ARB.
Các dự án nhận được tài trợ sẽ cần sử dụng token ARB để thúc đẩy thanh khoản và thu hút một lượng lớn người dùng đến với hệ sinh thái. Điều này có thể được đạt được thông qua việc triển khai các cơ chế khuyến khích, chẳng hạn như việc cung cấp phần thưởng ARB cho người dùng tham gia vào các giao dịch, cung cấp thanh khoản hoặc tham gia vào các hoạt động của dự án.
Arbitrum DAO đã thông qua việc cấp phép sử dụng tổng cộng 50,000,000 token ARB cho chương trình khuyến khích ngắn hạn này. Ban đầu, số lượng token được đề xuất là 75,000,000 ARB, tuy nhiên, sau khi xem xét Arbitrum DAO đã quyết định giảm xuống 50 triệu ARB. Quyết định này được đưa ra để đảm bảo rằng phân phối tài nguyên ARB là hợp lý và phù hợp với mục tiêu của chương trình.
Chương trình STIP dự kiến kéo dài cho đến ngày 31/01/2024. Trong thời gian này, các dự án có thể nộp đơn xin tài trợ và Arbitrum DAO sẽ xem xét và chấp thuận các đề xuất phù hợp. Mục tiêu cuối cùng của chương trình là thúc đẩy sự phát triển bền vững và mở rộng của hệ sinh thái Arbitrum thông qua việc hỗ trợ các dự án tiềm năng và tạo động lực cho cộng đồng.
2. Mục tiêu của Arbitrum Stip
Mục tiêu chính mà Arbitrum DAO đặt ra đối với Short-Term Incentives Program bao gồm:
- Hỗ trợ tăng trưởng mạng lưới: Thúc đẩy quá trình phân phối ưu đãi cho các giao thức hoạt động trên Arbitrum và khuyến khích sự tăng trưởng của mạng lưới và hệ sinh thái bằng cách áp dụng các chiến lược khuyến khích thanh khoản mới, nâng cao tương tác người dùng, tăng khối lượng giao dịch và tính thanh khoản của toàn bộ hệ sinh thái Arbitrum.
- Thử nghiệm các khoản tài trợ: Tiến hành thử nghiệm việc phân phối các khoản tài trợ với nhiều chiến lược khác nhau nhằm khuyến khích thanh khoản, nhằm tăng cường sự tương tác của người dùng, tăng số lượng giao dịch và cải thiện tính thanh khoản trên toàn bộ hệ sinh thái Arbitrum.
- Tìm kiếm các mô hình mới: Tìm kiếm các mô hình tài trợ và hỗ trợ phát triển mới để tối đa hóa hoạt động trên mạng lưới Arbitrum, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững và mở rộng của hệ sinh thái.
- Thống kê dữ liệu: Xây dựng dữ liệu về hiệu quả của việc phân phối các khoản tài trợ để cung cấp thông tin hữu ích để thiết kế các chương trình khuyến khích tốt hơn trong tương lai.
3. Những yêu cầu đặt ra với các dự án tham gia STIP
Các dự án tham gia STIP cần phải tuân thủ các yêu cầu được Arbitrum DAO đề ra như sau:
- Các dự án nhận được tài trợ sẽ phải duy trì phân phối ARB mà không được chuyển đổi sang tài sản khác.
- Các dự án không được tự thực hiện farm ARB bằng chương trình khuyến khích của chính mình.
- Các dự án phải lập kế hoạch chi tiêu và xác định mục tiêu rõ ràng cho khoản tài trợ.
- Các dự án phải cam kết cung cấp dữ liệu về phân phối, tất cả các giao dịch sử dụng ARB và các số liệu quan trọng như TVL hàng ngày, giao dịch, khối lượng giao dịch, địa chỉ và phí giao dịch.
- Các dự án phải đồng ý chia sẻ tất cả các địa chỉ hợp đồng thông minh đang được sử dụng để phân phối khuyến khích.
- Các dự án phải tiết lộ các hợp đồng thông minh được khuyến khích và biểu thị mọi hợp đồng từ các dự án bên ngoài đang được khuyến khích.
- Các dự án chỉ có thể sử dụng khuyến khích cho các hợp đồng thông minh trên mạng lưới Arbitrum.
- Các khoản tài trợ sẽ không được sử dụng để tham gia vào quản trị của Arbitrum DAO.
- Các dự án được tài trợ sẽ không khuyến khích hoặc tham gia vào các cuộc tấn công trên diễn đàn gây ảnh hưởng đến cộng đồng.
- Các dự án nhận được hỗ trợ phải đồng ý tuân thủ quy trình xác minh danh tính (KYC) do Arbitrum DAO thực hiện.
- Các dự án phải nộp đề xuất theo một bố cục được cung cấp.
Bằng cách truyền dữ liệu thanh toán tài trợ, các tài khoản đa chữ ký sẽ được ủy quyền để đảm bảo các người được tài trợ tuân thủ đề xuất của mình bằng cách tạm dừng việc truyền dữ liệu tài trợ trong các trường hợp sau:
- Bất kỳ việc sử dụng quỹ nào không được mô tả rõ ràng trong đơn đăng ký của người được tài trợ.
- Không tuân thủ các tiêu chuẩn báo cáo dữ liệu.
- Người nhận tài trợ sẽ được yêu cầu cung cấp bảng điều khiển Dune được tải lên và đăng trên diễn đàn bởi các nhóm đủ điều kiện trước ngày 15 tháng 12 năm 2023.
- Yêu cầu bảng điều khiển là: TVL hàng ngày, số giao dịch, khối lượng, địa chỉ duy nhất và phí giao dịch cho các giao thức được khuyến khích. Dữ liệu này nên bao phủ 30 ngày trước, trong và sau giai đoạn khuyến khích. Nếu một chỉ số không áp dụng hoặc không thể đạt được, nó nên được ghi chú trong đơn đăng ký.
- Các bảng điều khiển chi tiết hơn (bao gồm phân tích theo gói và người dùng) sẽ được cộng đồng lưu ý cho các chương trình tương lai.
- Nếu các bảng điều khiển không được đăng trước ngày này, các tài khoản đa chữ ký sẽ được ủy quyền để tạm dừng luồng cấp phát khuyến khích cho các giao thức theo quyền họa quyết định của họ.
Trong đề xuất này, vì mục tiêu là thử nghiệm, các tài khoản đa chữ ký không có ý định cung cấp kiểm soát chất lượng về thiết kế chương trình khuyến khích. Thay vào đó, họ được ủy quyền để tạm dừng truyền dữ liệu trong trường hợp có sự cẩu thả hoặc lạm dụng quỹ.
4. Tiêu chí đánh giá các dự án tham gia STIP
Các dự án sẽ trải qua 2 vòng khác nhau để Arbitrum DAO quyết định trao các khoản tài trợ, tuy nhiên các dự án chỉ có thể nhận được tài trợ từ 1 vòng. Ngoài ra các dự án bị từ chối trong vòng đầu tiên vẫn có thể đăng ký và tiếp tục tham gia vòng thứ 2.
Các giao thức có thể nộp đơn đăng ký tài trợ với số tiền mà họ cho là phù hợp. Trong khi không có giới hạn ARB cụ thể, các đại biểu và cử tri sẽ đánh giá từng đơn đăng ký tài trợ một cách riêng lẻ.
Vì vậy, Nhóm làm việc Arbitrum đã bao gồm bốn danh mục tài trợ, cũng như một số chỉ số được đề xuất mà cộng đồng có thể xem xét để đánh giá các khoản tài trợ.
4.1. Beacon Grants
Beacon Grants sẽ cho phép các dự án nhận được tối đa 200,000 ARB khi đạt đủ các điều kiện:
- Triển khai trên Arbitrum trong tối thiểu 2 tháng.
- Có nhiều hơn $1.5M TVL.
- Có nhiều hơn $2M Volume trong 30 ngày gần nhất.
4.2. Siren Grants
Siren Grants sẽ cho phép các dự án nhận được tối đa 750,000 ARB khi đạt đủ các điều kiện:
- Triển khai trên Arbitrum trong tối thiểu 4 tháng.
- Có nhiều hơn $4M TVL.
- Có nhiều hơn $40M Volume trong 30 ngày gần nhất.
4.3. Lighthouse Grants
Lighthouse Grants sẽ cho phép các dự án nhận được tối đa 2,000,000 ARB khi đạt đủ các điều kiện:
- Triển khai trên Arbitrum trong tối thiểu 6 tháng.
- Có nhiều hơn $15M TVL.
- Có nhiều hơn $100M Volume trong 30 ngày gần nhất.
4.4. Pinnacle Grant
Pinnacle Grants sẽ cho phép các dự án nhận được không giới hạn ARB khi đạt đủ các điều kiện:
- Triển khai trên Arbitrum trong tối thiểu 12 tháng.
- Có nhiều hơn $30M TVL.
- Có nhiều hơn $200M Volume trong 30 ngày gần nhất.
5. Tiến trình hoạt động của Arbitrum Stip
Mỗi vòng sẽ kéo dài trong 3 tuần với thời gian tương ứng:
- Dự án gửi đề xuất: 7 ngày đầu tiên.
- ArbitrumDAO xem xét đề xuất: 7 ngày tiếp theo.
- Voting từ cộng đồng: 7 ngày cuối cùng.
Lộ trình hoạt động của STIP sẽ hoạt động như sau:
- 01/09/2023: Đề xuất được đăng tải trên diễn đàn.
- 10/09/2023: Bỏ phiếu trên Snapshot.
- 20/09/2023: Bỏ phiếu On-Chain.
Sau đó, tiếp tục đến vòng 1:
- 20/09/2023: Bắt đầu đăng ký STIP vòng 1
- 27/09/2023: Hạn chót đăng ký
- 28/09/2023: Bắt đầu chu kỳ đánh giá dự án
- 04/10/2023: Kết thúc chu kỳ đánh giá dự án
- 05/10/2023: Bắt đầu bỏ phiếu
- 12/10/2023: Kết thúc bỏ phiếu
Thời gian diễn ra vòng 2 với cách thức tương tự vòng 1:
- 12/10/2023: Bắt đầu đăng ký STIP vòng 2
- 18/10/2023: Hạn chót đăng ký
- 19/10/2023: Bắt đầu chu kỳ đánh giá dự án
- 01/11/2023: Kết thúc chu kỳ đánh giá dự án
- 02/11/2023: Bắt đầu bỏ phiếu
- 09/11/2023: Kết thúc bỏ phiếu
6. Các cách kiếm tiền từ Arbitrum Stip?
Về tổng quan hầu hết số lượng token ARB kể trên sẽ được các dự án sử dụng với các mục đích sau:
- Giảm chi phí giao dịch: Áp dụng với các nền tảng perpetuals, DEX hoặc DEX aggregator, … Theo đó, số lượng token ARB này sẽ được sử dụng để trader giảm một phần phí giao dịch.
- Liquidity Mining: Các dự án cũng sẽ sử dụng ARB làm phần thưởng cho các Liquidity Provider (LP) khi cung cấp thanh khoản cho việc giao dịch swap, perpetuals hoặc các options vault, lending & borrowing, …
- Ngoài ra, một số dự án cũng tận dụng nguồn vốn này cho việc thúc đẩy các dự án khác xây dựng trên dự án đó như GMX.
- Bên cạnh đó, một vài phương pháp thúc đẩy nhu cầu người dùng khác cũng được một số dự án áp dụng như chương trình giới thiệu referral hoặc tạo ra các cuộc thi trading.
Do đó, chúng ta hầu như khó có thể sử dụng các giao dịch “wash trading” để kiếm được yield vì số lượng token này sẽ chỉ được bù đắp một phần phí giao dịch.
Ví dụ: Khi giao dịch có khối lượng tương đương 1,000 USD với mức phí 1% thì lượng token ARB sẽ được sử dụng để giảm phí còn 0.5% vì vậy chúng ta không được lợi ích gì khi “wash trading”. Thay vào đó chúng ta có thể kiếm tiền từ các chương trình Liquidity Mining của các dự án.
Theo bảng thống kê trên cho thấy các dự án có Grant/TVL hàng đầu, và đồng thời cung cấp chương trình khuyến mãi cho Nhà cung cấp thanh khoản bao gồm Dopex, Rysk, Vertex, và Premia (Open Ocean chỉ cung cấp khuyến mãi cho người giao dịch và người giới thiệu).
Do đó, chúng ta có thể cung cấp thanh khoản trên các pool của những dự án này để nhận lợi suất đã đề cập. Vì tỷ lệ Grant/TVL cao, lợi suất nhận được từ việc cung cấp thanh khoản sẽ lớn hơn so với việc cung cấp thanh khoản trên các pool của các dự án như GMX, TraderJoe, Pendle, …
Trong trường hợp người dùng chỉ muốn kiếm lợi từ lợi suất mà không muốn chịu rủi ro từ sự biến động giá tài sản, họ có thể chọn chiến lược delta neutral farming.
Delta neutral farming đơn giản là chúng ta tận dụng lợi nhuận từ các pool thanh khoản thông qua phí giao dịch và khuyến mãi mà không phải chịu rủi ro từ biến động giá tài sản.
Ví dụ: Khi tham gia farm cặp USDC/ETH trên Uniswap, chúng ta sẽ nhận được phí giao dịch và khuyến mãi (nếu có), tuy nhiên, chúng ta cũng phải đối mặt với rủi ro impermanent loss và rủi ro khi giá ETH giảm. Để đưa vị thế farm này về delta neutral, chúng ta có thể thực hiện short ETH với số lượng tương đương với vị thế đã nắm giữ trong pool để giảm thiểu rủi ro này.
Tuy nhiên, vì nhiều dự án trong lĩnh vực options có tỷ lệ grant/TVL cao, cơ chế thanh khoản trong các pool cũng có những khác biệt. Do đó, nếu muốn đưa vị thế về delta neutral, chúng ta cần có hiểu biết cụ thể về sản phẩm và cách bảo vệ rủi ro khi tham gia farming.
Hơn nữa, một số dự án cũng phân bổ một phần incentives ARB cho việc giới thiệu (referral), như OpenOcean hay các cuộc thi giao dịch, do đó đây cũng có thể là một nguồn thu nhập nếu chúng ta có một cộng đồng mạnh.
