Các công cụ phái sinh tiền điện tử cung cấp cho các nhà giao dịch một loạt chiến lược để gia tăng lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro. Chúng cho phép tận dụng các vị thế trên thị trường để có được lợi nhuận tiềm năng cao hơn và cung cấp các lựa chọn phòng ngừa rủi ro để bảo vệ khỏi sự biến động của thị trường.
Giao dịch phái sinh phù hợp nhất với các nhà giao dịch có trình độ cao do tính chất phức tạp và mức độ rủi ro cao. Sự hiểu biết đúng đắn về các công cụ này là rất quan trọng để đưa ra các chiến lược đầu tư hiệu quả.
1. Crypto derivatives là gì?
Crypto derivatives (giao dịch phái sinh tiền điện tử) là một công cụ tài chính có thể giao dịch, thu được giá trị từ một tài sản tiền điện tử cơ sở, cho phép các nhà giao dịch tiếp cận với biến động giá của tài sản mà không thực sự sở hữu nó.
Các công cụ phái sinh tiền điện tử hoạt động giống như các công cụ phái sinh trong thị trường tài chính truyền thống. Hai bên ký kết hợp đồng nêu rõ các điều kiện mua hoặc bán tài sản cơ bản, bao gồm thời hạn hiệu lực, giá cả và số lượng của hợp đồng.
Các công cụ phái sinh tiền điện tử cho phép các nhà giao dịch tài sản kỹ thuật số có kinh nghiệm thực hiện các chiến lược giao dịch nâng cao bằng cách sử dụng đòn bẩy. Chúng cũng có thể được sử dụng để phòng ngừa rủi ro cho danh mục đầu tư tài sản kỹ thuật số hoặc một vị thế mua lớn đối với một tài sản tiền điện tử cụ thể.
Ví dụ: một công ty khai thác Bitcoin có thể bán các hợp đồng tương lai Bitcoin để phòng ngừa vị thế mua tự nhiên của BTC trước tình trạng giá Bitcoin giảm mạnh.
2. Tại sao nên sử dụng Crypto derivatives?
Có một số lợi thế và khả năng độc đáo mà các công cụ phái sinh tiền điện tử mang lại so với việc mua và nắm giữ tiền điện tử trực tiếp (được gọi là giao dịch spot). Một số lợi ích này bao gồm:
- Gia tăng tính thanh khoản: Thị trường phái sinh thường thu hút số lượng lớn hơn các nhà giao dịch đầu cơ có mức độ chấp nhận rủi ro cao hơn. Mức độ tham gia ngày càng tăng của các nhà giao dịch có rủi ro cao tạo ra mức độ hoạt động giao dịch cao hơn.
- Hưởng lợi từ việc giảm giá: Các công cụ phái sinh tiền điện tử mang lại cơ hội kiếm lợi nhuận từ biến động giá trong tương lai của một tài sản. Do đó, các nhà giao dịch có thể mở các vị thế bán cho phép họ kiếm lời nếu giá tài sản giảm.
- Phòng ngừa rủi ro: Các công cụ phái sinh cho phép các nhà giao dịch phòng ngừa những tổn thất tiềm ẩn trong vị thế của họ bằng cách đặt các giao dịch đối lập, riêng biệt.
- Đa dạng hóa: Công cụ phái sinh cho phép nhà giao dịch xây dựng các loại chiến lược giao dịch khác nhau mà giao dịch spot thông thường không thể thực hiện được.
- Giao dịch bằng đòn bẩy: Nhà giao dịch sử dụng sản phẩm phái sinh có thể tăng quy mô giao dịch của mình bằng cách vay vốn từ bên thứ ba. Quá trình này được gọi là đòn bẩy hoặc giao dịch ký quỹ và có thể giúp khuếch đại lợi nhuận từ các giao dịch thắng.
3. Các trường hợp sử dụng của crypto derivatives
3.1. Crypto derivatives được sử dụng để phòng ngừa rủi ro (hedging)
Các công cụ phái sinh có thể được sử dụng để bảo vệ danh mục đầu tư tiền điện tử của một người khỏi những biến động bất lợi của thị trường. Điều này được gọi là phòng ngừa rủi ro (hedging).
Phòng ngừa rủi ro liên quan đến việc mở các vị thế có mối tương quan ngược lại với các vị thế hiện tại của nhà đầu tư. Nó được các nhà đầu tư và nhà giao dịch thực hiện để bảo vệ danh mục đầu tư của họ và giảm thiểu tổn thất tiềm ẩn.
Hợp đồng tương lai có thể giúp bảo vệ các khoản đầu tư mà không ảnh hưởng đến việc nắm giữ tiền điện tử hiện tại. Điều này là do hợp đồng tương lai cho phép bạn phòng ngừa rủi ro cho danh mục đầu tư với một phần chi phí của nó. Ví dụ: nếu danh mục đầu tư của bạn có giá 100,000 USD, bạn có thể phòng ngừa rủi ro bằng cách mở một vị thế bán trong hợp đồng tương lai. Hợp đồng 10x sẽ chỉ tiêu tốn của bạn 10,000 USD, chỉ bằng 1/10 giá trị thị trường của danh mục đầu tư của bạn.
Phòng ngừa rủi ro đặc biệt hữu ích, đặc biệt là khi Bitcoin bước vào thị trường gấu, bởi vì đó là một lựa chọn tốt hơn nhiều so với việc chờ giá phục hồi hoặc thanh lý lượng nắm giữ ở mức giá bất lợi.
3.2. Crypto derivatives được sử dụng để dự đoán giá
Các công cụ phái sinh cũng được sử dụng để suy đoán về giá tương lai của tiền điện tử.
Ví dụ: nếu bạn mua Bitcoin, bạn có thể kiếm lời nếu giá tăng. Nhưng trong trường hợp thị trường giá xuống, bạn không thể kiếm lời theo nguyên tắc này vì giá liên tục giảm.
Đây là lúc các hợp đồng tương lai xuất hiện. Chúng cho phép bạn đặt cược rằng giá sẽ giảm (bán khống). Nếu giá Bitcoin giảm thì vị thế bán của bạn có nghĩa là bạn đang kiếm được lợi nhuận, ngay cả trong thị trường gấu. Hợp đồng tương lai cho phép bạn giao dịch, tận dụng sự biến động của thị trường và tận dụng các cơ hội bằng cách mua hoặc bán.
Một điều khác làm cho các công cụ phái sinh trở nên hấp dẫn là đòn bẩy vì nó cho phép bạn tiếp cận tài sản cơ sở với chi phí thấp hơn. Ví dụ: một sàn giao dịch phái sinh tiền điện tử như Binance cho phép người dùng chọn mức đòn bẩy lên tới 125 lần số tiền ký quỹ ban đầu.
Điều này có nghĩa là ngay cả việc tăng giá nhỏ cũng có thể mang lại lợi nhuận lớn cho khoản đầu tư của bạn. Đòn bẩy cho phép các nhà đầu tư phóng đại những biến động giá nhỏ và tạo ra lợi nhuận khổng lồ.
4. Các loại crypto derivatives
Có ba loại hợp đồng phái sinh chính trong thị trường tiền điện tử: hợp đồng tương lai (futures), quyền chọn (options) và hợp đồng hoán đổi (perpetual swaps).
4.1. Hợp đồng tương lai (Futures)
Hợp đồng tương lai là hợp đồng phái sinh tài chính, trong đó nhà đầu tư có nghĩa vụ mua hoặc bán tài sản cơ cở vào một ngày định trước với mức giá đã thỏa thuận trong tương lai.
Hợp đồng tương lai tiền điện tử cho phép nhà đầu tư mua hoặc bán một tài sản tiền điện tử bằng cách sử dụng đòn bẩy, cho phép họ suy đoán về diễn biến giá trong tương lai hoặc phòng ngừa rủi ro trên thị trường.
4.2. Hợp đồng quyền chọn (Options)
Quyền chọn là các thỏa thuận hợp đồng phái sinh trong đó bạn nhận được quyền chứ không phải nghĩa vụ mua hoặc bán một tài sản cơ bản ở một mức giá đã định vào một ngày định trước trong tương lai. Người mua quyền chọn được hưởng quyền, nhưng người bán quyền chọn có nghĩa vụ thực hiện phần hợp đồng của mình nếu người giữ quyền chọn lựa như vậy.
Tương tự như hợp đồng tương lai, nhà đầu tư có thể sử dụng hợp đồng quyền chọn (Options) để suy đoán về biến động giá hoặc phòng ngừa rủi ro trên thị trường tài sản kỹ thuật số.
Sự khác biệt chính giữa hai loại crypto derivatives này là quyền chọn mang lại cho nhà đầu tư sự linh hoạt hơn so với hợp đồng tương lai vì họ không bắt buộc phải thực hiện hợp đồng quyền chọn. Nếu quyền chọn của nhà đầu tư không “có lãi”, họ không cần phải thực hiện hợp đồng quyền chọn đó và chỉ mất phí bảo hiểm (tức là giá) mà bạn đã trả cho hợp đồng quyền chọn đó.
4.3. Hợp đồng hoán đổi (perpetual swaps)
Hợp đồng hoán đổi (perpetual swaps) là các công cụ tài chính phái sinh cho phép bạn suy đoán về biến động giá của tài sản tiền điện tử bằng cách sử dụng đòn bẩy. Nhưng không giống như hợp đồng tương lai truyền thống, hợp đồng hoán đổi (perpetual swaps) không có ngày hết hạn.
Hợp đồng hoán đổi (perpetual swaps) sử dụng cơ chế tỷ lệ tài trợ giúp đảm bảo giá của hợp đồng khớp với giá của tài sản cơ sở. Sự khác biệt giữa giá giao dịch của hợp đồng và giá spot của tài sản cơ sở sẽ quyết định funding rate.
Cấu trúc này giúp cân bằng nhu cầu về vị thế mua và bán bằng cách đưa ra các ưu đãi cho phía thị trường ít phổ biến hơn. Ví dụ: nếu giá của một hợp đồng hoán đổi cao hơn giá spot của tài sản cơ sở, những người nắm giữ vị thế mua sẽ phải trả funding rate cho các nhà giao dịch ở vị thế bán.
5. Ưu và nhược điểm của Crypto derivatives
5.1. Ưu điểm của crypto derivatives
- Đòn bẩy: Công cụ phái sinh cho phép nhà giao dịch tham gia các vị thế lớn hơn mức vốn mà họ có thể trả trên thị trường spot, từ đó gia tăng lợi nhuận một cách tối đa.
- Giảm thiểu rủi ro: Các công cụ phái sinh tiền điện tử có thể được sử dụng để phòng ngừa rủi ro tiếp xúc với thị trường tài sản kỹ thuật số, do đó giảm rủi ro thua lỗ.
- Khả năng thực hiện các chiến lược giao dịch phức tạp: Các công cụ phái sinh tiền điện tử cho phép các nhà giao dịch triển khai các chiến lược giao dịch nâng cao, chẳng hạn như đặt cược vào sự biến động giá của tài sản tiền điện tử.
5.2. Nhược điểm của crypto derivatives
- Đòn bẩy: Mặc dù các nhà giao dịch phái sinh tiền điện tử có thể hưởng lợi từ việc sử dụng đòn bẩy để tăng lợi nhuận giao dịch của họ, nhưng đòn bẩy được sử dụng cũng có thể gia tăng thua lỗ.
- Quy định: Khung pháp lý của tiền điện tử không nhất quán giữa các khu vực pháp lý và có thể gây ra một số rủi ro về tuân thủ và quy định.
- Rủi ro đối tác: Trong thị trường phái sinh phi tập trung (OTC), các nhà giao dịch phải đối mặt với rủi ro tín dụng vỡ nợ. Ưu đãi trao đổi thẩm định và bảo mật giao dịch không áp dụng cho giao dịch phái sinh OTC.
6. Cách giao dịch crypto derivatives sử dụng đòn bẩy
Các nhà đầu tư giao dịch hợp đồng phái sinh có thể tận dụng đòn bẩy, mang lại khả năng tiếp cận vị thế giao dịch cao hơn so với cùng một lượng vốn sẽ mua trên thị trường spot. Ví dụ, khi sử dụng đòn bẩy 5x, nhà giao dịch có thể mua một hợp đồng phái sinh trị giá 5,000 USD với khoản tiền gửi 1,000 USD. Vốn ký quỹ để mua hoặc bán hợp đồng phái sinh được gọi là ký quỹ ban đầu.
Tài khoản thứ hai giữ mức ký quỹ duy trì, khoản tiền gửi ít nhất bằng một nửa số tiền ký quỹ ban đầu. Ký quỹ duy trì cho phép nhà giao dịch chịu lỗ đến một điểm nhất định mà không bị sàn giao dịch thanh lý vị thế phái sinh của họ.
Nếu giao dịch phái sinh có đòn bẩy thành công, nhà giao dịch có thể kiếm được lợi nhuận đáng kể từ khoản đầu tư ban đầu tương đối nhỏ (so với thị trường spot).
Ví dụ: nếu một nhà giao dịch mua 1 Bitcoin với giá 30,000 USD trên thị trường spot thì BTC phải tăng lên 60,000 USD để kiếm được lợi nhuận 100%. Tương tự như vậy, BTC phải về 0 USD để mang lại khoản lỗ 100%. Lãi hoặc lỗ của nhà giao dịch hoàn toàn giống với lãi hoặc lỗ phần trăm của BTC.
Khi giao dịch hợp đồng tương lai với đòn bẩy gấp 5 lần, khoản tiền gửi ký quỹ ban đầu là 30,000 USD cho phép nhà giao dịch mua 5 Bitcoin với giá 30,000 USD mỗi Bitcoin, với tổng rủi ro giao dịch là 150,000 USD:
Nhờ đòn bẩy này, giá BTC chỉ phải tăng 20% lên 36,000 USD để nhà giao dịch kiếm được 100% lợi nhuận trên số tiền ký quỹ ban đầu là 30,000 USD (150,000 USD* +20% = +30,000 USD).
Tuy nhiên, nếu giá BTC giảm 20% xuống còn 24,000 USD, nhà giao dịch sẽ mất 100% số tiền ký quỹ ban đầu của mình (150,000 USD * -20% = -30,000 USD).
Bằng cách này, các công cụ phái sinh cho phép các nhà giao dịch khuếch đại lợi nhuận của họ lên mức độ lớn hơn so với giao dịch spot. Tuy nhiên, đòn bẩy thúc đẩy các giao dịch sinh lời nhanh chóng nhưng nó cũng khiến cho nhà đầu tư chịu rủi ro thua lỗ lớn hơn.
7. Nhu cầu đối với crypto derivatives
Cùng với sự bùng nổ của thị trường tiền điện tử toàn cầu, nhu cầu về các công cụ đầu tư mới cũng ngày càng tăng cao. Thị trường phái sinh tài sản kỹ thuật số nổi lên như một giải pháp đáp ứng nhu cầu này, thu hút sự chú ý của đông đảo nhà giao dịch.
Hợp đồng hoán đổi (perpetual swaps) là sản phẩm phái sinh được ưa chuộng nhất hiện nay, mang đến cho nhà đầu tư nhiều lợi ích như tính thanh khoản cao, đòn bẩy lớn và khả năng linh hoạt trong việc quản lý rủi ro.
Bên cạnh đó, hợp đồng tương lai (futures), quyền chọn (options) cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng trong những năm qua, cho thấy nhu cầu ngày càng tăng của thị trường đối với các công cụ phái sinh đa dạng.
Sự phát triển mạnh mẽ của thị trường phái sinh tài sản kỹ thuật số cho thấy tiềm năng to lớn của lĩnh vực này trong tương lai. Đây là dấu hiệu tích cực cho thấy sự trưởng thành và chuyên nghiệp hóa của thị trường tiền điện tử, thu hút thêm nhiều nhà đầu tư tham gia và góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của thị trường.
8. Cách giao dịch phái sinh tiền điện tử (crypto derivatives trading) hiệu quả
Giao dịch phái sinh tiền điện tử không có công thức thần thánh nào đảm bảo bạn không thua lỗ. Tuy nhiên, có một số cách thức giúp bạn bảo vệ khoản đầu tư tối đa và đưa ra quyết định sáng suốt trước khi tham gia.
Chọn sản phẩm phái sinh phù hợp:
- Thị trường tăng (bullish): Hợp đồng quyền chọn (Options) là lựa chọn hợp lý. Quyền chọn cho phép bạn hưởng lợi từ đà tăng của thị trường mà không cần bỏ ra số vốn quá lớn.
- Thị trường giảm (bearish): Hợp đồng tương lai (Futures) là lựa chọn an toàn hơn. Futures cho phép bạn khóa lãi ngay cả khi giá giảm.
- Thị trường biến động: Hợp đồng tương lai vĩnh viễn (Perpetual Futures) là lựa chọn linh hoạt, giúp bạn kiếm lời bất kể thị trường đi lên hay đi xuống.
Kiểm soát rủi ro:
- Không dùng đòn bẩy quá mức: Mặc dù đòn bẩy giúp bạn gia tăng lợi nhuận tiềm năng, nhưng cũng có thể khiến bạn thua lỗ gấp nhiều lần số tiền bỏ ra. Chỉ nên sử dụng đòn bẩy trong giới hạn chấp nhận được.
- Hiểu rõ các chiến lược giao dịch: Chiến lược bán khống (short selling) – mượn tài sản để bán với hy vọng giá giảm sau đó mua lại với giá thấp hơn để trả lại – đòi hỏi sự hiểu biết nhất định về thị trường. Cần chắc chắn bạn có thể xử lý những rủi ro tiềm ẩn trước khi áp dụng chiến lược này.
Lựa chọn sàn giao dịch uy tín:
- Sàn giao dịch uy tín thường có lịch sử hoạt động lâu dài, lượng người dùng lớn, khối lượng giao dịch cao và các biện pháp chống gian lận hiệu quả.
9. Top 5 sàn giao dịch phái sinh tiền điện tử (crypto derivatives exchange) tốt nhất
Top 5: Binance
Binance là một trong những sàn giao dịch tiền điện tử hàng đầu thế giới, cung cấp nền tảng toàn diện cho giao dịch phái sinh. Một trong những ưu điểm nổi bật của Binance là tính thanh khoản. Sàn giao dịch này có lãi suất mở cao trên nhiều sản phẩm phái sinh khác nhau. Tính thanh khoản dồi dào đảm bảo các nhà giao dịch có thể thực hiện các lệnh lớn với độ trượt giá tối thiểu, khiến nó trở thành nền tảng lý tưởng cho các nhà giao dịch cá nhân hoặc tổ chức.
Top 4: ByBit
ByBit, một công ty nổi bật trong thị trường phái sinh tiền điện tử, cung cấp nền tảng giao dịch chuyên biệt tập trung vào hợp đồng futures và perpetual swap. ByBit cung cấp đòn bẩy lên tới 100 lần cho một số hợp đồng nhất định, phù hợp với các dịch vụ của các sàn giao dịch phái sinh lớn khác. Đòn bẩy cao như vậy cho phép xác định quy mô vị thế đáng kể nhưng cũng gây ra rủi ro lớn nếu nhà đầu tư chưa có nhiều kinh nghiệm giao dịch futures.
Top 3: OKX
OKX là một sàn giao dịch tiền điện tử toàn diện cung cấp nhiều loại dịch vụ tài chính, bao gồm nền tảng mạnh mẽ cho giao dịch phái sinh tiền điện tử. Sàn giao dịch cung cấp nhiều sản phẩm phái sinh đa dạng, bao gồm futures, perpetual swaps, và options, đồng thời cung cấp nhiều cặp giao dịch phổ biến trên thị trường. Sự đa dạng này cho phép các nhà giao dịch sử dụng nhiều chiến lược khác nhau và bảo vệ vị thế của họ một cách hiệu quả.
Top 2: GMX
So với những ông lớn như ByBit và OKX, GMX tuy là cái tên mới nổi nhưng đã nhanh chóng tạo dựng chỗ đứng trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi) bằng cách cung cấp một nền tảng thân thiện với người dùng để giao dịch các sản phẩm phái sinh tiền điện tử theo cách tiếp cận độc đáo.
Là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) chuyên về phái sinh, thanh khoản của GMX đang tăng trưởng nhưng có thể không bằng các sàn giao dịch tập trung lớn hơn. Tuy nhiên, GMX sử dụng hệ thống nhóm thanh khoản độc đáo để thực hiện giao dịch hiệu quả với trượt giá tối thiểu, giúp cạnh tranh trong hệ sinh thái DeFi. Cách tiếp cận sáng tạo về thanh khoản của nền tảng, bao gồm tính năng giao dịch không ảnh hưởng đến giá cho các khối lượng nhất định, là một điểm hấp dẫn đáng kể.
Top 1: ONUS Pro
ONUS Pro là sàn giao dịch chuyên nghiệp với phí giao dịch thấp và tốc độ giao dịch vượt trội. ONUS Pro được thiết kế để tập trung vào trải nghiệm người dùng bằng cách cung cấp giao diện thân thiện, dễ sử dụng, phù hợp với cả những nhà đầu tư mới và chưa có nhiều kinh nghiệm. Thông qua các công cụ phái sinh tiền mã hóa và nhiều chế độ đặt lệnh đa dạng, ONUS Pro cung cấp cho trader nhiều cách để tham gia thị trường.
ONUS Pro được xây dựng hoàn toàn bởi đội ngũ ONUS, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về sàn giao dịch phái sinh hàng đầu và hoạt động theo giấy phép sàn giao dịch của ONUS tại Lithuania, được cung cấp cho các khu vực theo quy định pháp lý cho phép.
Sản phẩm ONUS Pro được phát triển với 04 ưu điểm nổi bật:
- Thế mạnh UI/UX: Với triết lý lấy người dùng làm trung tâm, ONUS luôn mang lại một trải nghiệm giao dịch tiện dụng và ổn định cho người dùng.
- Đòn bẩy lên tới 125x: Cho phép người dùng giao dịch hơn 200 cặp Futures với đòn bẩy lên tới 125x.
- Hiệu năng cao: Hệ thống khớp lệnh (matching engine) của ONUS Pro có thể xử lý lên tới 50,000 giao dịch mỗi giây, với độ trễ dưới 1 giây cho mỗi lệnh (orders). ONUS Pro được xây dựng để trở thành một sàn giao dịch hàng đầu trên thế giới trong những năm tới.
- Thanh khoản dồi dào: ONUS Pro hợp tác với các nhà cung cấp để kiến tạo nguồn thanh khoản dồi dào cho các traders. Trong tương lai gần, nguồn thanh khoản này sẽ tiếp tục được bổ sung và mở rộng.
- Phí thấp nhất: Với mức phí chỉ từ 0.01-0.04% (0.04% cho lệnh market và 0.02% cho lệnh Limit), ONUS Pro là một trong những sàn giao dịch có mức phí thấp nhất trên thị trường hiện nay.
Đặc biệt, ONUS Pro cung cấp cho người dùng 3 phiên bản, đáp ứng nhu cầu giao dịch đa dạng cho nhà đầu tư:
- Bản ONUS Futures Lite, tích hợp trực tiếp vào ứng dụng ONUS: Phiên bản tối giản của ONUS Pro với các tính năng cốt lõi nhất, giúp những nhà đầu tư mới dễ dàng tiếp cận và giao dịch.
- Bản ONUS Futures Pro, tích hợp trực tiếp vào ứng dụng ONUS: Phiên bản cung cấp đầy đủ tính năng với giao diện chuyên nghiệp, sẵn sàng phục vụ những nhà giao dịch chuyên nghiệp và khó tính nhất.
- Phiên bản Web: Bản Web của ONUS Pro đáp ứng nhu cầu của các trader chuyên nghiệp và cả các trader mới, với nhu cầu giao dịch với màn hình lớn và thao tác tức thì.
Đặc biệt, ONUS đang triển khai chương trình: Tặng miễn phí 50,000 VNDC cho toàn bộ người dùng mới trải nghiệm Giao dịch Futures trên ONUS Pro. Tải ứng dụng ONUS và truy cập tính năng Futures để nhận thưởng ngay.
