Thị trường tài chính phi tập trung (DeFi) không ngừng phát triển và không thiếu những dự án lớn mạnh, nổi bật – điển hình là dYdX đang dẫn đầu làn sóng đổi mới trong nhóm sàn giao dịch. Vậy dYdX là gì? Cùng ONUS tìm hiểu từ A-Z về sàn giao dịch phái sinh phi tập trung hàng đầu thị trường hiện nay!
1. Sàn dYdX là gì?
Theo ONUS tổng hợp, dYdX là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) cho phép giao dịch hợp đồng vĩnh cửu, các sản phẩm phái sinh, ký quỹ và cả Spot.
Thông qua sàn dYdX, người dùng có thể giao dịch các tài sản kỹ thuật số như Bitcoin (BTC) và Ethereum (ETH),… mà không cần trung gian. Họ có thể sử dụng đòn bẩy để khuếch đại lợi nhuận tiềm năng, nhưng cũng phải chấp nhận rủi ro thua lỗ lớn hơn. Cái tên dYdX được lấy cảm hứng từ khái niệm đạo hàm trong toán học.
2. Lịch sử phát triển sàn dYdX
2.1. Khởi đầu
Sàn dYdX được thành lập bởi Antonio Juliano vào năm 2017. Juliano trước đây từng làm kỹ sư phần mềm cho cả Coinbase và Uber, đồng thời phát triển một công cụ tìm kiếm Weipont đã ngừng hoạt động trước khi tham gia vào lĩnh vực DeFi.
Trong những năm đầu, nhóm phát triển dYdX đã ra mắt các sản phẩm có tên Expo và Solo, giới thiệu giao dịch ký quỹ cho các loại tiền điện tử. dYdX chính thức hoạt động vào năm 2019 và ban đầu được xây dựng trên giải pháp lớp 2 dựa trên StarkWare để giảm phí gas Ethereum cho các nhà giao dịch.
Sự phổ biến của dYdX có lẽ được ghi dấu rõ nhất vào cuối tháng 9 năm 2021, khi sàn này lần đầu tiên vượt qua cả Coinbase và DEX Uniswap về khối lượng giao dịch trong hai ngày liên tiếp.
Dự án đã trải qua nhiều vòng gọi vốn, bao gồm Series C trị giá 65 triệu đô la có sự tham gia của Công ty phát triển StarkWare Industries của Israel và các công ty đầu tư mạo hiểm nổi tiếng Polychain và Paradigm. Andreesen Horowitz cũng là một nhà đầu tư sớm vào dYdX.
2.2. dYdX v4
Vào cuối tháng 6 năm 2022, nhóm phát triển đã thông báo rằng nền tảng sẽ chuyển sang chuỗi chuyên dụng của riêng mình trong hệ sinh thái Cosmos. Và đến ngày 26/10/2023, dYdX chính thức Mainnet Layer 1, sử dụng cơ chế đồng thuận PoS và xây dựng trên bộ công cụ của Cosmos.
Trước bản nâng cấp v4 năm 2023, dYdX v3 hoạt động như một giải pháp mở rộng lớp 2 non-custodial, nhưng sổ lệnh và công cụ khớp lệnh vẫn do bên trung tâm quản lý. Cam kết hướng tới phi tập trung, nền tảng đã chuyển sang blockchain riêng mã nguồn mở trong bản cập nhật v4, nhằm đạt được mục tiêu phi tập trung hoàn toàn. Điều này có nghĩa là không một thực thể trung tâm nào, bao gồm cả dYdX Trading Inc., có thể thu phí giao dịch trên dYdX v4.
V4 đánh dấu cột mốc tách biệt khỏi blockchain Ethereum khi dYdX xây dựng con đường riêng và giới thiệu chuỗi khối dYdX Chain v4. Bằng cách tận dụng Cosmos SDK, bao gồm các thành phần như Tendermint, CometBFT và Giao thức Liên lạc Giữa Các Chuỗi Khối (IBC), dYdX đặt mục tiêu đạt được thông lượng, khả năng tùy chỉnh và khả năng tương tác cao hơn nữa. Với chuỗi mới, dYdX tuyên bố tốc độ giao dịch lên đến 2.000 giao dịch mỗi giây (TPS).
Điều quan trọng cần lưu ý là hợp đồng tương lai vĩnh viễn (perpetuals) vẫn là tâm điểm của dYdX trong v4. Mặc dù nền tảng giao dịch vẫn hỗ trợ giao dịch giao ngay và giao dịch ký quỹ, các công cụ giao dịch này có thể bị loại bỏ trong tương lai.
3. Những tính năng của sàn dYdX
3.1. Sàn giao dịch Phi tập trung (DEX)
dYdX hoạt động một phần phi tập trung và giao dịch trên blockchain Ethereum. Nền tảng này không do một tổ chức trung tâm nào kiểm soát, và người dùng có thể giao dịch trực tiếp với nhau thông qua cấu trúc ngang hàng (P2P).
3.2. Không giám sát (Non-custodial)
Khác với các sàn giao dịch tập trung, dYdX không yêu cầu người dùng gửi tiền của họ lên nền tảng. Thay vào đó, tiền vẫn nằm trong ví của người dùng trong khi giao dịch, họ có toàn quyền kiểm soát tài sản của mình. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro bị hack và gian lận.
3.3. Hoán đổi vĩnh cửu (Perpetual Swaps)
dYdX cho phép người dùng giao dịch hoán đổi vĩnh cửu, một loại công cụ phái sinh. Chúng tương tự như hợp đồng tương lai truyền thống nhưng không có ngày hết hạn. Điều quan trọng là hoán đổi vĩnh cửu cho phép các nhà giao dịch duy trì vị thế trong thị trường lâu hơn và tận dụng các cơ hội tiềm năng sinh lời tốt hơn.
3.4. Giao dịch ký quỹ (Margin Trading)
dYdX cũng có tính năng giao dịch ký quỹ mạnh mẽ. Giao dịch ký quỹ cho phép nhà đầu tư thiết lập đòn bẩy cho giao dịch, giúp họ mở các vị thế lớn hơn, có khả năng tăng lợi nhuận tốt hơn. Tuy nhiên, nó cũng làm tăng rủi ro thua lỗ.
3.5. Lệnh giới hạn và dừng lỗ (Limit Orders & Stop-Losses)
dYdX hỗ trợ lệnh giới hạn và dừng lỗ, cho phép người dùng tự động hóa giao dịch và giảm rủi ro. Ví dụ, nếu một nhà giao dịch đặt lệnh dừng lỗ ở mức 5% dưới giá tài sản, vị thế thị trường sẽ tự động đóng lại khi giá chạm đến mục tiêu này, do đó ngăn chặn thua lỗ thêm.
3.6. Tích hợp sổ lệnh và Trading View
Sàn giao dịch dYdX cung cấp một ứng dụng web tích hợp các tính năng của TradingView vào tài khoản giao dịch dYdX. TradingView là một công cụ phổ biến mà các nhà giao dịch sử dụng để lập bản đồ và triển khai các chiến lược giao dịch. Đối với người dùng dYdX, việc tận dụng các tính năng của TradingView trực tiếp trên dYdX giúp giao dịch dễ dàng và hiệu quả hơn.
3.7. Flash Loans
Flash Loans là một công cụ tài chính cho phép người dùng vay một số lượng tài sản kỹ thuật số nhất định từ một giao thức mà không cần thế chấp hoặc chứng minh thu nhập. Thông qua dYdX, người dùng có thể thực hiện các khoản vay nhanh được thực hiện trong một giao dịch duy nhất. Lưu ý rằng dYdX không tính bất kỳ khoản phí nào cho dịch vụ này.
3.8. Lending & Borrowing
dYdX cũng đi kèm với tính năng Lending & Borrowing tiện lợi, người dùng có thể kiếm lãi trên tài sản của họ bằng cách cho vay hoặc tận dụng nhiều cơ hội hơn trên thị trường bằng cách vay mượn tài sản.
4. Ưu/Nhược điểm của sàn dYdX
4.1. Ưu điểm
- Dễ sử dụng: Sàn dYdX có cả giao diện web dễ sử dụng và tích hợp TradingView. Người dùng cũng có thể tải ứng dụng cho thiết bị iOS.
- Không KYC: Người dùng dYdX không cần KYC, do đó họ có thể tự do kết nối ví, giao dịch và thoát nền tảng mà không cần để lại danh tính.
- Trustless: Không giống như các sàn giao dịch tập trung, nơi người dùng phải tin tưởng một bên thứ ba lưu trữ tài sản cho mình, các sàn giao dịch phi tập trung cho phép người dùng duy trì quyền kiểm soát tài sản độc lập. Hơn nữa, tất cả các hợp đồng thông minh trên dYdX đều là mã nguồn mở và được kiểm toán thường xuyên. Điều này đảm bảo tính minh bạch và an toàn cho người dùng, hạn chế rủi ro bị gian lận hoặc mất tài sản do lỗi từ nền tảng.
- Tốc độ nhanh: Sự chuyển đổi sang hệ sinh thái Cosmos giúp tốc độ giao dịch, thông lượng và chi phí được cải thiện.
4.2. Nhược điểm
Tuy nhiên, dYdX cũng có những nhược điểm như:
- Không hỗ trợ giao dịch với tiền pháp định: dYdX chỉ cho phép nạp và rút tiền bằng tiền điện tử, không hỗ trợ chuyển đổi trực tiếp từ tiền pháp định như VND, USD, EUR,… Điều này có thể gây bất tiện cho người dùng mới muốn tham gia vào nền tảng.
- Độ khó tương đối cao: Giao diện và tính năng của dYdX có thể khó hiểu đối với người dùng mới chưa quen với các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) và công nghệ blockchain. Do đó, nền tảng này thường được lựa chọn bởi các nhà giao dịch có kinh nghiệm hơn.
- Lãi suất thay đổi theo từng thời điểm: dYdX có cung cấp tính năng cho vay tài sản và nhận lãi, tuy nhiên lãi suất có thể thay đổi tùy theo cung cầu trên thị trường. Điều này có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của người cho vay.
5. Vai trò của DYDX token trên sàn
5.1. Cơ chế quản trị và phần thưởng
- Token quản trị: DYDX là token quản trị của hệ sinh thái, cho phép người nắm giữ tham gia vào việc quản lý nền tảng thông qua bỏ phiếu cho các đề xuất thay đổi giao thức.
- Staking và phần thưởng: Hai pool staking được đưa ra cùng với token DYDX, một để khuyến khích thanh khoản nền tảng và một để bảo vệ chống lại các sự kiện thiếu hụt (do cộng đồng quản trị định nghĩa) mà hệ thống có thể gặp phải, chẳng hạn như mất khả năng thanh toán. Phù hợp với nguyên tắc quản trị cộng đồng, phần thưởng cho staking được trả bằng token DYDX.
- Phần thưởng giao dịch: Token DYDX cũng được trao cho các nhà giao dịch dựa trên mức độ tham gia của họ trên nền tảng. Ngoài ra, nắm giữ DYDX mang lại lợi ích cho người dùng bằng cách giảm phí giao dịch tương ứng với số dư DYDX trong ví của họ. Tóm lại, người dùng càng sử dụng hệ thống và nắm giữ DYDX, họ càng nhận được nhiều lợi ích trên nền tảng.
5.2. Phân bổ Token
- DYDX được ra mắt vào ngày 3 tháng 8 năm 2021, với 7,5% tổng số token được airdrop cho các nhà giao dịch đã sử dụng giao thức trong quá khứ, được phân tầng theo khối lượng giao dịch của họ.
- Tổng cộng có 1 tỷ DYDX được đúc, mở khóa trong 5 năm. Phân bổ ban đầu này chia 27,7% token cho các nhà đầu tư, 25% cho phần thưởng giao dịch, 22.3% cho nhân viên và nhà tư vấn hiện tại và tương lai, 5.2% dành cho phần thưởng người cung cấp thanh khoản, 24.2% cho kho bạc cộng đồng và mỗi pool stake an toàn và thanh khoản là 0.5%.
6. Tổng kết
Với mô hình hoạt động phi tập trung và đầy tính đổi mới, dYdX đang dần khẳng định vị thế của mình trong thị trường giao dịch phái sinh tiền điện tử. Sự linh hoạt, minh bạch cùng chi phí thấp hơn so với các sàn tập trung truyền thống đã giúp dYdX nhanh chóng chiếm lĩnh niềm tin của cộng đồng trader.
Tìm hiểu thêm về dYdX:
- Theo dõi giá DYDX/USD hôm nay
- Theo dõi giá DYDX/VND hôm nay
- Hướng dẫn mua dYdX (DYDX)
- Nghiên cứu về dYdX (DYDX)
