Mỗi lần lướt mạng xã hội, anh Toàn – một nhân viên văn phòng 30 tuổi, lại không khỏi trầm trồ trước lối sống xa hoa của Khoa Pug – một “hiện tượng mạng” với khối tài sản Bitcoin khổng lồ. Anh Toàn tự hỏi, liệu mình có thể kiếm tiền từ Bitcoin như vậy không? Nhưng rồi, một câu hỏi khác lại xuất hiện trong đầu anh: Mua bán Bitcoin có hợp pháp không? Với những thông tin trái chiều trên mạng, anh Toàn cảm thấy bối rối và không biết nên tin vào đâu.
Trong bài viết này, ONUS sẽ giúp anh Toàn và những người có cùng thắc mắc hiểu rõ hơn về tính pháp lý của Bitcoin tại Việt Nam và trên thế giới, đồng thời cung cấp những thông tin hữu ích để đầu tư Bitcoin một cách an toàn.
1. Bitcoin là gì? Tại sao pháp lý về Bitcoin lại quan trọng?
Bitcoin (BTC) là một loại tiền kỹ thuật số phi tập trung, hoạt động trên nền tảng blockchain – một công nghệ sổ cái phân tán giúp ghi nhận các giao dịch một cách minh bạch, bảo mật và không thể thay đổi. Ra đời năm 2009 bởi một cá nhân (hoặc nhóm ẩn danh) có tên Satoshi Nakamoto, Bitcoin trở thành tài sản kỹ thuật số có giá trị nhất thị trường crypto, được sử dụng rộng rãi như một phương tiện đầu tư, lưu trữ giá trị và đôi khi là phương thức thanh toán.
Tại sao quy định pháp lý về Bitcoin lại quan trọng?
Sự thiếu rõ ràng về pháp lý có thể dẫn đến nhiều rủi ro cho nhà đầu tư. Dưới đây là ba lý do quan trọng:
- Tránh rủi ro pháp lý: Một số quốc gia coi Bitcoin là tài sản hợp pháp, trong khi một số khác cấm hoặc hạn chế nghiêm ngặt. Việc hiểu rõ luật giúp nhà đầu tư tránh các vấn đề pháp lý.
- Bảo vệ tài sản: Nếu Bitcoin không được công nhận hợp pháp, quyền sở hữu và giao dịch có thể gặp rủi ro khi có tranh chấp hoặc khi sàn giao dịch bị sập.
- Tuân thủ nghĩa vụ thuế: Nhiều nước đánh thuế giao dịch Bitcoin dưới dạng thuế lợi nhuận vốn (capital gains tax) hoặc thuế thu nhập. Việc tuân thủ giúp tránh vi phạm pháp luật tài chính.
2. Mua bán Bitcoin ở Việt Nam có hợp pháp không?
Nhà đầu tư có thể mua bán Bitcoin như một loại tài sản kỹ thuật số, nhưng không được sử dụng Bitcoin để thanh toán tại Việt Nam.
Bitcoin đã trở thành một tài sản kỹ thuật số phổ biến trên toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, khung pháp lý đối với loại tài sản này vẫn chưa hoàn thiện. Nhà đầu tư cần hiểu rõ các quy định hiện hành để tránh rủi ro pháp lý khi giao dịch loại tài sản này.
2.1. Bitcoin có được công nhận là tiền tệ/phương tiện thanh toán?
Theo Công văn số 5747/NHNN-PC của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), Bitcoin chưa được xem là tiền tệ và chưa được công nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Điều này có nghĩa là Bitcoin không thể được sử dụng để mua bán hàng hóa hoặc dịch vụ thay thế cho tiền đồng (VND) hoặc các phương tiện thanh toán được pháp luật công nhận.
Nghị định 80/2016/NĐ-CP cũng quy định rõ ràng rằng các phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam bao gồm:
- Tiền mặt (VND)
- Séc
- Lệnh chi
- Ủy nhiệm chi
- Nhờ thu
- Ủy nhiệm thu
- Thẻ ngân hàng
- Các phương tiện thanh toán khác do NHNN quy định
Do đó, bất kỳ hành vi sử dụng Bitcoin để thanh toán tại Việt Nam đều không hợp pháp và có thể bị xử phạt theo quy định của pháp luật.
2.2. Mua bán Bitcoin có bị cấm tại Việt Nam?
Mặc dù Bitcoin không được công nhận là phương tiện thanh toán, nhưng hiện tại pháp luật Việt Nam không cấm việc mua bán hoặc đầu tư Bitcoin. Cá nhân và tổ chức có thể giao dịch Bitcoin trên các sàn quốc tế hoặc thông qua các nền tảng giao dịch ngang hàng (P2P). Tuy nhiên, các giao dịch này hoàn toàn không được pháp luật bảo vệ, tức là nếu xảy ra tranh chấp hoặc lừa đảo, nhà đầu tư phải tự chịu trách nhiệm.
→ Tham khảo: Nhận biết các thủ đoạn lừa đảo crypto
Quy định xử phạt khi sử dụng Bitcoin làm phương tiện thanh toán:
Việc mua bán Bitcoin không bị cấm, nhưng nếu một cá nhân hoặc doanh nghiệp sử dụng Bitcoin để thanh toán thay cho tiền đồng Việt Nam, họ có thể bị xử phạt như sau:
- Xử phạt hành chính: Theo quy định tại Nghị định 88/2019/NĐ-CP, người vi phạm có thể bị phạt tiền từ 50 – 100 triệu đồng.
- Truy cứu trách nhiệm hình sự: Nếu hành vi này gây thiệt hại từ 100 – 300 triệu đồng, cá nhân hoặc tổ chức có thể bị phạt tiền từ 50 – 300 triệu đồng, hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm theo Điều 206 Bộ luật Hình sự 2015.
→ Chi tiết đọc tại: Việt Nam có luật về Bitcoin Trading không? Cập nhật mới nhất
2.3. Xu hướng pháp lý về Bitcoin tại Việt Nam trong tương lai
Dù chưa có hành lang pháp lý hoàn chỉnh, Việt Nam đang từng bước nghiên cứu và xem xét việc quản lý Bitcoin và các tài sản số. Một số tín hiệu tích cực từ cơ quan quản lý cho thấy khả năng Bitcoin sẽ được điều chỉnh theo hướng hợp pháp hóa dưới dạng tài sản đầu tư trong tương lai.
Một số xu hướng pháp lý có thể xảy ra:
- Quản lý Bitcoin như một loại tài sản: Nhà nước có thể coi Bitcoin là một loại tài sản đầu tư giống như chứng khoán hoặc bất động sản, đồng thời yêu cầu nộp thuế khi giao dịch.
- Cấp phép cho các sàn giao dịch hợp pháp: Nếu có khung pháp lý rõ ràng, các sàn giao dịch có thể được cấp phép hoạt động tại Việt Nam, giúp giảm rủi ro lừa đảo.
Đặc biệt, ngày 22/10/2024, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1236/QĐ-TTg về Chiến lược quốc gia về ứng dụng và phát triển công nghệ Blockchain đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Văn bản này xác định blockchain là một trong những công nghệ cốt lõi của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của việc hoàn thiện môi trường pháp lý để hỗ trợ sự phát triển của các ứng dụng blockchain và tài sản số.
Ngoài ra, ngày 8/10/2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số, trong đó lần đầu tiên tài sản số được chính thức đưa vào văn bản luật với quy định cụ thể là một loại tài sản vô hình được pháp luật bảo hộ. Có thể nói, đây là bước tiến quan trọng trong việc công nhận Bitcoin và các loại tài sản số khác tại Việt Nam.
Với sự phát triển nhanh chóng của thị trường crypto, Việt Nam đang đứng trước áp lực cần phải ban hành quy định rõ ràng về Bitcoin để bảo vệ nhà đầu tư và đảm bảo an ninh tài chính. Nhà đầu tư cần theo dõi sát sao các cập nhật từ Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để có quyết định phù hợp khi đầu tư Bitcoin tại Việt Nam.
3. Trên thế giới mua bán Bitcoin có hợp pháp không?
Tình trạng pháp lý của Bitcoin trên thế giới được phân thành ba nhóm chính:
Nhóm 1 – Các quốc gia hợp pháp hóa Bitcoin
Nhiều quốc gia đã chính thức công nhận và hợp pháp hóa việc sử dụng Bitcoin. Tiêu biểu là:
- Nhật Bản: Từ ngày 1/4/2017, Bitcoin được coi là một hình thức thanh toán hợp pháp và được quản lý chặt chẽ dưới các quy định về dịch vụ thanh toán.
- Mỹ: Bitcoin được xem như một loại tài sản kỹ thuật số và chịu sự quản lý của các cơ quan như Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC) và Sở Thuế vụ (IRS).
- El Salvador: Đất nước này đã trở thành nơi đầu tiên trên thế giới chấp nhận Bitcoin là tiền tệ hợp pháp vào ngày 7/9/2021, cho phép Bitcoin được sử dụng trong các giao dịch hàng ngày và yêu cầu các doanh nghiệp chấp nhận nó như một phương thức thanh toán.
Bên cạnh đó, các quốc gia khác như Canada, Úc, Đức, Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Vương quốc Anh, Hàn Quốc, Singapore và Thụy Sĩ cũng cho phép sử dụng và giao dịch Bitcoin một cách hợp pháp.
Nhóm 2 – Các quốc gia hạn chế/chưa có khung pháp lý rõ ràng đối với Bitcoin
Một số quốc gia không cấm hoàn toàn nhưng áp đặt các hạn chế đối với việc sử dụng và giao dịch Bitcoin. Nói cách khác, mua bán giao dịch Bitcoin hay các loại tiền số khác tại các quốc gia này vẫn thuộc “vùng xám”.
- Tại Ấn Độ, chính phủ không chính thức công nhận Bitcoin và các ngân hàng thương mại có thể ngăn chặn các hoạt động liên quan đến tiền điện tử.
- Tại Trung Quốc, mặc dù việc sở hữu Bitcoin không bị cấm, nhưng các sàn giao dịch và ICO đã bị cấm hoạt động, hạn chế nghiêm ngặt việc giao dịch tiền điện tử.
Các quốc gia khác như Bangladesh, Jordan, Iran, Thái Lan, Việt Nam, Brunei và Indonesia cũng chưa công nhận việc sử dụng Bitcoin, cũng như có khung pháp lý nào rõ ràng cho đồng tiền này.
Nhóm 3 – Các quốc gia cấm Bitcoin hoàn toàn
Một số quốc gia đã ban hành lệnh cấm hoàn toàn đối với Bitcoin.
- Tiêu biểu là Algeria, nơi việc sở hữu, mua bán, sử dụng và nắm giữ Bitcoin bị cấm hoàn toàn theo luật tài chính năm 2018.
- Tương tự, tại Bolivia, Ngân hàng Trung ương đã cấm sử dụng và giao dịch bất kỳ loại tiền tệ hoặc token không do chính phủ phát hành, bao gồm cả Bitcoin.
Các quốc gia khác như Nepal, Pakistan, Ecuador, Colombia, Morocco và Ai Cập cũng đã cấm hoàn toàn hoặc một phần việc sử dụng và giao dịch Bitcoin.
4. Mua bán Bitcoin ở đâu có khung pháp lý rõ ràng?
Việc mua bán Bitcoin hay bất cứ tài sản nào khác nên được thực hiện trên các sàn giao dịch có khung pháp lý rõ ràng và uy tín để đảm bảo an toàn cho nhà đầu tư. Sử dụng các sàn không được quản lý hoặc thiếu uy tín có thể dẫn đến nhiều rủi ro nghiêm trọng. Các sàn giao dịch “ma” hoặc các dự án ICO lừa đảo, dự án ponzi,… thường hứa hẹn lợi nhuận cao để thu hút nhà đầu tư, nhưng sau đó chiếm đoạt tài sản của họ.
Một ví dụ điển hình là vụ lừa đảo do TikToker Phó Đức Nam, còn được biết đến với biệt danh “Mr Pips”, cầm đầu. Nam và đồng phạm đã lập ra các sàn giao dịch chứng khoán giả mạo, thu hút hơn 2,600 nhà đầu tư với số tiền chiếm đoạt lên đến 5,200 tỷ đồng. Họ sử dụng hình ảnh của mình trên mạng xã hội để tạo lòng tin, lôi kéo người tham gia đầu tư vào các sàn giao dịch không có thật. Nhiều nạn nhân đã phải bán tài sản, vay mượn để đầu tư và cuối cùng mất trắng. Cơ quan chức năng đã thu giữ 216 kg vàng, 128 bất động sản và 30 ô tô liên quan đến vụ án này.
Tương tự, vào tháng 2 năm 2025, Công an huyện Như Xuân (Thanh Hóa) đã khởi tố và bắt tạm giam 9 đối tượng liên quan đến sàn giao dịch chứng khoán lừa đảo “Fnory.com”, trong đó 7 đối tượng bị khởi tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và 2 đối tượng về tội “Rửa tiền”. Trước đó, nhiều người đã bị lừa đảo với số tiền lên đến hàng chục tỷ đồng thông qua các sàn giao dịch tiền ảo giả mạo.
Để tránh những rủi ro không đáng có, nhà đầu tư nên lựa chọn các sàn giao dịch uy tín và có khung pháp lý rõ ràng. Dưới đây là một số sàn giao dịch Bitcoin được đánh giá cao:
#1: ONUS:
ONUS là một nền tảng tài chính kỹ thuật số hàng đầu tại Việt Nam, cung cấp các dịch vụ quản lý, giao dịch và đầu tư tiền mã hóa một cách dễ dàng và an toàn, nổi trội là giao dịch Spot, Futures, Staking, Farming,… Với giao diện thân thiện và quy trình giao dịch đơn giản, ONUS đã thu hút hơn 4 triệu người dùng từ hơn 20 quốc gia, đặc biệt phù hợp cho cả những nhà đầu tư mới và những người không có nhiều thời gian giao dịch.
Về tính pháp lý của ONUS:
- ONUS được cấp giấy phép Đơn vị Cung cấp Dịch vụ Tài sản số (Virtual Asset Service Providers – VASPs) tại ba quốc gia: Lithuania, Ba Lan và Cộng hòa Séc (chi tiết tại: ONUS License). Ngoài ra, ONUS cũng đã nhận được Giấy phép cung cấp dịch vụ Bitcoin (BSP) tại El Salvador, khẳng định tính hợp pháp và uy tín của nền tảng.
→ Báo Thanh Niên đưa tin về việc ONUS được cấp phép cung cấp dịch vụ Bitcoin tại El Salvador
- Về bảo mật, ONUS hợp tác với các đối tác hàng đầu như CyStack, WhiteHub, CertiK và Nexo để đảm bảo an toàn cho hệ thống và phát hiện kịp thời các lỗ hổng bảo mật. Nền tảng cũng thiết lập Quỹ bảo vệ tài sản người dùng lên đến 5 triệu USD, cam kết đền bù 100% nếu xảy ra sự cố từ hệ thống.
→ Chi tiết xem tại: ONUS có lừa đảo không? Có nên đầu tư tiền điện tử tại ONUS?
Về đội ngũ phát triển và đánh giá từ người dùng:
ONUS được dẫn dắt bởi đội ngũ kỹ sư và chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực blockchain và bảo mật. Ứng dụng ONUS nhận được đánh giá cao từ cộng đồng, với điểm trung bình 4.7/5 sao trên Google Play và App Store, vượt trội so với nhiều ứng dụng khác trong cùng lĩnh vực.
Với những ưu điểm về sản phẩm, dịch vụ, tính pháp lý và bảo mật, ONUS đang ngày càng khẳng định vị thế của mình trong thị trường tài chính kỹ thuật số, trở thành lựa chọn tin cậy cho các nhà đầu tư tiền mã hóa.
Đăng ký tài khoản ONUS ngay để sở hữu vàng số Bitcoin càng sớm càng tốt với số vốn ban đầu chỉ từ 50,000 VND, và nhận miễn phí 270,000 VND!
#2: Binance:
Được thành lập vào năm 2017, Binance nhanh chóng trở thành sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất thế giới về khối lượng giao dịch hàng ngày. Sàn cung cấp hơn 300 loại tiền điện tử để giao dịch, với khối lượng giao dịch hàng ngày vượt 65 tỷ USD, đảm bảo tính thanh khoản cao cho người dùng.
Về mặt pháp lý, Binance hoạt động trên phạm vi toàn cầu và tuân thủ các quy định tại các khu vực mà sàn hoạt động. Về uy tín, Binance được đánh giá cao nhờ hệ thống bảo mật mạnh mẽ và khả năng xử lý sự cố hiệu quả. Sàn cung cấp nhiều tính năng giao dịch đa dạng như Futures, Margin trading và Staking, cùng với giao diện thân thiện, phù hợp cho cả người mới bắt đầu và nhà đầu tư chuyên nghiệp.
#3: OKX:
OKX, trước đây là OKEx, là một sàn giao dịch tiền mã hóa hàng đầu, cung cấp đa dạng các sản phẩm và dịch vụ giao dịch. Sàn hỗ trợ giao dịch nhiều loại tiền điện tử và cung cấp các sản phẩm tài chính phái sinh như hợp đồng tương lai và quyền chọn. Giao diện của OKX được thiết kế thân thiện, dễ sử dụng, phù hợp cho cả người mới và nhà giao dịch chuyên nghiệp.
Về mặt pháp lý, OKX hoạt động hợp pháp tại nhiều quốc gia và nhận được đánh giá tích cực từ cộng đồng người dùng. Về uy tín, OKX được coi là một sàn giao dịch an toàn và uy tín, với lịch sử hoạt động lâu đời và được cấp phép hoạt động tại một số quốc gia. Sàn cũng hợp tác với các đối tác bảo mật hàng đầu để đảm bảo an toàn cho tài sản của người dùng.
#4: Coinbase:
Coinbase là một trong những sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất có trụ sở tại Hoa Kỳ, được thành lập vào năm 2012. Sàn cung cấp dịch vụ mua bán và lưu trữ tiền điện tử, hỗ trợ nhiều loại tiền mã hóa phổ biến. Coinbase nổi tiếng với giao diện thân thiện và dễ sử dụng, đặc biệt phù hợp cho người mới bắt đầu.
Về mặt pháp lý, Coinbase được quản lý chặt chẽ và tuân thủ các quy định tài chính tại Hoa Kỳ. Sàn đã được niêm yết trên sàn chứng khoán Nasdaq vào năm 2021, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc công nhận tiền mã hóa trong lĩnh vực tài chính truyền thống.
Về uy tín, Coinbase được đánh giá cao về tính bảo mật và minh bạch. Sàn áp dụng các biện pháp bảo mật nghiêm ngặt để bảo vệ tài sản của người dùng và thường xuyên được kiểm toán bởi các cơ quan độc lập. Tuy nhiên, phí giao dịch trên Coinbase thường cao hơn so với một số sàn khác, điều này có thể là một yếu tố cần cân nhắc đối với các nhà đầu tư.
→ Tham khảo thêm các nền tảng khác tại: Mua Bitcoin trên sàn nào uy tín, giá tốt nhất 2025? Review chi tiết nhất
5. Hướng dẫn mua Bitcoin an toàn trên ONUS
Với ONUS, bạn có thể dễ dàng mua Bitcoin bằng VND chỉ qua 5 bước đơn giản:
Bước 1: Tải ứng dụng ONUS và mở tài khoản
- Tải ONUS từ App Store hoặc Google Play.
- Đăng ký tài khoản bằng số điện thoại hoặc email.
Bước 2: Xác thực tài khoản (KYC)
Để bảo mật thông tin và sử dụng đầy đủ tính năng, bạn cần thực hiện KYC với các bước như sau:
- Vào mục “Xác minh danh tính” trên ứng dụng.
- Nhập thông tin cá nhân và thêm tài khoản ngân hàng.
- Chụp ảnh giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD/Hộ chiếu) cùng ảnh chân dung.
- Quay video cầm giấy tờ để hoàn tất xác thực.
Bước 3: Nạp VNDC vào ví ONUS
Trước khi mua Bitcoin, bạn cần nạp VNDC vào ví ONUS bằng cách:
- Chọn “Nạp tiền” → Nhập số tiền muốn nạp.
- Chuyển khoản theo hướng dẫn (qua đối tác kinh doanh hoặc ngân hàng).
- Tiền sẽ được cộng vào ví ngay sau khi giao dịch thành công.
Bước 4: Kiểm tra tỷ giá BTC/VND
- Vào mục “Thị trường” trên ONUS.
- Chọn Bitcoin (BTC) để xem biểu đồ giá.
Bước 5: Mua Bitcoin bằng VNDC
- Nhấn “Quy đổi”.
- Chọn nguồn tiền là VNDC, chọn nhận BTC.
- Nhập số tiền muốn mua, kiểm tra tỷ giá.
- Xác nhận giao dịch để hoàn tất.
→ Xem chi tiết hướng dẫn mua Bitcoin qua web app ONUS tại đây.
Lưu ý quan trọng để giao dịch Bitcoin an toàn trên ONUS:
✅ Luôn kiểm tra địa chỉ trang web chính thức của ONUS để tránh bị lừa đảo.
✅ KYC đầy đủ để tăng cường an toàn cho tài khoản.
✅ Không chia sẻ thông tin đăng nhập với bất kỳ ai.
✅ Chỉ giao dịch khi có đủ thông tin về giá cả và xu hướng thị trường.
Chỉ với vài bước đơn giản, bạn đã có thể mua Bitcoin an toàn bằng VND trên ONUS! 🚀
→ Đừng bỏ lỡ:
Tổng kết
Bài viết đã cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình pháp lý của Bitcoin tại Việt Nam và trên thế giới. Mặc dù mua bán Bitcoin có hợp pháp không vẫn là một câu hỏi mở, nhưng rõ ràng xu hướng pháp lý đang dần thay đổi theo hướng công nhận Bitcoin là một loại tài sản kỹ thuật số. Nhà đầu tư cần nắm rõ các quy định hiện hành và lựa chọn các sàn giao dịch uy tín để đảm bảo an toàn cho tài sản của mình.
Khuyến nghị: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không phải lời khuyên đầu tư!
