Aptos từ A đến Z | Thông tin, Lịch sử và Phân tích APT chuyên sâu

Theo thông tin từ ONUS, Aptos là một dự án blockchain Layer 1 được ra mắt vào năm 2022 với mục tiêu trở thành nền tảng cho các ứng dụng phi tập trung (dApps) thế hệ tiếp theo. Aptos Chain hứa hẹn sẽ giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng, bảo mật và hiệu suất mà các blockchain hiện tại như Ethereum đang gặp phải.

Trước Q3/2022, dự án đã chạy Aptos Test net một thời gian dài để nhà đầu tư và các nhà phát triển có cơ hội trải nghiệm blockchain này trước khi nó được ra mắt. Đến ngày 18/10/2022, Aptos Mainnet chính thức khởi động.

APT Coin là đồng tiền điện tử gốc của nền tảng blockchain Aptos. Aptos coin đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái Aptos, với các chức năng như thanh toán phí giao dịch, stake bảo mật mạng lưới,... Ngoài ra, nhà đầu tư cũng có thể sử dụng APT token để mua bán các vật phẩm trên mạng lưới này.

Token APT được sử dụng với các mục đích chính sau:

• Thanh toán phí giao dịch: Dùng để trả phí giao dịch trên mạng lưới Aptos, giúp đảm bảo các hoạt động diễn ra mượt mà.
• Staking bảo vệ mạng lưới: Người dùng có thể staking APT để góp phần bảo vệ và duy trì sự an toàn của hệ thống blockchain.
• Phần thưởng cho người xác thực: Các validator tham gia xác thực giao dịch và duy trì mạng lưới sẽ nhận được APT làm phần thưởng.
• Airdrop cộng đồng: Được phân phối miễn phí cho cộng đồng nhằm khuyến khích sự tham gia và mở rộng hệ sinh thái.

Aptos là một blockchain Layer-1 được thiết kế với các đặc điểm nổi bật giúp nó khác biệt so với các đối thủ trong không gian blockchain. Những đặc điểm này bao gồm:

• Ngôn ngữ lập trình Move: Move là ngôn ngữ lập trình được Aptos phát triển, tập trung vào quản lý tài nguyên an toàn và xác minh dễ dàng các mệnh lệnh trên blockchain. Từ đó mang lại tính bảo mật cao và khả năng lập trình linh hoạt cho các nhà phát triển.
• Cơ chế Byzantine Fault Tolerant (BFT) độ trễ thấp: Aptos đã dành nhiều thời gian để tối ưu cơ chế BFT nhằm đảm bảo mạng lưới an toàn trước các cuộc tấn công hoặc sự cố trên các nodes. Ngay cả khi một số nodes có hành vi không trung thực, mạng lưới vẫn duy trì tính bảo mật và hiệu quả.
• Tính năng thay đổi private key: Người dùng có thể thay đổi private key để tăng cường mức độ bảo mật tài khoản. Đây là một tính năng hiếm thấy trên các blockchain khác.
• TPS cao vượt trội: Trong môi trường thử nghiệm, Aptos đạt tốc độ giao dịch từ 125,000 đến 160,000 giao dịch mỗi giây (TPS), vượt xa nhiều blockchain hiện nay. 
• Khả năng nâng cấp không downtime: Aptos được thiết kế với khả năng nâng cấp mà không làm gián đoạn hoạt động mạng lưới, cho phép Aptos liên tục cải tiến và duy trì tính cạnh tranh trong dài hạn.
• Validator linh hoạt: Các validator trên Aptos có thể lựa chọn chạy node ở nhiều cấp độ, với cấu hình tối thiểu được đơn giản hóa, giúp tăng số lượng validator nhanh chóng, tạo ra một mạng lưới phi tập trung và mạnh mẽ hơn.

Aptos Network Scan (hay APT Scan, Aptos Scan) chỉ một công cụ trực tuyến cho phép người dùng khám phá và theo dõi dữ liệu trên blockchain Aptos. Công cụ này có thể giúp nhà đầu tư:

• Xem các khối, giao dịch và tài khoản: Người dùng có thể xem thông tin chi tiết về các khối, giao dịch và tài khoản trên blockchain Aptos.
• Tìm kiếm các địa chỉ, giao dịch và hợp đồng thông minh: Người dùng có thể tìm kiếm các địa chỉ, giao dịch và hợp đồng thông minh cụ thể trên blockchain Aptos.
• Xem số liệu thống kê mạng lưới: Người dùng có thể xem các số liệu thống kê mạng lưới Aptos, chẳng hạn như số lượng khối được tạo, số lượng giao dịch được thực hiện và số lượng tài khoản được tạo.

Có nhiều trang Aptos Network Scan, trong đó phổ biến nhất là AptoScan, ngoài ra còn có các trang khác như Aptos Explorer, hay Apscan.

Hệ sinh thái Aptos (Aptos Network Ecosystem) là một mạng lưới các dự án và ứng dụng phi tập trung (dApps) được xây dựng trên blockchain Aptos. Hệ sinh thái Aptos đang phát triển nhanh chóng, với nhiều dự án mới được ra mắt mỗi ngày.

Một số lĩnh vực chính trong Aptos Ecosystem bao gồm:

• DeFi: Aptos có nhiều dự án DeFi cho phép người dùng vay, cho vay, giao dịch và quản lý tài sản tiền điện tử. Một số dự án DeFi nổi bật trên Aptos bao gồm Pontem Network, Tortuga Finance, MoveX...
• NFT: Aptos cũng có một thị trường NFT đang phát triển mạnh mẽ với nhiều dự án NFT độc đáo. Một số dự án NFT nổi bật trên Aptos bao gồm Topaz, Aptos Monkeys và Aptos Name Service.
• GameFi: Aptos có một số dự án GameFi cho phép người dùng kiếm tiền điện tử thông qua việc chơi game. Một số dự án GameFi nổi bật trên Aptos bao gồm Genopets, Aptos Wars và Big Time.
• Launchpad: Hiện có 2 dự án launchpad đang hoạt động trên Aptos đó là Aptopad và Thala Launch.

Aptos Swap là một tính năng được cung cấp bởi các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) cho phép nhà đầu tư hoán đổi APT lấy các tài sản tiền điện tử khác và ngược lại. Một số sàn DEX trên Aptos cung cấp tính năng Aptos Swap gồm có: AptoSwap, Liquidswap, ThalaSwap,...

Ví Aptos (Aptos Wallet) là dạng ví tiền điện tử cho phép bạn lưu trữ, gửi và nhận token APT và các tài sản khác. Một số ví tiền điện tử hỗ trợ lưu trữ Aptos có sẵn dưới dạng tiện ích mở rộng cho trình duyệt Chrome (Aptos Chrome Extension), ví dụ như: Petra Aptos, Martian Aptos,... hoặc phổ biến nhất là MetaMask. 

Ngoài ra, bạn cũng có thể lựa chọn lưu trữ APT tại ví spot sử dụng để giao dịch tài sản này, chẳng hạn như ONUS.

Aptos Gas Fee là khoản phí mà người dùng phải thanh toán khi phát sinh bất cứ các hoạt động giao dịch trên blockchain Aptos. Một điểm đặc biệt là phí gas trên Aptos bao gồm 2 thành phần: Phí thực thi & IO và phí lưu trữ.

Aptos Bridge là một phần quan trọng trong chiến lược mở rộng và phát triển hệ sinh thái của Aptos. Với mục tiêu kết nối linh hoạt giữa Aptos và các blockchain khác, nền tảng này tích hợp nhiều công nghệ tiên tiến và hợp tác với các dự án cầu nối uy tín. Đây là các điểm nổi bật của Aptos Bridge:

Tích hợp công nghệ bridge từ các dự án hàng đầu

Aptos hợp tác với những tên tuổi lớn trong lĩnh vực cầu nối blockchain, bao gồm:

• LayerZero: Một giao thức truyền thông xuyên chuỗi phổ biến, cung cấp kết nối phi tập trung, nhanh chóng và an toàn giữa các blockchain.
• Wormhole: Một nền tảng bridge mạnh mẽ hỗ trợ chuyển giao tài sản và dữ liệu giữa nhiều blockchain lớn như Ethereum, Solana, Binance Smart Chain (BSC), và giờ đây là Aptos.
• Celer Network: Nền tảng này nổi tiếng với Celer cBridge, cho phép chuyển giao tài sản nhanh chóng và chi phí thấp giữa các blockchain.

Mover: Cầu nối giữa blockchain EVM và non-EVM

Ngoài các đối tác truyền thống, Aptos còn tích hợp với Mover, một dự án cầu nối độc đáo cho phép chuyển giao tài sản giữa:

• Blockchain EVM (Ethereum Virtual Machine): Như Ethereum, Binance Smart Chain, Avalanche, Polygon,...
• Blockchain non-EVM: Như Solana và Aptos.

Khả năng tương thích đa chuỗi

Aptos Bridge được thiết kế để hỗ trợ nhiều loại tài sản và giao thức khác nhau, bao gồm:

• Token ERC-20 và các tiêu chuẩn tương tự từ blockchain EVM.
• Token SPL từ Solana và các hệ sinh thái non-EVM.
• Các tài sản gốc trên Aptos, giúp người dùng dễ dàng chuyển đổi giữa các nền tảng mà không gặp rào cản kỹ thuật.

Tăng cường bảo mật và hiệu quả

Nhờ vào các đối tác cầu nối uy tín, Aptos Bridge thừa hưởng những tính năng bảo mật mạnh mẽ như:

• Chống giả mạo dữ liệu: Các giao thức như LayerZero sử dụng thiết kế đa lớp để bảo vệ dữ liệu trong quá trình truyền tải.
• Xử lý giao dịch nhanh chóng: Thời gian xác nhận giao dịch trên Aptos được tối ưu hóa, đảm bảo tốc độ xử lý cao mà vẫn an toàn.
• Kiểm toán kỹ lưỡng: Các giao thức cầu nối như Wormhole và Celer đã được kiểm toán bởi những công ty hàng đầu, tăng thêm sự tin tưởng cho người dùng.

Hỗ trợ phát triển hệ sinh thái Aptos

Sự tích hợp của Aptos Bridge không chỉ mở rộng khả năng tương tác xuyên chuỗi mà còn thúc đẩy hệ sinh thái của Aptos phát triển mạnh mẽ:

• Thu hút người dùng và nhà phát triển từ các blockchain khác: Tạo điều kiện cho việc xây dựng các ứng dụng phi tập trung (dApps) tương thích đa chuỗi.
• Đẩy mạnh thanh khoản: Việc kết nối với các blockchain lớn như Ethereum và Binance Smart Chain giúp dòng tiền chảy vào Aptos dễ dàng hơn, tăng thanh khoản cho hệ sinh thái.
• Hỗ trợ các dự án DeFi và GameFi: Khả năng chuyển giao tài sản mượt mà giữa các blockchain sẽ là nền tảng để các ứng dụng DeFi và GameFi trên Aptos phát triển.

Hướng đến tương lai multi-chain

Trong bối cảnh không gian blockchain ngày càng phức tạp và đa dạng, Aptos Bridge đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai đa chuỗi (multi-chain). Nền tảng này không chỉ giúp người dùng tiết kiệm thời gian và chi phí khi di chuyển tài sản mà còn phá vỡ các rào cản giữa các hệ sinh thái blockchain.

Aptos được sáng lập và phát triển bởi Aptos Labs, dưới sự dẫn dắt của hai đồng sáng lập đầy kinh nghiệm Mo Shaikh và Avery Ching. Trước khi khởi đầu với Aptos, cả hai đều là những nhân tố chủ chốt trong đội ngũ phát triển dự án blockchain Diem tại Meta (trước đây là Facebook).

• Mo Shaikh: Một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ blockchain và tài chính. Với vai trò dẫn dắt chiến lược, Mo đã góp phần quan trọng trong việc định hình tầm nhìn dài hạn cho Aptos, tập trung vào bảo mật, hiệu suất và khả năng mở rộng.
• Avery Ching: Một kỹ sư phần mềm kỳ cựu, nổi bật với chuyên môn về hệ thống phân tán và cơ chế đồng thuận. Avery đã đóng vai trò chính trong việc thiết kế và tối ưu hóa công nghệ blockchain mà Aptos đang sử dụng, kế thừa các yếu tố ưu việt từ Diem.

Không chỉ có Mo và Avery, đội ngũ Aptos Labs còn quy tụ nhiều thành viên khác từng tham gia dự án Diem, mang theo kinh nghiệm dày dặn và kiến thức chuyên sâu. Sau khi Meta tạm dừng dự án Diem, họ đã cùng nhau thành lập Aptos Labs để tiếp tục phát triển những ý tưởng và công nghệ vượt trội mà họ đã khởi xướng.

• Tháng 3/2022: Aptos huy động được 200 triệu USD trong vòng gọi vốn seed do quỹ đầu tư mạo hiểm Andreessen Horowitz (a16z) dẫn đầu. Các quỹ lớn khác như Tiger Global và Multicoin Capital cũng tham gia.
• Tháng 7/2022: Startup tiếp tục huy động thêm 200 triệu USD trong vòng Series A, với sự tham gia của Dragonfly, Apollo Global, Franklin Templeton, Animoca, Jump Crypto và các quỹ khác.
• Tháng 10/2022: Binance Labs công bố đầu tư chiến lược vào Aptos (không tiết lộ số tiền).
• Ngày 12/10/2022: Aptos hoàn tất quá trình Genesis.
• Ngày 18/10/2022: Aptos chính thức ra mắt Mainnet.

• Microsoft: Vào ngày 9 tháng 8 năm 2023, Aptos Labs đã hợp tác với Microsoft để tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào blockchain, nhằm khám phá các lĩnh vực như mã hóa tài sản, thanh toán và tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDCs).
• Google Cloud: Aptos đã hợp tác với Google Cloud để nâng cao trải nghiệm Web3, với mục tiêu cung cấp các giải pháp blockchain hiệu quả và an toàn hơn.
• SK Telecom: Aptos đã thiết lập quan hệ đối tác với SK Telecom của Hàn Quốc để phát triển T Wallet, một dịch vụ ví Web3, nhằm mở rộng sự hiện diện của mình trong lĩnh vực viễn thông và tài chính.

Aptos chú trọng đến bảo mật thông qua việc sử dụng các công nghệ và cơ chế đồng thuận tiên tiến:

1. Giao thức đồng thuận AptosBFT: Aptos sử dụng giao thức Byzantine Fault Tolerance (BFT), cho phép mạng lưới tiếp tục hoạt động ngay cả khi một số node gặp sự cố hoặc có hành vi độc hại.
2. Ngôn ngữ lập trình Move: Move được thiết kế với kiến trúc bảo mật toàn diện, bao gồm công cụ Move Prover để xác minh chính thức hành vi của các hợp đồng thông minh, đảm bảo tính an toàn cho các ứng dụng trên blockchain.
3. Thay đổi khóa cá nhân: Aptos cho phép người dùng thay đổi khóa cá nhân định kỳ, tăng cường mức độ bảo mật cho tài khoản và giảm thiểu rủi ro bị tấn công.

Nhờ những biện pháp này, Aptos đảm bảo môi trường an toàn và tin cậy cho người dùng và các nhà phát triển trong hệ sinh thái của mình.

Sự kiện airdrop của Aptos diễn ra vào ngày 19/10/2022, ngay sau khi ra mắt Mainnet, với tổng cộng 20 triệu APT được phân phối (tương đương 150 triệu USD). Các token này dành cho những người dùng đã tham gia testnet sớm, như chạy node thử nghiệm hoặc sử dụng ví hỗ trợ Aptos. 

Token được gửi trực tiếp vào ví người dùng, khuyến khích họ giao dịch, stake, và tham gia vào hệ sinh thái. Sự kiện này giúp Aptos thu hút đông đảo người dùng mới, tăng cường niềm tin vào mạng lưới và thúc đẩy thanh khoản cho token APT trên thị trường.

Vào ngày 11/12/2024, Aptos (APT) đã thực hiện sự kiện mở khóa token, với 2,11% tổng nguồn cung được giải phóng, tương đương 8,5 triệu token APT, trị giá khoảng 134 triệu USD. Đây là một phần trong lộ trình phát triển dài hạn của dự án, nhưng đã tạo ra những biến động đáng kể trên thị trường. 

Trước khi sự kiện diễn ra, vốn hóa thị trường của APT đã giảm khoảng 2 tỷ USD, phản ánh tâm lý thận trọng của các nhà đầu tư khi nguồn cung tăng lên có thể gây áp lực bán. Giá trị của APT cũng ghi nhận sự sụt giảm nhẹ trong thời gian này, cho thấy lo ngại về khả năng các token mới được mở khóa sẽ được tung ra thị trường, ảnh hưởng tiêu cực đến giá. 

Tuy nhiên, Aptos vẫn duy trì cam kết về việc hỗ trợ sự phát triển của hệ sinh thái thông qua các sự kiện như thế này, nhằm đảm bảo sự phân bổ công bằng và dài hạn cho cộng đồng và các nhà đầu tư.