Với cách tiếp cận cực kỳ mới trong việc xử lý giao dịch, Sui Network hứa hẹn sẽ định hình lại ngành công nghiệp Web3 hiện nay. Vậy Sui Network là gì? Nền tảng này có gì nổi bật? Cùng ONUS tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.
1. Giới thiệu về Sui Network
1.1. Sui Network là gì?
Sui Network là một nền tảng blockchain Layer 1 phi tập trung, hỗ trợ cơ chế đồng thuận delegated Proof of Stake (dPoS). Nó được thiết kế để xác nhận giao dịch tức thời và có khả năng mở rộng lên đến hàng nghìn giao dịch mỗi giây.
Sui Network có thể xử lý đồng thời một lượng lớn giao dịch, cho phép người dùng thực hiện thanh toán nhanh chóng và hiệu quả. Mạng lưới Sui cũng cho phép phát triển các hệ thống tài chính và ứng dụng phức tạp hơn trên blockchain của nó.
1.2. Tại sao Sui Network được ra đời?
Mạng lưới Sui ra đời với sứ mệnh giải quyết những hạn chế của các nền tảng blockchain hiện có, chẳng hạn như tốc độ xử lý chậm, chi phí cao và khả năng mở rộng kém.
Một trong những lý do chính là tốc độ xử lý chậm của các nền tảng blockchain hiện tại. Với Bitcoin, tốc độ xử lý chỉ khoảng 7 giao dịch mỗi giây, trong khi Ethereum có thể xử lý khoảng 15 giao dịch mỗi giây. Điều này khiến việc sử dụng các nền tảng này trở nên khó khăn trong thực tế.
Ngoài ra, chi phí thực hiện giao dịch trên các nền tảng blockchain cũng rất cao. Trong khi đó, Mạng lưới Sui có thể xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây với chi phí thấp hơn nhiều so với các nền tảng khác. Điều này khiến việc sử dụng Mạng lưới Sui trở nên hấp dẫn đối với các doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Sui Blockchain cũng là một nền tảng phi tập trung và linh hoạt cho việc phát triển các ứng dụng phi tập trung (dApp) và dự án Web3. Nhà phát triển có thể sử dụng Mạng lưới Sui để xây dựng ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, từ tài chính đến trò chơi và giải trí. Sui Network cũng có thể được sử dụng để xây dựng các ứng dụng trò chơi phi tập trung, cho phép người dùng chơi trò chơi mà không cần tin tưởng vào bên thứ ba trung gian để giải quyết giao dịch.
1.3. Lịch sử của Sui Network
Blockchain Sui bắt đầu với incentivized testnet vào tháng 8/2022. Sau đó, mainnet chính thức ra mắt vào ngày 3/5/2023.
Dự án blockchain Sui được phát triển bởi Mysten Labs, do các cựu lãnh đạo cấp cao của chương trình ví điện tử Novi (thuộc Meta, trước đây là Facebook) dẫn dắt. Mysten Labs đã huy động được khoản đầu tư trị giá 300 triệu USD trong vòng gọi vốn Series B vào tháng 9 năm 2022 để phát triển dự án blockchain này. Dự án nhận được sự ủng hộ từ các quỹ đầu tư nổi tiếng như Circle, Binance Labs, Lightspeed Venture Partners, a16z, và NCSoft.
Bên cạnh đó, Sui Foundation là một tổ chức độc lập với mục tiêu hỗ trợ cộng đồng và các dự án liên quan đến blockchain Sui. Nhiệm vụ của tổ chức này là thúc đẩy sự phổ biến toàn cầu của blockchain Sui, hướng tới mục tiêu thu hút 1 tỷ người dùng tiếp cận Web3.
Khi ra mắt, Sui Foundation đã hợp tác với các sàn giao dịch tập trung (CEX) như Kucoin, OKX và Bybit để phân phối token cho cộng đồng Discord và người dùng trên các sàn này. Đặc biệt, trên nền tảng Binance, người dùng đã stake hơn 4 tỷ USD tài sản tiền mã hóa để tham gia farm token SUI.
1.4. Ai là người phát triển Sui Network
Dự án Sui được phát triển bởi MystenLabs, một công ty do Evan Cheng, Adeniyi Abiodun, Sam Blackshear, George Danezis và Kostas Chalkias thành lập. Đội ngũ sáng lập bao gồm những giám đốc điều hành và kiến trúc sư chủ chốt trong việc phát triển blockchain Diem và hệ thống thanh toán bằng stablecoin, cũng như chương trình ví di động Novi của Facebook (cả hai đều đã ngừng hoạt động).
MystenLabs cũng chịu trách nhiệm phát triển và duy trì ngôn ngữ lập trình thông minh Move. Ngôn ngữ này được sử dụng nguyên bản trên nhiều nền tảng, bao gồm Sui Move – một biến thể của Move. Sui Move đóng vai trò thiết yếu trong việc vận hành Sui blockchain và không thể thiếu đối với các nhà phát triển muốn tạo ra dApp.
Cuối cùng, Sui được giám sát bởi Quỹ Sui, một tổ chức độc lập hỗ trợ các nhà phát triển và người sáng tạo trong hệ sinh thái thông qua nhiều khoản tài trợ.
1.5. Nhà đầu tư Sui Network
Sui Network được đầu tư bởi Andreessen Horowitz (a16z), công ty đã đầu tư 36 triệu USD trong đợt Series A vào tháng 12/2021. Tiếp theo là thông báo về Series B trị giá 300 triệu USD dẫn đầu bởi cam kết 140 triệu USD từ FTX Ventures, định giá công ty khởi nghiệp SUI ở mức 2 tỷ USD.
Các quỹ khác cũng tham gia vào các vòng gọi vốn của Sui Network bao gồm: Jump Crypto, Apollo, Binance Labs, Franklin Templeton, Coinbase Ventures, Circle Ventures, Lightspeed Venture Partners, Sino Global, Dentsu Ventures, Greenoaks Capital và O’Leary Ventures.
2. Cấu trúc của Sui Network
Sui Network hoạt động bằng cơ chế đồng thuận delegated Proof of Stake (dPoS), cho phép bất kỳ ai cũng có thể tham gia vào quá trình đào Sui bằng cách giữ một lượng nhất định đồng Sui trong ví của họ. Điều này giúp đảm bảo tính bảo mật và phi tập trung của blockchain Sui.
Cấu trúc của mạng lưới Sui bao gồm:
- SUI – Sui Network Token: Tiền tệ của blockchain Sui, được sử dụng để thanh toán phí giao dịch và trả cho những người “đào” Sui. Token này cũng có thể được đầu tư hoặc giao dịch trên các sàn giao dịch tiền điện tử.
- Sui Blockchain: Chuỗi khối chính của Mạng lưới Sui. Nó được thiết kế để hỗ trợ xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây và đảm bảo tính toàn vẹn của các giao dịch trong mạng.
- Sui Block Explorer: Công cụ giúp người dùng truy cập và tra cứu các giao dịch và khối trên Sui Chain. Nó giúp người dùng theo dõi giao dịch của họ và đảm bảo tính minh bạch của mạng.
- Sui Wallet: Nơi lưu trữ và quản lý đồng SUI của người dùng. Sui Wallet cho phép người dùng thực hiện giao dịch và tham gia đào SUI.
Các thành phần này giúp đảm bảo tính bảo mật, phi tập trung và toàn vẹn của mạng, đồng thời hỗ trợ người dùng tham gia đào SUI và thực hiện giao dịch trên blockchain Sui.
3. Sui Network hoạt động như thế nào?
Giống như mạng Ethereum và các blockchain hợp đồng thông minh tương tự khác, blockchain Sui sử dụng một máy ảo (virtual machine). Máy ảo này là phiên bản phần mềm của bộ xử lý máy tính thực, đóng vai trò như một “nhà cung cấp ảo” xử lý thay đổi trạng thái của mạng theo các hướng dẫn từ tài khoản hợp đồng. Những hướng dẫn này được viết hoặc dịch thành ngôn ngữ lập trình mà máy ảo có thể hiểu và thực thi.
3.1. Ngôn ngữ lập trình Move – Sui Move
Move được lấy cảm hứng từ ngôn ngữ Rust và được phát triển bởi đội ngũ Meta cho blockchain Diem. Ngôn ngữ lập trình này được thiết kế để tối ưu hóa tính an toàn và bảo mật của blockchain bằng cách khắc phục các vấn đề cốt lõi của Rust. Move có thể xác định quyền sở hữu tài sản ở cấp độ mã, cho phép hợp đồng thông minh thừa hưởng tính bảo mật và giúp máy ảo dễ dàng dịch và thực thi các lệnh từ các hợp đồng này.
Theo các nhà phát triển Move, kiểu thực thi tuyến tính của ngôn ngữ này khắc phục vấn đề tái nhập (reentrancy) vốn ảnh hưởng đến các ngôn ngữ hợp đồng thông minh khác như Solidity và Vyper, bằng cách giải phóng tài nguyên cho mỗi hàm khỏi vòng lặp thực thi sau khi máy ảo thực hiện lệnh.
Move có thời gian biên dịch nhanh hơn do mức độ trừu tượng thấp hơn và cung cấp bảo mật tốt hơn nhờ thực thi kiểu tuyến tính. Các tính năng khác như xác minh cấp biên dịch để giảm lỗi trong mã byte và khả năng tương tác cấp cú pháp (do tính minh bạch của mã byte của Move) khiến Move trở thành ngôn ngữ tiên tiến cho việc phát triển hợp đồng thông minh.
3.2. Thuật toán đồng thuận dPoS
Mạng lưới Sui sử dụng cơ chế đồng thuận DPOS (Delegated Proof of Stake), một biến thể của thuật toán POS (Proof of Stake). Trong DPOS, trách nhiệm bảo mật mạng lưới được giao cho các validator. Mỗi Epoch (thời gian xác định), một nhóm validator sẽ được chọn để xác nhận các khối mới và mở rộng chuỗi khối bằng cách mã hóa các khối mới vào chuỗi.
Để trở thành validator, người dùng cần cọc tài sản (stake) của mình trên mạng lưới. Cơ hội được chọn làm ủy quyền xác thực phụ thuộc vào số lượng tài sản được cọc. Validator được chọn sẽ nhận một phần token mới được tạo ra như phần thưởng.
3.3. Thực thi giao dịch song song
Mạng lưới Sui áp dụng hệ thống thực thi giao dịch song song, xử lý các giao dịch trên mạng cùng một lúc thay vì theo thứ tự tuần tự như các mạng sử dụng hệ thống thực thi giao dịch tuần tự. Sui tuyên bố rằng hệ thống này góp phần đáng kể vào tốc độ xử lý giao dịch siêu nhanh của nó.
Hệ thống thực thi song song định tuyến mạng Sui qua nhiều trạng thái đồng thời và cung cấp trạng thái hậu thực thi đồng nhất. RPC cung cấp cho mạng nhiều giao dịch theo thứ tự quy định. Mạng xác thực đồng thời các giao dịch này trên nhiều luồng. Thứ tự xác thực cuối cùng có thể khác nhau, nhưng điều này không ảnh hưởng đến trạng thái cuối cùng của mạng.
Xử lý song song tận dụng mọi tài nguyên trên mạng Sui, kết hợp nhiều CPU và chia nhỏ sức mạnh xử lý của mạng để xử lý một loạt yêu cầu cùng một lúc. Trái ngược với việc thực thi giao dịch tuần tự, xử lý song song sử dụng hiệu quả tài nguyên của mạng, không để lại sức mạnh xử lý nhàn rỗi hoặc dư thừa trong mạng và mang lại thông lượng cao hơn.
4. Ưu điểm và hạn chế của Sui Network
4.1. Ưu điểm của Sui Network
- Khả năng mở rộng cao: Cơ chế đồng thuận độc đáo của Sui Network cho phép xử lý giao dịch song song và thông lượng cao (được cho là hơn 125,000 giao dịch mỗi giây) mà không ảnh hưởng đến bảo mật hoặc tính phi tập trung.
- Thu nhập thụ động từ staking: Cơ chế đồng thuận Delegates Proof of Stake (DPoS) của dự án có yêu cầu staking tối thiểu thấp hơn so với các mạng PoS khác như Ethereum. Điều này làm giảm rào cản gia nhập đối với những người staking, cho phép nhiều chủ sở hữu SUI kiếm được phần thưởng và đóng góp vào tính bảo mật của mạng.
- Giao dịch nhanh: DPoS dựa vào số lượng đại biểu hạn chế để xác thực giao dịch và tạo khối, dẫn đến sự đồng thuận nhanh hơn và thời gian xác nhận giao dịch ngắn hơn so với một số chuỗi khác.
- Ưu điểm của ngôn ngữ lập trình: Sui sử dụng ngôn ngữ lập trình Move, ngôn ngữ này cung cấp các tính năng bảo mật và khả năng thích ứng vốn có. Trình khởi tạo mô-đun và mô hình lấy đối tượng làm trung tâm của Move cung cấp một cách linh hoạt và hiệu quả hơn để tương tác với các đối tượng trên chuỗi so với mô hình lấy tài khoản làm trung tâm được sử dụng trên các blockchain khác như Ethereum.
4.2. Hạn chế của Sui Network
- Rủi ro tập trung tiềm ẩn: Trong các hệ thống DPoS như Sui, một nhóm nhỏ đại biểu chịu trách nhiệm xác thực các giao dịch và tạo khối. Sự tập trung quyền lực này giữa một số ít người tham gia gây ra mối lo ngại về tính tập trung của mạng.
- Sự thờ ơ của cử tri: Hệ thống DPoS phụ thuộc vào sự tham gia tích cực của người nắm giữ token trong việc ủy quyền quyền biểu quyết. Nếu một phần lớn người dùng không tham gia hoặc thờ ơ, quyền biểu quyết có thể tập trung vào một số ít người nắm giữ lớn.
- Công nghệ mới và chưa được kiểm chứng: Là một nền tảng blockchain mới nổi, công nghệ và cơ chế đồng thuận của Sui tương đối mới và chưa được thử nghiệm so với các mạng lâu đời hơn như Ethereum và Bitcoin. Điều này có thể dẫn đến các lỗ hổng tiềm ẩn hoặc các sự cố không lường trước được khi mạng lưới phát triển.
- Độ phức tạp đối với nhà phát triển: Mặc dù Move mang lại một số lợi thế nhưng nó có thể khiến các nhà phát triển đã quen với Solidity hoặc các ngôn ngữ hợp đồng thông minh khác gặp khó khăn hơn. Điều này có thể giới hạn số lượng nhà phát triển tham gia xây dựng trên nền tảng Sui trong giai đoạn đầu.
- Phát triển hệ sinh thái: Là một blockchain mới, hệ sinh thái của Sui vẫn chưa phát triển đầy đủ như Ethereum về công cụ phát triển, ứng dụng phi tập trung (dApps), và lượng người dùng. Việc xây dựng một hệ sinh thái mạnh mẽ và sôi động sẽ đòi hỏi thời gian và nỗ lực.
5. Hệ sinh thái SUI Network
Hệ sinh thái của Sui vẫn đang trong giai đoạn sơ khai, hiện đang hoạt động trên DevNet với một số dự án ban đầu đã được công bố. Dù mới mẻ, các dự án này đã bắt đầu tạo dấu ấn trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
5.1. Trao Đổi Tài Chính và Dịch Vụ Hạ Tầng
AMM và DEX:
- MovEX là dự án tiên phong trong lĩnh vực này, là sự kết hợp giữa AMM và DEX với sổ lệnh, hỗ trợ ngôn ngữ lập trình Move, cho phép hoạt động trên cả Sui và Aptos. Tuy nhiên, sản phẩm chính thức vẫn chưa được ra mắt.
- KX Finance và SuiSwap đều là dự án nhắm vào mô hình multi-chain.
Cơ sở hạ tầng:
- Shinami cung cấp dịch vụ API và node cho các nhà phát triển trên Sui.
- ChainX, một dự án L2 cho BTC, giúp mở rộng iBTC đến các hệ sinh thái sử dụng Move.
5.2. Ví Điện Tử
- Sui Wallet do Mysten Labs phát triển là một trong số ít các ví hỗ trợ người dùng trong giai đoạn đầu.
- Ethos từ Nod Labs cũng đang trong quá trình phát triển và hỗ trợ testnet của Sui, với kế hoạch mở rộng hỗ trợ trong tương lai.
5.3. Thị Trường NFT và GameFi
NFT
- Lĩnh vực NFT chứng kiến sự phát triển nhanh chóng với sự xuất hiện của BlueMove và Sui Gallery, hai thị trường NFT chính. Sui Gallery đã bắt đầu tổ chức các sự kiện NFT drop, cho phép mint NFT trên devnet của Sui.
- Dự án Name Service cho tên miền “.sui” cũng góp phần làm phong phú thêm hệ sinh thái.
GameFi
- Mặc dù các dự án GameFi đã bắt đầu xuất hiện, sản phẩm thực tế vẫn chưa được công bố.
6. Tìm hiểu SUI coin
6.1. SUI coin là gì?
Đồng SUI là token chính thức, đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái Sui Network. Tài sản kỹ thuật số này phục vụ nhiều chức năng:
- Phí giao dịch: SUI được sử dụng để thanh toán phí giao dịch trong mạng. Cho dù bạn đang chuyển tài sản, tương tác với hợp đồng thông minh hay tham gia bất kỳ hoạt động nào trên chuỗi, đồng SUI đóng vai trò như phương tiện trao đổi để trả các chi phí liên quan.
- Staking: Bên cạnh mục đích giao dịch, SUI còn tham gia bảo mật và đồng thuận mạng thông qua staking. Người nắm giữ token có thể khóa đồng SUI của họ để hỗ trợ hoạt động và tính toàn vẹn của mạng. Để đổi lại, họ có thể nhận được phần thưởng, thúc đẩy thêm sự tham gia và tương tác.
- Quản trị: Người nắm giữ SUI có thể có cơ hội tham gia vào các quyết định quản trị. Họ có thể góp tiếng nói trong định hướng và phát triển của Mạng lưới Sui. Các quyết định quản trị có thể bao gồm nâng cấp giao thức, điều chỉnh thông số và các thay đổi quan trọng khác của mạng.
- Tiện ích: Tùy thuộc vào sự phát triển của Mạng lưới Sui, SUI có thể được sử dụng trong nhiều ứng dụng phi tập trung (dApp), dự án và dịch vụ được xây dựng trên mạng như mua trong game đến truy cập các tính năng cụ thể của nền tảng.
- Đầu tư: Đối với một số người dùng, SUI cũng có thể là một tài sản đầu tư. Giá trị của nó có thể thay đổi theo biến động thị trường, nhu cầu và mức độ áp dụng của Sui Network.
6.2. Thông số kỹ thuật của token SUI
Thông số kỹ thuật:
- Tên token: Sui Token
- Ký hiệu: SUI
- Loại Token: Utility, Governance
- Tổng cung: 10,000,000,000 SUI
6.3. Phân bổ SUI token
SUI token có tổng cung là 10,000,000,000 SUI, số lượng này được phân bổ như sau:
- Quỹ dự trữ cộng đồng: 50%
- Người đóng góp sớm: 20%
- Nhà đầu tư: 14%
- Đội ngũ dự án: 10%
- Chương trình cộng đồng: 6%
6.4. Lịch mở khoá SUI token (SUI unlock token schedule)
Theo tokenomics do SUI công bố, lịch mở khoá của token SUI như sau:
- Quỹ dự trữ cộng đồng: Mở khoá 8% tại TGE, số lượng còn lại sẽ khoá 1 tháng, sau đó vesting đều đặn mỗi tháng trong 6.9 năm.
- Người đóng góp sớm: Khoá 1 năm, sau đó vesting đều đặn mỗi tháng trong 6 năm.
- Nhà đầu tư Series A: Khoá 1 năm, sau đó vesting đều đặn mỗi tháng trong 1 năm
- Nhà đầu tư Series B: Khoá 1 năm, sau đó vesting đều đặn mỗi tháng trong 2 năm
- Đội ngũ dự án: Khoá 6 tháng, sau đó vesting đều đặn mỗi tháng trong 6.5 năm.
- Stake Subsidies: Mở khoá 3% tại TGE, sau đó vesting đều đặn mỗi tháng trong 7 năm.
- Community allocation pool: Mở khoá 7% tại TGE, sau đó vesting đều đặn mỗi tháng trong 1.1 năm.
6.5. SUI token airdrop
Airdrop là chương trình phân phối token SUI miễn phí do dự án blockchain Sui Network triển khai. Vào ngày 15/12/2022, đội ngũ Sui Network đã công bố sự kiện airdrop dành cho người dùng và những người tham gia vận hành mạng lưới. Theo công bố của dự án, 6% số lượng token sẽ được phân bổ cho hoạt động tương tác mạng lưới và các chương trình cộng đồng.
6.6. Tại sao SUI token lại tăng giá?
Giá của token SUI đã tăng đáng kể trong thời gian gần đây do sự kết hợp của nhiều yếu tố quan trọng:
- Tích hợp USDC trên Sui Network: Vào tháng 10/2024, Circle đã thông báo về việc phát hành USDC trên blockchain Sui. Sự kiện này tăng cường tính thanh khoản và khả năng tương tác của Sui, thu hút thêm người dùng và nhà phát triển.
- Tăng trưởng tổng giá trị bị khóa (TVL): TVL trên Sui đã vượt mốc 1 tỷ USD vào tháng 10/2024, cho thấy sự gia tăng niềm tin của nhà đầu tư và sự phát triển mạnh mẽ của các giao thức DeFi trên nền tảng này.
- Số lượng người dùng hoạt động tăng mạnh: Sui ghi nhận hơn 1 triệu địa chỉ ví hoạt động hàng ngày trong tháng 9/10/2024, vượt qua nhiều blockchain lớn khác, cho thấy sự quan tâm và tham gia tích cực từ cộng đồng.
- Ra mắt Sui Bridge: Sau khi ra mắt mainnet, Sui Foundation đã giới thiệu Sui Bridge, kết nối Ethereum và Sui, giúp chuyển tài sản an toàn hơn và thu hút thêm người dùng, tăng tính thanh khoản.
- Sự quan tâm từ các tổ chức đầu tư: Grayscale đã ra mắt Grayscale Sui Trust, tập trung vào việc đầu tư vào token SUI, góp phần tăng giá trị và uy tín của SUI trên thị trường.
7. Tổng kết
Mạng lưới Sui là một nền tảng blockchain Layer 1 không cần cấp phép, sử dụng dPoS và mang đến khả năng xử lý số lượng lớn giao dịch tức thời. Nền tảng này cũng cho phép phát triển các ứng dụng phi tập trung linh hoạt và độ trễ thấp, đáp ứng nhu cầu của cộng đồng Web3.
Mặc dù Mạng lưới Sui vẫn đang đối mặt với nhiều thử thách trong quá trình phát triển và vận hành, tuy nhiên, nó sở hữu những ưu điểm vượt trội như đa chuỗi tương thích, khả năng mở rộng, bảo mật cao và chi phí giao dịch thấp. Cùng với tính linh hoạt trong phát triển ứng dụng, nền tảng này có thể tiếp tục thu hút sự quan tâm và tham gia của cộng đồng.
Tìm hiểu thêm về Sui:
- Giá SUI/USD hôm nay
- Giá SUI/VND hôm nay
- Hướng dẫn mua Sui (SUI)
- Nghiên cứu về Sui (SUI)
- Dự đoán giá Sui (SUI)
