Starknet là gì? Tìm hiểu về các sản phẩm của Starknet, các dự án nổi bật trong hệ sinh thái Starknet 2024.
1. Giới thiệu về hệ sinh thái Starknet (Starknet ecosystem)
1.1. Starknet là gì?
Starknet là một giải pháp mở rộng quy mô Ethereum layer 2. Starknet sử dụng công nghệ zero-knowledge rollups và bằng chứng chứng mật mã STARK để tạo ra một cách xử lý các lô giao dịch lớn với tốc độ nhanh hơn và đáng tin cậy hơn.
Starknet bắt đầu khi Eli Ben-Sasson và Uri Kolodny hợp lực để giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng hạn chế của Ethereum. Cùng với ý kiến đóng góp từ một số chuyên gia toán học và blockchain khác, họ đã tạo ra STARK, một bằng chứng chứng mật mã có nhiều tiềm năng mở rộng quy mô. Ban đầu, STARK chỉ là một phần mềm trả phí được thiết kế riêng cho các khách hàng doanh nghiệp. Tuy nhiên, cuối cùng đội ngũ Starknet đã quyết định tạo ra một phiên bản không cần cấp phép để dễ truy cập hơn.
Vào năm 2021, nhóm phát triển đã ra mắt Starknet dưới dạng phiên bản phần mềm thân thiện với nhà phát triển. Bất cứ ai cũng có thể dùng thử và khám phá công nghệ STARK. Starknet hiện được điều hành và phát triển bởi các giáo sư toán học và nhà khoa học, cùng với những chuyên gia đã từng làm việc tại các công ty tiền điện tử hàng đầu, như Zcash và Nethermind.
1.2. Các sản phẩm trong hệ sinh thái Starknet (Starknet ecosystem)
Ngoài việc giúp người dùng xử lý các giao dịch trên hệ sinh thái Ethereum, Starknet còn cung cấp nhiều tính năng hữu ích khác cho các thành viên trong cộng đồng của mình.
1.2.1. DApp
Starknet cung cấp cơ hội hỗ trợ và quảng cáo cho các nhà phát triển thiết kế hệ thống chạy trên dịch vụ của mình. Các dự án dApp trong hệ sinh thái Starknet bao gồm các ứng dụng NFT, trò chơi, tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) và các sản phẩm tài chính phi tập trung (DeFi) khác. Việc tương tác với các sản phẩm này có thể giúp người dùng dễ dàng tham gia chương trình Early Community Member Program và nhận airdrop từ Starknet.
1.2.2. Wallet
Để giúp người dùng tương tác với hệ sinh thái Starknet, nền tảng cung cấp một số tùy chọn ví tương thích. Khách hàng có thể chọn từ nhiều ví có khả năng tích hợp và sử dụng chúng để tự động thanh toán phí giao dịch hoặc di chuyển tài sản đến và đi từ hệ thống Starknet.
1.2.3. StarkGate
StarkGate là cầu nối tiền điện tử cho phép người dùng chuyển ETH và ERC-20 token đến hệ sinh thái Starknet và ngược lại. Điều này giúp việc phát triển các dự án trên Starknet và truy cập các tính năng của Ethereum trở nên dễ dàng hơn.
1.2.4. Bridges & Onramps
Mặc dù Starknet chủ yếu là một hệ thống tương thích với Ethereum nhưng trong tương lai, dự án này có thể cung cấp khả năng tương thích với các chuỗi khác. Các cầu nối khác nhau có sẵn trên Starknet là bước đầu tiên để tăng cường việc tương tác xuyên chuỗi. Thông qua nhiều cầu nối, người dùng có thể di chuyển token từ các chuỗi khác đến hoặc từ hệ thống Starknet.
1.2.5. Block Explorers, Indexers và Enhanced API
Người dùng có thể khám phá các giao dịch Starknet thông qua các API. Những tính năng này giúp người dùng dễ dàng kiểm tra số liệu và xem cơ sở hạ tầng của Starknet hoạt động như thế nào. Công cụ này chủ yếu được thiết kế cho các nhà phát triển nhưng cũng có thể cung cấp dữ liệu phân tích hữu ích cho các nhà đầu tư.
1.2.6. Nodes và dịch vụ RPC
Nodes và dịch vụ RPC cho phép người dùng đăng ký để chạy node để trở thành các validator. Việc chạy các node nhằm xác minh giao dịch, đảm bảo tính bảo mật cho mạng lưới, đồng thời cho phép người dùng nhận thưởng.
2. Các dự án nổi bật trong hệ sinh thái Starknet 2024
Hệ sinh thái StarkNet đang phát triển mạnh mẽ với nhiều dự án tiềm năng, hứa hẹn mang đến nhiều giải pháp sáng tạo và mở ra cơ hội mới cho người dùng.
2.1. Các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) trong hệ sinh thái Starknet
Các nền tảng DEX nổi bật trên Starknet bao gồm:
- Starkswap: Sàn DEX tiên phong trên StarkNet, đã ra mắt Alpha testnet vào quý 1/2022.
- Jediswap: Nền tảng giao dịch phi tập trung đã ra mắt mainnet với TVL đạt 4.1 triệu USD.
- mySwap: Cung cấp dịch vụ giao dịch phi tập trung với tổng giá trị bị khoá (TVL) đạt 2.1 triệu USD.
- Zigzag: Sàn DEX hoạt động theo cơ chế orderbook, mang đến trải nghiệm giao dịch mới mẻ.
- ZKEX: Nền tảng giao dịch phi tập trung hoạt động theo cơ chế AMM cung cấp quyền truy cập và thanh khoản trên nhiều blockchain.
2.2. Các dự án cho vay (Lending) trong hệ sinh thái Starknet
Lending đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn trong hệ sinh thái. Nó tạo ra cầu nối giữa những người có nhu cầu vay và người có nguồn vốn nhàn rỗi. Nhờ các dự án lending, nguồn vốn được luân chuyển hiệu quả, qua đó thúc đẩy sự phát triển chung của hệ sinh thái.
- zkLend: Dự án lending dạng money-market đầu tiên trên StarkNet, hứa hẹn mở ra nhiều ứng dụng mới trong tương lai.
- MakerDAO: MakerDAO cam kết đưa DAI, đồng stablecoin được bảo chứng bằng tài sản thế chấp, hoạt động rộng rãi trên mạng lưới StarkNet.
- Curve Zero: Nền tảng cung cấp các khoản vay có lãi suất cố định, đáp ứng nhu cầu vay vốn dài hạn của người dùng, phù hợp cho các mục đích như đầu tư hoặc kinh doanh.
2.3. Các dự án cơ sở hạ tầng trong hệ sinh thái Starknet
- Bridge: Suez, Qasr, Kubri,… đang được phát triển để đưa dòng tiền vào Starknet.
- Explorer: Hỗ trợ theo dõi giao dịch và thông tin hệ sinh thái một cách dễ dàng.
- Wallet: Argent X và Braavos là hai nền tảng phổ biến nhất để lưu trữ tài sản và tương tác với các ứng dụng.
- Cơ sở hạ tầng cho DAO: Snapshot, Zorro Protocol đang được phát triển, cùng Bibliotheca phục vụ riêng cho dự án NFT Loot.
2.4. Các dự án Game và NFT trong hệ sinh thái Starknet
Game: Dope Wars, Realms, The Ninth, Influence, Game of Blocks, bitmapbox, Eykar.
- Oasis: dự án NFT Marketplace đầu tiên trên StarkNet, hứa hẹn mang đến một thị trường NFT sôi động.
- Mint Square: một nền tảng phát hành NFT trên StarkNet giúp người dùng dễ dàng tạo và sở hữu NFT.
- NFTflow: ứng dụng tạo thanh khoản cho NFT, giúp người dùng dễ dàng mua bán NFT.
- Briq: ứng dụng hỗ trợ xây dựng NFT trên StarkNet, giúp người dùng tạo NFT với nhiều tính năng độc đáo.
Nền tảng phát triển game đột phá:
- Immutable X: nền tảng phát triển game đầu tiên trên StarkWare, thu hút sự chú ý của thị trường với khả năng mở rộng và bảo mật cao.
2.5. Các mảnh ghép khác trong hệ sinh thái Starknet
- Yield aggregator: Fuji DAO – dự án tiên phong trong hệ sinh thái Starknet
- Derivatives: ZkX – dự án Derivatives tiềm năng trên Starknet
- Launchpad: ZkPad – dự án Launchpad hỗ trợ các dự án tiền điện tử mới huy động vốn từ cộng đồng
- Betting: iBetYou – Nền tảng cung cấp trải nghiệm cá cược mới mẻ
3. STRK testnet & faucet
Mặc dù Starknet nổi tiếng với phí gas thấp và tốc độ giao dịch nhanh, việc tận dụng testnet luôn được khuyến khích khi xây dựng các dự án Web3. Testnet Starknet là một bản sao hoàn chỉnh của mạng chính, đóng vai trò như một môi trường an toàn và bảo mật để thử nghiệm các ứng dụng phi tập trung (dapps) được xây dựng trên Starknet. Tuy nhiên, một điểm khác biệt lớn là bạn có thể sử dụng Starknet Faucet để nhận token miễn phí.
Starknet Faucet là các trang web hoặc ứng dụng phân phối một lượng nhỏ token testnet, có thể được sử dụng để thanh toán phí giao dịch trên mạng. Các nền tảng này thường có giao diện người dùng (UI) đơn giản và trực quan, cho phép người dùng nhập địa chỉ ví, nhấp vào nút và nhận token.
Nói một cách đơn giản, Starknet Faucet là một công cụ cho phép bạn nhận token testnet miễn phí chỉ bằng một vài nút bấm. Để nhận token testnet, người dùng chỉ cần thực hiện các bước sau:
- Tạo ví Web3 tương thích với Starknet
- Kết nối với Starknet Testnet
- Tương tác với các ứng dụng trên trên Starknet Testnet
- Sử dụng Starknet Faucet để nhận token
4. Starknet scan
Starknet scan là block explorer của mạng Starknet, một công cụ tổng hợp dữ liệu thô từ blockchain để cung cấp cho người dùng và nhà phát triển các thông tin về hoạt động diễn ra trên blockchain Starknet. Starknet scan hoạt động tương tự như một công cụ tìm kiếm, giúp bạn truy cập dữ liệu về các khối, giao dịch, địa chỉ ví và các thành phần khác của blockchain.
Một số chức năng chính của Starknet scan:
- Tra cứu giao dịch: Bạn có thể nhập ID giao dịch hoặc địa chỉ ví để xem chi tiết về giao dịch đó, bao gồm thời gian thực hiện, số tiền, phí giao dịch và trạng thái giao dịch.
- Xem thông tin về các khối: Block explorer cho phép bạn xem thông tin về các khối đã được khai thác trên blockchain, bao gồm thời gian khai thác, độ khó khai thác, số lượng giao dịch trong khối và phần thưởng khai thác.
- Kiểm tra số dư ví: Bạn có thể nhập địa chỉ ví để xem số dư hiện tại của ví đó.
- Tìm kiếm các địa chỉ ví: Bạn có thể tìm kiếm các địa chỉ ví để xem thông tin về các giao dịch liên quan đến địa chỉ đó.
- Xem dữ liệu thống kê: Block explorer thường cung cấp dữ liệu thống kê về mạng lưới blockchain, chẳng hạn như số lượng giao dịch mỗi ngày, hashrate và số lượng ví đang hoạt động.
5. Báo cáo của Electric Capital về Starknet (Electric Capital Starknet)
Theo một báo cáo của công ty đầu tư mạo hiểm Electrical Capital, dữ liệu cho thấy các giải pháp mở rộng quy mô layer 2 của Ethereum, bao gồm Starknet và zkSync, là 2 trong số ít nền tảng ghi nhận số lượng nhà phát triển hoạt động hàng tháng tăng trưởng trong năm 2023.
Trong khi số lượng nhà phát triển của Starknet ghi nhận mức tăng là 3% thì Ethereum, Polygon và Solana lại chứng kiến số lượng nhà phát triển giảm lần lượt là 23%, 43% và 57% trong cùng một khung thời gian.
Theo báo cáo của Electric Capital về Starknet, tính đến ngày 31/12/2023, mạng lưới này có tổng cộng 198 nhà phát triển hoạt động toàn thời gian, 733 nhà phát triển hoạt động hàng tháng và 1,175,195 commit trên Github.
