Tổng giá trị bị khóa (TVL) trong Aptos đã tăng 27,97% trong tuần qua và 281% kể từ đầu năm 2024, đạt 466 triệu USD – theo Foresight News. Kéo theo đó, giá APT (Aptos) liên tục lập kỷ lục mới, cao nhất kể từ đầu năm. Hiện tại, giá APT đang ở mức 11.69 USD.
TVL đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá tiềm năng của một dự án blockchain. Vậy tại sao TVL tăng lại khiến giá coin tăng? Cách tính toán TVL như thế nào? Dựa vào TVL, bạn nên chọn dự án coin tiềm năng nào? Đừng chỉ nghe lời mách nước từ người khác, hãy tự mình DYOR!
1. TVL Là Gì? Tại Sao TVL Quan Trọng Với Nhà Đầu Tư?
1.1. Khái niệm TVL
TVL (Total Value Locked – Tổng giá trị khóa) là một chỉ số trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi) dùng để đo lường tổng giá trị tài sản đang được khóa hoặc đặt cọc trong các giao thức DeFi. Nó cho biết số tiền mà người dùng đã đưa vào các hợp đồng thông minh trong một nền tảng để staking, yield farming,… TVL càng cao thì hệ sinh thái DeFi càng được đánh giá là mạnh mẽ và đáng tin cậy.
Đơn vị tính phổ biến nhất cho TVL là USD (Đô la Mỹ), tuy nhiên cũng có thể sử dụng các đơn vị khác như ETH, BTC, hoặc stablecoin (tiền điện tử ổn định) tùy theo giao thức DeFi cụ thể.
1.2. Tại Sao Chỉ Số TVL Quan Trọng Với Nhà Đầu Tư?
1.2.1. Đánh giá mức độ hoạt động và tiềm năng của dự án DeFi:
TVL cao phản ánh:
- Mức độ quan tâm của cộng đồng: TVL cao cho thấy một lượng lớn tài sản đang được “khoá” trong dự án, thể hiện sự quan tâm và tin tưởng từ cộng đồng đầu tư.
- Đo lường lợi nhuận: TVL cao cho thấy mức độ thanh khoản cao trong dự án, làm tăng khả năng tạo ra lợi nhuận tiềm năng cho người tham gia.
- So sánh dự án: TVL giúp so sánh mức độ hoạt động và tiềm năng của các dự án DeFi khác nhau.
Lợi ích của TVL đối với nhà đầu tư:
- Nhận diện dự án tiềm năng: Phân tích mối liên hệ giữa TVL và lợi nhuận giúp nhà đầu tư nhận diện những dự án có tiềm năng tăng trưởng mạnh, cũng như những dự án có khả năng duy trì vị thế dẫn đầu trong thị trường DeFi.
- Theo dõi sự phát triển: Kiểm tra TVL thường xuyên để có cái nhìn chính xác về trạng thái hiện tại của hệ sinh thái DeFi.
Ví dụ, dự án A có TVL là 500 triệu USD, trong khi dự án B chỉ có TVL là 50 triệu USD. Nhìn vào TVL, có thể thấy dự án A nhận được sự quan tâm và tin tưởng nhiều hơn từ cộng đồng so với dự án B. Điều này không chỉ phản ánh qua lượng tài sản được khóa mà còn cho thấy dự án A có tiềm năng tạo ra lợi nhuận cao hơn cho những người tham gia do có mức độ thanh khoản và hoạt động cao hơn.
1.2.2. Theo dõi “sức khỏe” của thị trường DeFi:
TVL cung cấp một cái nhìn tổng quan về sự phát triển của thị trường DeFi bằng cách theo dõi biến động TVL theo thời gian. Xu hướng tăng trưởng của TVL trên nhiều dự án khác nhau cho thấy sự mở rộng của thị trường DeFi, cũng như sự chấp nhận rộng rãi của tài chính phi tập trung.
Theo dõi TVL có thể giúp nhà đầu tư xác định các xu hướng chung của thị trường DeFi, từ đó dự đoán các phát triển tiếp theo trong ngành.
Ví dụ, trong năm 2020, tổng TVL trong thị trường DeFi tăng từ 1 tỷ USD lên 15 tỷ USD. Sự tăng trưởng mạnh mẽ này cho thấy thị trường DeFi đang trên đà phát triển nhanh chóng, thu hút ngày càng nhiều vốn đầu tư vào các dự án tài chính phi tập trung. Xu hướng tăng trưởng này cũng làm nổi bật sự chấp nhận rộng rãi hơn của tài chính phi tập trung và kỳ vọng của cộng đồng về tiềm năng tăng trưởng trong tương lai.
1.2.3. Giúp nhà đầu tư đánh giá rủi ro:
Nhà đầu tư có thể sử dụng TVL để phân tích sự tương quan giữa TVL và giá token, giúp họ đánh giá rủi ro khi đầu tư vào một dự án DeFi cụ thể.
- Một TVL cao không phải lúc nào cũng đi kèm với giá token tăng cao.
- Ngược lại, một sự tăng vọt trong giá token không phải lúc nào cũng phản ánh một sự tăng trưởng thực sự trong TVL.
- Một số trường hợp cho thấy rủi ro của việc thao túng TVL, nơi mà các cá voi hoặc nhóm người cố ý tăng TVL bằng cách khóa một lượng lớn tài sản mà không có ý định tham gia lâu dài.
- Điều này đòi hỏi nhà đầu tư phải cẩn thận khi đánh giá TVL và không dựa hoàn toàn vào chỉ số này khi quyết định đầu tư.
Ví dụ, một dự án DeFi mới ra mắt với TVL tăng vọt từ 0 lên 100 triệu USD trong một tuần. Tuy nhiên, sau khi phân tích kỹ lưỡng, nhà đầu tư phát hiện ra rằng sự tăng trưởng TVL chủ yếu đến từ một số ít cá voi đang cố gắng thao túng thị trường. Hơn nữa, giá token của dự án không tăng tương ứng với TVL, cho thấy rằng sự tăng trưởng TVL có thể không phản ánh một cách chính xác sự quan tâm hay giá trị thực sự của dự án. Nhà đầu tư sau đó quyết định thận trọng hơn và đợi xem xu hướng phát triển lâu dài trước khi đầu tư.
2. Công thức tính tỷ lệ TVL (TVL ratio)
Để hiểu rõ hơn về giá trị và tiềm năng của một giao thức DeFi, tỷ lệ TVL (TVL Ratio) được sử dụng. Công thức tính tỷ lệ này bao gồm hai bước chính là xác định tổng vốn hóa thị trường và TVL của giao thức DeFi.
- Xác định tổng vốn hóa thị trường (Total Market Cap):
Công thức:
| Tổng vốn hóa thị trường (Total Market Cap) = Nguồn cung lưu hành (Circulating supply) * Giá thị trường hiện tại (Current price) |
- Tính toán TVL của giao thức:
Công thức:
| TVL = Tổng lượng token bị khóa (Total token locked in protocol) * Giá thị trường token bị khóa (Current price) |
Cuối cùng, TVL Ratio được tính bằng cách lấy tổng vốn hóa thị trường (Total Market Cap) chia cho tổng giá trị tài sản bị khóa (TVL), qua công thức sau:
| TVL Ratio = Tổng vốn hóa thị trường (Total Market Cap) / TVL (Tổng giá trị tài sản bị khóa) |
3. TVL Hoạt Động Như Thế Nào?
3.1. Quy trình “khóa” tài sản:
Quy trình khóa tài sản trong các giao thức DeFi diễn ra theo các bước sau:
- Cung cấp thanh khoản: Người dùng bắt đầu bằng việc gửi tài sản của mình vào một bể thanh khoản (liquidity pool), tham gia vào hoạt động staking, cho vay, hoặc yield farming. Điều này bao gồm việc chuyển tài sản vào một địa chỉ ví cụ thể trên blockchain, thường được quản lý bởi một giao thức DeFi.
- Hợp đồng thông minh xác nhận: Tài sản sau đó được “khóa” thông qua một hợp đồng thông minh (smart contract). Đây là chương trình tự động thực hiện các điều kiện đã được lập trình từ trước. Khi người dùng thực hiện giao dịch gửi tài sản, hợp đồng thông minh sẽ xác nhận và ghi nhận giao dịch đó.
- Điều kiện giải phóng tài sản: Tài sản chỉ được giải phóng khi đáp ứng được các điều kiện cụ thể đã được đặt trong hợp đồng thông minh, bao gồm việc hoàn thành kỳ hạn staking, trả lãi vay, hoặc đạt được mục tiêu yield farming.
Để hình dung quy trình trên một cách rõ ràng hơn, hãy cùng xem xét ví dụ về việc sử dụng Uniswap – một trong những giao thức DeFi phổ biến nhất:
- Cung cấp thanh khoản:
Giả sử bạn có 1 ETH và muốn cung cấp thanh khoản cho bể thanh khoản ETH/USDT trên Uniswap. Bạn sẽ gửi 1 ETH của mình cùng với một lượng USDT tương đương theo tỷ giá hiện tại vào bể thanh khoản, bằng cách chuyển cả ETH và USDT vào địa chỉ ví của hợp đồng thông minh quản lý bể thanh khoản ETH/USDT trên Uniswap.
- Hợp đồng thông minh xác nhận:
Sau khi bạn thực hiện giao dịch gửi tài sản, hợp đồng thông minh của Uniswap sẽ tự động xác nhận và ghi nhận giao dịch. Tài sản của bạn bây giờ được “khóa” trong hợp đồng thông minh và bạn sẽ nhận được token LP (Liquidity Provider) tương ứng với lượng thanh khoản bạn đã cung cấp.
- Điều kiện giải phóng tài sản:
Khi bạn muốn rút tài sản của mình, bạn cần gửi token LP trở lại cho hợp đồng thông minh của bể thanh khoản. Hợp đồng thông minh sẽ xác định số lượng ETH và USDT tương ứng bạn có thể rút dựa trên tỷ lệ thanh khoản mà bạn cung cấp so với tổng thanh khoản trong bể. Khi điều kiện này được đáp ứng, tài sản của bạn sẽ được giải phóng và chuyển trở lại cho bạn, cùng với bất kỳ phần thưởng phí giao dịch nào mà bạn có thể kiếm được từ việc cung cấp thanh khoản.
TVL của Uniswap, trong trường hợp này, là tổng giá trị của tất cả tài sản (như ETH và USDT trong ví dụ) được khóa trong tất cả các bể thanh khoản của giao thức. Khi có nhiều người dùng cung cấp thanh khoản hơn, TVL của Uniswap sẽ tăng lên, từ đó cho thấy sự quan tâm và tin tưởng vào giao thức này từ cộng đồng.
→ Tìm hiểu thêm về Uniswap tại: Uniswap App là gì? Hướng dẫn sử dụng Uniswap App từ A-Z
3.2. Vai trò của hợp đồng thông minh cho TVL:
Hợp đồng thông minh đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho TVL trong các giao thức DeFi. Chúng hoạt động như một bên trung gian đáng tin cậy giữa người gửi và giao thức, đảm bảo rằng mọi giao dịch đều được thực hiện theo các điều khoản đã được thỏa thuận.
Qua đó, hợp đồng thông minh giúp giảm thiểu rủi ro gian lận và mất mát tài sản, cung cấp một khuôn khổ rõ ràng cho việc tự động hóa các giao dịch và quy trình phân phối lợi nhuận. Điều này không chỉ tăng cường hiệu quả và tính minh bạch cho các giao thức DeFi mà còn tạo ra môi trường đầu tư an toàn và minh bạch cho người tham gia.
4. Top 5 Đồng Coin Có TVL Cao Nhà Đầu Tư Nên Cân Nhắc
4.1. JUST (JST)
- Giá của đồng JUST (JST) hiện tại: 0.03 USD
- Khối lượng giao dịch 24h: 3,698,253.45 USD
- Vốn hóa thị trường hiện tại: 338,081,241.82 USD
Hiện tại, JST đang được niêm yết trên những sàn giao dịch hàng đầu thế giới. JUST là một dự án được triển khai trên hệ sinh thái Tron, hướng tới việc cung cấp một nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) toàn diện. JST được sử dụng rộng rãi trong các giao dịch, vay mượn, và các dịch vụ tài chính khác trên nền tảng này.
4.2. Manta Network (MANTA)
- Giá MANTA hiện tại: 0.81 USD
- Khối lượng giao dịch 24h: 12,094,390.24 USD
- Vốn hóa thị trường hiện tại: 308,778,949.54 USD
Manta Network là một nền tảng blockchain tập trung vào việc cung cấp giải pháp bảo mật và quyền riêng tư cho các giao dịch và ứng dụng. Họ sử dụng công nghệ Zero-Knowledge Proofs để bảo vệ thông tin cá nhân và giao dịch của người dùng, đồng thời duy trì tính minh bạch và an toàn.
4.3. Cetus Protocol (CETUS)
- Giá CETUS hiện tại: 0.33 USD
- Khối lượng giao dịch 24h: 3,770,237.89 USD
- Vốn hóa thị trường hiện tại: 200,031,582.79 USD
Cetus là một protocol tập trung vào việc cung cấp giải pháp thanh khoản và tối ưu hóa giao dịch trên blockchain. Họ hỗ trợ nhiều chiến lược giao dịch phức tạp và nhằm mục tiêu mang lại trải nghiệm giao dịch tốt nhất cho người dùng DeFi. Cetus hoạt động trên nền tảng Sui và Aptos, cho thấy sự đa dạng và linh hoạt trong việc tích hợp với các hệ sinh thái khác nhau.
4.4. Bonk (BONK)
- Giá BONK hiện tại: – USD
- Khối lượng giao dịch 24h:
- Vốn hóa thị trường hiện tại: – USD
Bonk (BONK) là đồng coin meme đầu tiên trên Solana, ra đời với khẩu hiệu “do dân, vì dân”. Mục tiêu chính của dự án là tái tạo lại tính thanh khoản cho các sàn giao dịch phi tập trung (DEXs) trên Solana. Đội ngũ phát triển muốn tạo ra một đồng coin cộng đồng hoàn chỉnh, nơi mọi người có thể tham gia vào hệ sinh thái dựa trên Solana, đảm bảo rằng mọi người đều có cơ hội công bằng. Đáng chú ý, 50% tổng cung của đồng coin này đã được airdrop cho cộng đồng Solana, bao gồm các nhà sưu tập NFT, nhà phát triển và nghệ sĩ .
4.5. Starknet (STRK)
- Giá Starknet (STRK) hiện tại: 0.48 USD
- Khối lượng giao dịch 24h: 40,370,252.45 USD
- Vốn hóa thị trường hiện tại: 1.01b USD
StarkNet là một lớp mở rộng quy mô cho Ethereum, sử dụng công nghệ zk-STARKs để cải thiện tốc độ và giảm chi phí giao dịch. Sự phát triển của StarkNet nhằm mục tiêu giải quyết vấn đề mở rộng quy mô của Ethereum và hỗ trợ sự phát triển của các ứng dụng DeFi phức tạp. TVL của Starknet cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ từ cộng đồng đầu tư vào giải pháp mở rộng quy mô này.
Xem Hướng dẫn mua STRK coin tại đây!
5. Top công cụ theo dõi TVL chính xác nhất
5.1. DefiLlama
DefiLlama có khả năng tổng hợp thông tin từ hơn 1000 dự án DeFi trải dài trên 14 blockchain khác biệt. Nền tảng này không chỉ cung cấp thông tin cơ bản về TVL, giá trị vốn hóa thị trường và giá của token mà còn bao gồm cả phân tích dữ liệu lịch sử, đưa ra cái nhìn đa chiều và sâu sắc. Do sự dễ dàng trong việc sử dụng và tính đa dạng của dữ liệu, DefiLlama trở thành công cụ ưa thích của nhiều nhà đầu tư, từ cá nhân đến tổ chức.
5.2. DappRadar
Tiếp theo, DappRadar nổi bật với khả năng cung cấp dữ liệu về hơn 3.000 dApp từ 20 blockchain, TVL, số lượng người dùng hoạt động và khối lượng giao dịch. Công cụ này cũng tích hợp các đánh giá và xếp hạng, phù hợp cho những ai muốn khám phá chi tiết từng ứng dụng phi tập trung hoặc muốn có cái nhìn tổng quát về toàn bộ thị trường DeFi.
5.3. The Block
Cuối cùng, The Block, một tờ báo lớn trong ngành Crypto, cung cấp một phần mục dữ liệu về TVL của thị trường DeFi. Với việc phân loại TVL theo nhiều hạng mục như DEX, Lending, và Yield Farming, hoặc theo các blockchain cụ thể, The Block giúp người đọc có thể tiếp cận thông tin một cách chi tiết và toàn diện hơn.
6. Hạn chế của TVL
Mặc dù TVL là một trong những chỉ số quan trọng giúp xem xét giá trị cốt lõi và sự hấp dẫn của các dự án DeFi, nhưng nó cũng không phải là một chỉ số hoàn hảo. Một số hạn chế của TVL mà nhà đầu tư cần lưu ý gồm:
6.1. Nguy cơ thao túng TVL:
TVL có thể bị thao túng thông qua các mánh khóe gian lận như “wash trading”. Một số người hay nhóm người dùng chiêu này để làm giả TVL, khiến dự án trông có vẻ giá trị hơn thực tế.
Chẳng hạn, một dự án có thể cố tình “pump” tiền của chính mình qua những tài khoản ảo hoặc tái đầu tư vốn (capital recycling) để tạo ra cái mác mỹ mãn về một dự án có quy mô lớn và thu hút vốn đầu tư. Điều này làm lệch lạc thông tin thực về tình hình tài chính của dự án và gây nguy hiểm cho những nhà đầu tư không thể nhận thức hoặc cảnh giác những chiêu trò này.
Có những dự án còn được quảng bá bởi các “cá voi” – những người có khả năng làm thay đổi TVL chỉ bằng một thao tác gửi hay rút tiền. Những cá voi này quảng cáo cho dự án DeFi bằng cách đầu tư lớn, gửi đi những tín hiệu là dự án này đang hot, để thu hút những nhà đầu tư mới, khiến cho giá trị TVL không thể hiện đúng tình hình thật của dự án.
6.2. Sự phụ thuộc vào biến động thị trường:
TVL cũng chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ biến động giá cả trên thị trường. Giá trị của các token được khóa trong hợp đồng thông minh của dự án có thể thay đổi một cách nhanh chóng. Khi giá token tăng, TVL có thể tăng theo mà không cần thêm vốn mới từ nhà đầu tư. Ngược lại, khi giá giảm, TVL cũng giảm theo, thậm chí có thể tạo ra hiện tượng bán tháo trong thị trường, khiến cho giá trị TVL sụt giảm mạnh mẽ.
Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đa dạng hóa danh mục đầu tư, không chỉ trong một dự án cụ thể mà còn trải rộng sang nhiều dự án và lĩnh vực khác nhau trong không gian DeFi để giảm thiểu rủi ro.
Kết luận
TVL không chỉ phản ánh mức thanh khoản và sự quan tâm của cộng đồng, mà còn thể hiện tiềm năng tăng trưởng của dự án. Tuy nhiên, như mọi chỉ số khác, TVL cũng có những hạn chế. Nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng cả TVL và các yếu tố, kiến thức quan trọng khác để đưa ra quyết định đầu tư thông thái.
