Vàng – kim loại quý giá từ ngàn xưa, không chỉ được sử dụng như một công cụ đầu tư hay món trang sức, mà còn đóng vai trò quan trọng trong y tế, ẩm thực, kiến trúc, điện tử,… Cùng ONUS khám phá ngay top 8 ứng dụng của vàng có thể bạn chưa biết!
1. Ứng dụng của vàng trong đầu tư
Từ xưa đến nay, việc mua vàng “để dành” đã trở nên quá quen thuộc với người dân Việt Nam. Không chỉ mang ý nghĩa văn hoá, giá trị thực của vàng vẫn luôn ổn định theo thời gian. Đặc biệt, khi kinh tế bất ổn, giá cả leo thang, giá vàng thường tăng rất cao, do nhu cầu mua vàng lớn hơn nguồn cung. Bởi vậy, không ngạc nhiên khi vàng được giới đầu tư ưu ái ví như “bến đỗ an toàn”, “hàng rào chống lạm phát”.
Hai hình thức đầu tư vàng bao gồm:
Đầu tư vàng vật chất:
Là việc đầu tư vàng dưới dạng vật chất (có thể cầm nắm được); phổ biến nhất là vàng miếng, vàng nhẫn. Đây là hình thức truyền thống, giúp nhà đầu tư có cảm giác an toàn và ổn định. Ví dụ, vàng miếng SJC hoặc nhẫn tròn 9999 Hưng Thịnh Vượng của DOJI là những sản phẩm phổ biến, được nhiều người ưa chuộng tại Việt Nam.
Mặc dù đây được coi là hình thức đầu tư an toàn nhất, nhưng cũng tồn tại một số hạn chế. Việc bảo quản vàng vật chất có thể đi kèm rủi ro mất cắp hoặc hư hỏng. Nhiều trường hợp, người mua còn phải đầu tư vào két sắt hoặc thuê két an toàn tại ngân hàng để cất giữ vàng, làm cho chi phí lưu trữ tăng lên. Ngoài ra, đầu tư vàng vật chất cũng không sinh lãi định kỳ như lãi suất hoặc cổ phiếu.
→ Bài viết hữu ích: Nên mua vàng nhẫn hay vàng miếng?
Đầu tư vàng phi vật chất:
Là việc mua vàng online để đầu tư thông qua các sản phẩm tài chính mà không cần phải giữ vàng vật chất, giúp nhà đầu tư giao dịch linh hoạt và không phải lo lắng về việc bảo quản. Dưới đây là 5 hình thức đầu tư vàng phi vật chất phổ biến:
Dù có những thế mạnh riêng so với vàng vật chất, đầu tư vàng phi vật chất cũng ẩn chứa một số hạn chế; như biến động giá mạnh, phụ thuộc vào bên thứ ba (ngân hàng, sàn giao dịch), rủi ro bảo mật, khả năng bị lừa đảo, hoặc các vấn đề pháp lý.
Tóm lại, mặc dù có những ưu điểm và hạn chế riêng, nhưng theo các chuyên gia tài chính, tỷ lệ đầu tư vào vàng nên chiếm khoảng 5-15% tổng danh mục đầu tư, vì vàng là một trong những tài sản an toàn nhất. Nhà đầu tư nên cân nhắc kỹ lưỡng cách đầu tư vàng và xây dựng chiến lược phù hợp với mục tiêu tài chính của mình.
2. Ứng dụng của vàng trong thiết kế trang sức
Vàng từ lâu đã trở thành một trong những kim loại quý được ưa chuộng nhất trong ngành trang sức. Sự bền bỉ, quý hiếm và vẻ đẹp sáng bóng tự nhiên của vàng đã khiến nó trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều thợ kim hoàn và người tiêu dùng. Không chỉ có giá trị về mặt thẩm mỹ, vàng trang sức còn thể hiện đẳng cấp, sự sang trọng và địa vị xã hội. Những món trang sức từ vàng thường được truyền qua nhiều thế hệ, trở thành biểu tượng của sự bền vững và gắn kết.
Tại sao vàng lại được yêu thích trong thiết kế trang sức?
- Tính thẩm mỹ: Vàng mang đến vẻ đẹp tinh tế, sang trọng và thời thượng cho mọi món trang sức. Khi kết hợp với các loại đá quý hay kim loại khác, vàng không chỉ tỏa sáng qua sắc vàng cổ điển mà còn qua các phiên bản vàng trắng, vàng hồng, giúp các mẫu thiết kế trở nên đa dạng và hiện đại, đáp ứng mọi nhu cầu của người tiêu dùng.
- Độ bền: Vàng không bị oxy hóa hay hoen gỉ, giữ được độ sáng bóng lâu dài, đảm bảo cho các món trang sức giữ nguyên vẻ đẹp theo thời gian.
- Tính dẻo: Tính chất dẻo của vàng giúp các nghệ nhân kim hoàn dễ dàng tạo ra những thiết kế tinh xảo, phức tạp.
- Giá trị: Vàng từ lâu đã được xem là một tài sản quý giá, vì thế trang sức vàng không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn là một khoản đầu tư, hay một món quà đầy ý nghĩa trong những dịp quan trọng, chẳng hạn như các sản phẩm vàng cưới.
Các loại trang sức vàng phổ biến
Vàng được sử dụng để chế tác rất nhiều loại trang sức khác nhau, từ thiết kế đơn giản đến tinh xảo. Một số loại trang sức vàng phổ biến bao gồm:
- Vòng cổ: Là một trong những món trang sức phổ biến nhất, có thể được thiết kế đơn giản hoặc cầu kỳ, phù hợp với nhiều phong cách khác nhau.
- Nhẫn: Nhẫn vàng thường được sử dụng làm nhẫn cưới, nhẫn đính hôn hoặc đơn giản chỉ là một món trang sức thời trang.
- Bông tai: Bông tai vàng có nhiều kiểu dáng đa dạng, từ những mẫu đơn giản đến những mẫu đính đá cầu kỳ.
- Lắc tay: Lắc tay vàng có thể được làm bằng vàng trơn hoặc kết hợp với các loại đá quý khác.
3. Ứng dụng của vàng trong y học
Vai trò của vàng trong y học cổ truyền và hiện đại
Trong y học cổ truyền, vàng được xem là một dược liệu quý với khả năng điều hòa cơ thể và cải thiện sức khỏe. Ở Ấn Độ, y học Ayurveda đã sử dụng vàng dưới dạng bột mịn gọi là “Swarna Bhasma” để điều trị các vấn đề về tiêu hóa và hệ miễn dịch.
Trong y học hiện đại, vàng tiếp tục đóng vai trò quan trọng với các ứng dụng kháng khuẩn, chống viêm. Theo một nghiên cứu của Đại học Harvard, vàng nano được phát triển để đưa thuốc vào cơ thể một cách chính xác hơn, giúp giảm tác dụng phụ và tăng hiệu quả điều trị.
Ứng dụng của vàng trong nha khoa
Vàng đã được sử dụng rộng rãi trong nha khoa nhờ tính ổn định và an toàn cho cơ thể. Ví dụ, trong trường hợp trám răng hoặc làm cầu răng, vàng có ưu điểm là không bị mài mòn và không gây dị ứng. Một nghiên cứu từ Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ cho thấy, các phục hình răng bằng vàng có thể tồn tại trên 20 năm nếu được chăm sóc đúng cách, so với các vật liệu khác thường chỉ tồn tại khoảng 5-10 năm.
Công dụng của vàng trong điều trị các bệnh viêm khớp, đau nhức
Trong y học hiện đại, các hợp chất muối vàng như aurothiomalate đã được sử dụng trong điều trị viêm khớp dạng thấp. Một bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp có thể được tiêm muối vàng để giảm viêm và đau nhức, giúp cải thiện khả năng vận động sau vài tuần điều trị. Theo Học viện thấp khớp Hoa Kỳ, khoảng 70% bệnh nhân được điều trị bằng muối vàng đã có sự cải thiện đáng kể về triệu chứng viêm khớp.
Ứng dụng của vàng trong các liệu pháp điều trị bệnh về da và mỹ phẩm
Vàng đang dần trở nên phổ biến trong nhiều liệu pháp chăm sóc da cao cấp. Các sản phẩm chăm sóc da chứa vàng giúp kích thích sản sinh collagen, chống lão hóa. Ví dụ, dòng sản phẩm mặt nạ vàng 24K của thương hiệu Peter Thomas Roth nổi tiếng với khả năng tái tạo và trẻ hóa làn da, được nhiều người tin dùng. Hay các sản phẩm chứa vàng 24K của thương hiệu La Prairie cũng đã được chứng minh giúp làm sáng da và giảm nếp nhăn.
4. Ứng dụng của vàng trong ẩm thực
Trong lĩnh vực ẩm thực, vàng chủ yếu được sử dụng như một nguyên liệu trang trí, mang lại sự sang trọng và độc đáo cho các món ăn và đồ uống. Vàng lá, vàng bột hoặc vàng vụn sẽ được dát hoặc rải trực tiếp lên bề mặt các món ăn cao cấp để tạo điểm nhấn thẩm mỹ cũng như sự đẳng cấp. Vàng được sử dụng trong ẩm thực hoàn toàn an toàn, không có tác động tiêu cực đến sức khỏe vì vàng là kim loại trơ, không phản ứng với cơ thể. Việc sử dụng vàng trang trí không chỉ làm tăng giá trị món ăn mà còn giúp chúng trở nên nổi bật và ấn tượng hơn trong mắt thực khách.
Các món ăn, thức uống nổi tiếng có sử dụng vàng
Một số món ăn và thức uống nổi tiếng có sử dụng vàng đã trở thành biểu tượng của sự xa hoa và đẳng cấp. Ví dụ, món bánh cupcake mang tên “Golden Phoenix” ở Dubai được làm từ nguyên liệu hảo hạng và phủ vàng lá 23K, được xem là một trong những món tráng miệng đắt đỏ nhất thế giới.
Tương tự, ly cà phê cappuccino dát vàng tại khách sạn Burj Al Arab cũng là một ví dụ điển hình về cách sử dụng vàng trong đồ uống để tạo ra sự khác biệt.
5. Ứng dụng của vàng trong kiến trúc
Vàng đã được sử dụng trong kiến trúc hàng ngàn năm nhờ vào vẻ đẹp rực rỡ, độ bền, và tính chất dễ uốn. Lá vàng được dát lên các chi tiết kiến trúc như vòm, trần nhà, cột, và tượng để tạo điểm nhấn, thể hiện sự sang trọng, quyền lực.
Ví dụ tiêu biểu có thể kể đến Cung điện Versailles ở Pháp, nơi mà vàng lá được dùng rộng rãi trên cổng và các chi tiết trang trí của cung điện. Vàng giúp các yếu tố trang trí bắt sáng và tạo nên vẻ lộng lẫy cho công trình.
Ngoài ra, các công trình tôn giáo cũng sử dụng vàng để thể hiện sự thiêng liêng và tôn kính. Ví dụ điển hình là Chùa Shwedagon ở Myanmar, nơi toàn bộ ngôi chùa được phủ lớp vàng lá, biến nó trở thành biểu tượng văn hóa và tôn giáo quan trọng của đất nước này. Việc sử dụng vàng ở đây không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn mang ý nghĩa tôn giáo, biểu trưng cho sự thuần khiết và thịnh vượng.
Trong kiến trúc hiện đại, vàng cũng được sử dụng để trang trí các tòa nhà cao cấp. Khách sạn Burj Al Arab ở Dubai là một ví dụ nổi bật, khi sử dụng vàng lá để trang trí nội thất, tạo nên không gian xa hoa bậc nhất. Các chi tiết như cầu thang, cột trụ và trần nhà đều được phủ vàng, tạo nên sự sang trọng, phù hợp với đẳng cấp của một trong những khách sạn đắt đỏ nhất thế giới.
6. Ứng dụng của vàng trong công nghiệp vũ trụ
Vàng đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp vũ trụ nhờ vào những đặc tính độc đáo như khả năng phản xạ bức xạ, dẫn điện tốt và chống ăn mòn. Một trong những ứng dụng chính của vàng trong lĩnh vực này là dùng làm lớp phủ mỏng trên các tấm chắn nhiệt của tàu vũ trụ và vệ tinh. Lớp phủ vàng giúp bảo vệ các thiết bị khỏi tác động của bức xạ mặt trời, ngăn chặn tình trạng quá nhiệt và hư hỏng linh kiện nhạy cảm trong môi trường không gian khắc nghiệt. Vàng cũng được sử dụng để bọc các bộ phận của tàu vũ trụ, đảm bảo rằng chúng không bị tác động bởi các điều kiện khắc nghiệt như nhiệt độ cao hoặc bức xạ cực mạnh ngoài không gian.
Một ví dụ điển hình cho ứng dụng của vàng trong công nghiệp vũ trụ là kính viễn vọng không gian James Webb (JWST). Gương chính của kính được phủ một lớp vàng mỏng để tối ưu hóa khả năng phản xạ ánh sáng hồng ngoại từ các ngôi sao và thiên hà xa xôi. Lớp phủ vàng này có độ dày chỉ khoảng 100nm (nano mét), tương đương với 1/10,000mm (mili mét), nhưng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giúp kính thu thập dữ liệu chính xác từ vũ trụ. Theo NASA, lớp phủ vàng không chỉ giúp bảo vệ thiết bị mà còn cải thiện khả năng thu nhận dữ liệu từ khoảng cách xa mà các vật liệu khác khó có thể đáp ứng được.
Ngoài ra, vàng còn được sử dụng trong các thiết bị điện tử của tàu vũ trụ để đảm bảo tính dẫn điện ổn định trong điều kiện nhiệt độ thay đổi liên tục. Các kết nối điện tử mạ vàng giúp tăng cường độ bền và khả năng truyền tín hiệu trong các thiết bị không gian, từ đó đảm bảo tàu vũ trụ hoạt động ổn định trong suốt quá trình thám hiểm không gian.
7. Ứng dụng của vàng trong lĩnh vực điện tử
Trong các thiết bị điện tử, vàng thường được sử dụng để mạ các tiếp điểm, chân kết nối và bề mặt của bo mạch. Khả năng chống oxy hóa của vàng đảm bảo rằng các kết nối điện tử vẫn hoạt động ổn định ngay cả trong điều kiện môi trường khắc nghiệt, đồng thời giảm thiểu sự suy giảm tín hiệu theo thời gian. Vàng cũng giúp giảm thiểu điện trở, tăng hiệu suất và tuổi thọ của thiết bị, đặc biệt là trong các sản phẩm yêu cầu độ chính xác cao như máy tính, điện thoại thông minh và các thiết bị viễn thông.
Một ví dụ phổ biến về ứng dụng của vàng trong ngành công nghiệp điện tử là các đầu cắm và kết nối trong điện thoại thông minh. Theo một báo cáo từ Tập đoàn Samsung, họ sử dụng vàng trong các tiếp điểm của bo mạch chủ và chip để đảm bảo tính truyền dẫn tín hiệu mạnh mẽ và đáng tin cậy. Đặc biệt, các tiếp điểm trong USB, cổng HDMI, và các thành phần kết nối khác cũng được mạ vàng nhằm đảm bảo kết nối ổn định và tránh hiện tượng bị oxy hóa theo thời gian.
Ngoài ra, trong lĩnh vực viễn thông, vàng được sử dụng để mạ các dây dẫn trong cáp quang và anten nhằm đảm bảo tín hiệu truyền tải với độ chính xác cao, giảm thiểu mất mát năng lượng. Theo tạp chí Scientific American, lượng vàng sử dụng trong các thiết bị điện tử có thể không lớn về khối lượng, nhưng lại mang lại giá trị kỹ thuật cao trong việc cải thiện hiệu suất và tuổi thọ của sản phẩm.
Với xu hướng phát triển của các thiết bị thông minh và Internet vạn vật (IoT), vàng sẽ tiếp tục là vật liệu quan trọng trong ngành điện tử, giúp cải thiện hiệu suất và độ tin cậy của các sản phẩm công nghệ tiên tiến.
8. Ứng dụng của vàng trong hoá học
Vàng có những ứng dụng quan trọng trong lĩnh vực hóa học nhờ vào tính trơ, độ bền cao, và khả năng dẫn điện tốt. Vàng thường được sử dụng trong các quá trình xúc tác và trong việc nghiên cứu các hợp chất hóa học.
Vàng ở dạng nano (hạt vàng siêu nhỏ) được sử dụng như một chất xúc tác trong nhiều phản ứng hóa học, đặc biệt là phản ứng oxy hóa. Điều này khá bất ngờ, vì vàng nguyên khối thường không phản ứng với nhiều chất khác. Tuy nhiên, khi được chuyển thành dạng hạt nano, vàng có khả năng kích thích các phản ứng hóa học quan trọng. Một ví dụ điển hình là phản ứng oxy hóa carbon monoxide (CO) thành carbon dioxide (CO2), trong đó hạt nano vàng giúp làm sạch khí thải trong các hệ thống khí thải của xe hơi và các nhà máy công nghiệp.
Trong lĩnh vực hóa học phân tích, vàng cũng đóng vai trò quan trọng. Các điện cực mạ vàng được sử dụng trong các phương pháp đo điện hóa, nhờ tính dẫn điện vượt trội và khả năng chống ăn mòn. Những điện cực này được ứng dụng trong việc phân tích các chất hóa học, đặc biệt trong ngành y học và môi trường. Ví dụ, các cảm biến sinh học sử dụng vàng có thể phát hiện nồng độ glucose trong máu, phục vụ cho việc quản lý bệnh tiểu đường.
Ngoài ra, vàng còn tham gia vào việc nghiên cứu và tổng hợp các hợp chất hóa học. Một số hợp chất vàng, chẳng hạn như vàng chloride (AuCl3), được sử dụng trong các phản ứng hữu cơ để tạo ra những hợp chất mới. Chất này đóng vai trò xúc tác trong việc tổng hợp các phân tử hữu cơ phức tạp, góp phần vào sự phát triển của ngành hóa học tổng hợp.
Những đặc tính đặc biệt này làm cho vàng trở thành một kim loại có giá trị không chỉ trong ngành công nghiệp mà còn trong các phòng thí nghiệm hóa học hiện đại.
Tại sao vàng không được sử dụng như tiền trong cuộc sống ngày nay?
Lịch sử của việc sử dụng vàng làm tiền tệ
Vàng đã được sử dụng như một dạng tiền tệ từ hàng ngàn năm trước. Người Ai Cập cổ đại bắt đầu sử dụng vàng như một dạng tiền khoảng 3000 năm trước Công nguyên, và nhiều nền văn minh khác, bao gồm Hy Lạp, La Mã, và các đế quốc Trung Quốc, cũng sử dụng vàng và bạc làm phương tiện trao đổi. Trong thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, hệ thống bản vị vàng đã trở nên phổ biến, trong đó tiền tệ quốc gia được đảm bảo bằng một lượng vàng cụ thể. Điều này mang lại sự ổn định cho hệ thống tài chính, giúp thúc đẩy thương mại quốc tế.
Tuy nhiên, đến giữa thế kỷ 20, đặc biệt là sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, hầu hết các quốc gia đã từ bỏ hệ thống bản vị vàng. Sự kiện quan trọng đánh dấu sự kết thúc của việc sử dụng vàng như tiền tệ là khi Tổng thống Mỹ Richard Nixon tuyên bố chấm dứt khả năng chuyển đổi trực tiếp đồng đô la Mỹ thành vàng vào năm 1971, dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống Bretton Woods và khởi đầu cho chế độ tiền pháp định (fiat currency).
Lý do vàng không còn được sử dụng như tiền trong thời hiện đại
Có một số lý do chính khiến vàng không còn được sử dụng như một phương tiện trao đổi hàng ngày trong thế giới hiện đại:
- Vàng là một nguồn tài nguyên khan hiếm và việc khai thác, vận chuyển, lưu trữ vàng rất tốn kém. Điều này làm cho việc sử dụng vàng như tiền tệ không thực tế trong nền kinh tế toàn cầu hóa và giao dịch nhanh chóng ngày nay.
- Hệ thống tiền tệ hiện đại dựa trên tiền pháp định, cho phép các ngân hàng trung ương kiểm soát cung tiền, điều chỉnh lãi suất và thực hiện chính sách tiền tệ để ổn định nền kinh tế. Vàng không linh hoạt như tiền pháp định trong việc đáp ứng nhu cầu thay đổi của nền kinh tế.
- Sự tiện lợi của tiền mã hoá (crypto) và hệ thống thanh toán kỹ thuật số hiện đại vượt xa khả năng của vàng, vốn không thể sử dụng dễ dàng trong các giao dịch trực tuyến hay quốc tế.
- Cuối cùng, việc sử dụng vàng làm tiền tệ có thể tạo ra những biến động lớn trong giá trị tiền tệ, do giá vàng chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như nguồn cung, nhu cầu, và tình hình chính trị toàn cầu.
→ Bài viết hữu ích: 4 yếu tố tác động đến giá vàng: Nhà đầu tư không nên bỏ qua!
Những thách thức khi sử dụng vàng làm phương tiện trao đổi
Sử dụng vàng làm phương tiện trao đổi gặp nhiều thách thức như:
- Vàng là kim loại nặng và khó di chuyển, gây khó khăn trong việc vận chuyển số lượng lớn, đặc biệt trong các giao dịch quốc tế.
- Việc xác định độ tinh khiết và giá trị thực tế của vàng trong các giao dịch trực tiếp là một vấn đề hóc búa, đòi hỏi chuyên môn và thiết bị chuyên dụng.
- Giá vàng có thể biến động mạnh, do chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố như tình hình kinh tế, địa chính trị, và thay đổi trong cung cầu thị trường. Điều này có thể tạo ra sự bất ổn trong hệ thống tài chính nếu vàng được sử dụng như một loại tiền tệ chính.
- Khả năng giả mạo vàng cũng rất cao, đòi hỏi các biện pháp nhận biết vàng giả và kiểm định vàng phức tạp để đảm bảo tính xác thực.
Tất cả những yếu tố kể trên khiến việc sử dụng vàng như một phương tiện trao đổi trong thời hiện đại trở nên phi thực tế.
Kết luận
Qua bài viết trên, chúng ta đã cùng nhau khám phá 8 ứng dụng của vàng trong đời sống hiện đại. Từ vai trò truyền thống trong trang sức, đầu tư đến những ứng dụng công nghệ cao, vàng luôn chứng tỏ sự linh hoạt và không ngừng tạo ra những giá trị mới. Dù thời gian có trôi qua, giá trị của vàng vẫn luôn được gìn giữ và phát triển, khẳng định vị thế của nó như một kim loại quý giá và không thể thay thế.
