Bạn đã bao giờ lái xe ô tô trên đường cao tốc và phải dừng lại để trả phí lưu thông đường bộ cho các trạm BOT hay chưa? Việc trả phí gas ETH cũng có chức năng tương tự như vậy. Đây là khoản phí mà người dùng buộc phải thanh toán nếu muốn giao dịch của mình được thực hiện trên mạng lưới blockchain.
Vậy, phí gas ETH được tính như thế nào và có vai trò quan trọng như thế nào, hãy cùng ONUS tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
1. Tìm hiểu về phí gas ETH
1.1. Phí Gas là gì?
Phí gas là một thuật ngữ phổ biến trong thế giới blockchain, chỉ một loại chi phí mà người dùng phải trả cho những người giám sát mạng lưới mỗi lần họ phát sinh hành động trên blockchain.
Giống như xăng là nhiên liệu giúp xe chạy, phí gas khuyến khích những người giám sát ghi lại giao dịch chính xác và duy tri sự trung thực của hệ thống, bảo mật mạng lưới tốt hơn. Một số blockchain như Ethereum và Polygon dùng thuật ngữ “phí gas”, nhưng một số thì gọi là “Transaction Fee” (phí giao dịch) chẳng hạn như Bitcoin và Solana.
1.2. Phí gas ETH là gì?
Phí gas ETH (ETH gas fee), là khoản chi phí bắt buộc mà người dùng phải thanh toán khi thực hiện giao dịch hoặc tương tác với hợp đồng thông minh trên nền tảng blockchain Ethereum. Nó đóng vai trò như “nhiên liệu” cung cấp năng lượng cho cỗ máy blockchain hoạt động trơn tru.
Gas được sử dụng để đo lường mức độ phức tạp của mỗi hoạt động. Nói cách khác, nó biểu thị lượng tài nguyên tính toán cần thiết để thực hiện giao dịch hoặc thao tác trên blockchain. Do đó, các giao dịch phức tạp, đòi hỏi nhiều tài nguyên hơn sẽ tiêu tốn nhiều gas hơn, dẫn đến phí gas cao hơn. Ví dụ:
- Giao dịch đơn giản như chuyển tiền sẽ tiêu tốn ít Gas hơn so với việc triển khai hợp đồng thông minh phức tạp.
- Càng có nhiều người thực hiện giao dịch, thao tác với smart contract thì mạng lưới càng đông đúc, tắc nghẽn dẫn đến phí gas tăng cao đột ngột.
- Tại mạng lưới Ethereum, ETH là tài sản được sử dụng để thanh toán phí gas.
Thông tin chi tiết về Ethereum (ETH):
Hiện tại, giá ETH đang được giao dịch ở mức 3,204.79 USD
- Theo dõi giá ETH/USD hôm nay
- Theo dõi giá ETH/VND hôm nay
- Hướng dẫn cách mua Ethereum (ETH)
- Nghiên cứu về dự án Ethereum (ETH)
ETH gas được xác định bởi ba yếu tố:
- Độ phức tạp: Lượng gas cần thiết để xử lý một giao dịch.
- Phí cơ bản (Base fee): Mức giá tối thiểu mà nếu thấp hơn mức này, giao dịch sẽ không đủ điều kiện để được xử lý trên blockchain.
- Phí ưu tiên (Phí boa): Phí khuyến khích tùy chọn để validator đẩy nhanh thời gian xử lý.
* Có thể bạn quan tâm: Ethereum là gì? Tìm hiểu toàn tập về hệ sinh thái Ethereum
1.2. Vai trò của phí gas trên mạng lưới Ethereum
Phí gas ETH không chỉ đơn thuần chỉ là khoản thanh toán cho các giao dịch trên Blockchain, mà còn đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc duy trì và đảm bảo sự hoạt động hiệu quả của mạng lưới. Dưới đây là những vai trò thiết yếu của ETH gas:
- Trả thưởng cho thợ đào/validator
Gas ETH chính là phần thưởng mà các thợ đào/validator nhận được khi xác thực các giao dịch. Mức phí cao hơn sẽ tăng cường động lực cho họ tham gia vào mạng lưới, đảm bảo cho quá trình xác thực diễn ra nhanh chóng và hiệu quả.
- Hỗ trợ blockchain phát triển
Phí gas ETH được thanh toán bằng token riêng của blockchain Ethereum, thúc đẩy nhu cầu sử dụng token này tăng cao. Nhu cầu cao cũng một phần hỗ trợ cho token này tăng giá, tạo lợi ích cho người nắm giữ và toàn bộ hệ sinh thái blockchain.
- Đảm bảo tính công bằng
Gas ETH tạo nên sự công bằng cho tất cả người dùng trong việc truy cập mạng lưới. Giao dịch nào sẵn sàng trả phí cao hơn sẽ được ưu tiên xử lý trước, giúp giải quyết nhu cầu cấp bách một cách hiệu quả.
- Điều chỉnh tốc độ xử lý
Gas ETH đóng vai trò như một cơ chế điều chỉnh tốc độ xử lý giao dịch. Khi nhu cầu giao dịch cao, giá gas sẽ tăng, dẫn đến việc ưu tiên những giao dịch quan trọng hơn. Nhờ vậy, mạng lưới có thể hoạt động ổn định và tránh tình trạng tắc nghẽn.
- Ngăn chặn tấn công DDoS
Gas ETH là hàng rào chống lại các cuộc tấn công DDoS. Khi thực hiện giao dịch, người dùng phải trả phí, khiến cho việc gửi hàng loạt giao dịch rác trở nên tốn kém và không hiệu quả.
2. Công thức tính phí ETH gas
ETH gas fee được tính theo công thức:
Gas fee = Gas Limit x Gas Price
Trong đó:
- Gas Limit: Giới hạn lượng Gas tối đa mà người dùng sẵn sàng chi trả cho một giao dịch hoặc hoạt động. Giá trị này thể hiện mức độ ưu tiên của người dùng trong việc thực hiện giao dịch nhanh chóng.
- Gas Price: Mức giá mà người dùng phải trả cho mỗi đơn vị Gas. Giá Gas biến động theo nhu cầu sử dụng mạng lưới và được tính bằng đơn vị Gwei (1 ETH = 1,000,000,000 Gwei).
Ví dụ minh họa: Giả sử, giao dịch của bạn cần Gas Limit là 15,000 đơn vị, và ở thời điểm đó Gas Price đang là 25 Gwei cho mỗi đơn vị gas. Vậy phí gas cho giao dịch của bạn sẽ bằng 15,000 x 25 = 375,000 Gwei. Quy đổi sang ETH, ta có: 375.000 Gwei / 1.000.000.000 = 0,000375 ETH.
3. ETH gas hoạt động như thế nào?
Hãy tưởng tượng bạn muốn mua ETH cho ví tiền điện tử của mình. Đây là quy trình từng bước minh họa cách hoạt động của phí gas Ethereum:
- Khởi tạo giao dịch: Bạn lựa chọn nền tảng giao dịch tiền điện tử để bắt đầu giao dịch mua ETH. Bạn nhập số lượng ETH muốn mua và các thông tin liên quan.
- Xác nhận phí gas ước tính: Nền tảng sẽ cung cấp cho bạn mức phí gas Ethereum ước tính. Nhiều nền tảng tự động đánh giá phí gas hiện tại và nhu cầu mạng để đề xuất mức phí tối ưu giữa chi phí bạn bỏ ra và tốc độ giao dịch. Nếu chấp nhận mức phí ước tính, bạn có thể gửi giao dịch để xử lý.
- Giao dịch được gửi lên blockchain Ethereum: Lệnh mua ETH của bạn được gửi lên mạng Ethereum. Lệnh sẽ gửi kèm dữ liệu về giới hạn tối đa cho tổng phí gas mà bạn sẵn sàng chi trả.
- Các Proof-of-Stake validator tạo khối mới: Các validator của mạng Ethereum tập hợp các khối mới cho blockchain Ethereum bằng cách chọn các giao dịch để xác thực. Giao dịch có phí gas cao nhất thường được chọn trước vì chúng mang lại lợi nhuận cao nhất. Giao dịch của bạn thường sẽ được coi là hoàn thành khi nó được đưa vào một khối và khối đó được thêm vào blockchain.
- Số dư ví điện tử của bạn được cập nhật: Sau khi giao dịch của bạn được ghi nhận trên blockchain, số dư Ethereum của bạn được cập nhật và phí gas được trừ đi. Tổng số giao dịch của bạn là số ETH bạn mua cộng với phí gas.
- Validator nhận phí gas: Validator giúp xử lý giao dịch của bạn sẽ nhận được phần phí gas và tiền boa phí gas từ tất cả các giao dịch trong khối. Phí cơ bản (base fee) được đốt (hay loại khỏi lưu thông) – để ngăn chặn lạm phát ETH.
4. So sánh phí Gas ETH với một số blockchain khác
Blockchain | Cơ chế đồng thuận | Phí trung bình/Tx |
Ethereum | Proof of Work, PoS (2.0) | 50-150 Gwei (~ $3) |
Bitcoin | Proof of Work (PoW) | 40-50 sats/byte (~ $21) |
BNB Chain | PoSA (Proof of Stack Authority) | 0.005 BNB (~ $1.5) |
Polygon | Proof of Stake (PoS) | 5-10 Gwei (~ $0.2) |
Solana | Proof of Stake & Proof of History | 0.000005 SOL (~ $0.001) |
5. Cách để giảm phí gas ETH khi giao dịch
Phí gas ETH có thể coi là nỗi ám ảnh của rất nhiều người dùng trên mạng lưới Ethereum. Tuy nhiên, vẫn có một vài cách đơn giản để chúng ta tối ưu phí gas từ đó giảm thiểu chi phí khi giao dịch:
- Theo dõi biến động Gas Fee: Thị trường biến động liên tục, vì vậy hãy cập nhật giá Gas Fee thường xuyên để xác định thời điểm “vàng” giao dịch với mức phí thấp nhất.
- Tránh giờ cao điểm: Phí gas thường cao hơn vào giờ cao điểm, khi nhu cầu sử dụng mạng lưới tăng cao. Hãy theo dõi biến động phí gas để chọn thời điểm giao dịch phù hợp, ví dụ như vào ban đêm hoặc sáng sớm.
- Thiết lập Gas Limit hợp lý: Chỉ đặt Gas Limit vừa đủ cho giao dịch. Gas Limit cao hơn mức cần thiết sẽ dẫn đến lãng phí chi phí.
- Sử dụng công cụ ước tính Gas Fee: Nhiều nền tảng cung cấp công cụ dự đoán mức Gas Fee phù hợp cho từng giao dịch. Hãy tận dụng để đưa ra lựa chọn thông minh.
- So sánh Gas Fee từ các nguồn khác nhau: Đừng ngại so sánh Gas Fee trên các sàn giao dịch, ví điện tử để tìm kiếm mức phí “hợp lý” nhất cho giao dịch của bạn.
Ngoài ra, để giải quyết vấn đề phí giao dịch, đội ngũ Ethereum sẽ thực hiện bản nâng cấp Dencun. Bản nâng cấp phần mềm này sẽ cung cấp cho các giải pháp mở rộng layer 2 một không gian lưu trữ được chỉ định trên Ethereum, giảm chi phí dữ liệu và do đó cải thiện tỷ suất lợi nhuận của họ.
Thông tin chi tiết về bản nâng cấp mới của Ethereum xem tại: Tìm hiểu về bản nâng cấp Dencun của Ethereum
6. Một số công cụ check gas ETH
Dưới đây là danh sách một số các công cụ giúp bạn tham khảo và check gas fee ETH:
- Các blockchain explorer như: Etherscan, BSCscan, Polygonscan,…
- GasNow: Cung cấp thông tin Gas Fee ước tính theo thời gian thực, có thể kết nối với ví tiền điện tử.
- EthGasStation: Cung cấp ước tính Gas Fee theo thời gian thực, có nhiều tùy chọn tính năng nâng cao.
- GasPrice.io: Cung cấp ước tính Gas Fee theo thời gian thực, giao diện trực quan.
* Có thể bạn quan tâm: Etherscan là gì? Hướng dẫn kiểm tra giao dịch trên Etherscan
Hiểu rõ về phí gas ETH và cách thức hoạt động loại phí này là kiến thức cực kỳ quan trọng giúp bạn tránh những khoản chi phí bất ngờ và tốn kém khi thực hiện giao dịch. Hy vọng bài viết này đã cung cấp được những thông tin cần thiết giúp cho quá trình đầu tư của bạn trở nên dễ dàng và thuận lợi hơn!
