Tại sao đô la Mỹ mạnh? Những yếu tố tạo nên sức mạnh đồng USD

Đồng đô la Mỹ (USD) đóng vai trò vô cùng quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu, không chỉ là đồng tiền dự trữ chính mà còn là phương tiện thanh toán quốc tế phổ biến nhất. Sức mạnh của USD luôn là chủ đề thu hút sự quan tâm của công chúng và các nhà kinh tế, bởi nó ảnh hưởng sâu rộng đến các nền kinh tế trên toàn thế giới. Vậy tại sao đô la Mỹ mạnh?

1. Tổng quan về đồng Đô la Mỹ (USD)

1.1. Đơn vị tiền tệ chính thức của Hoa Kỳ

Đồng Đô la Mỹ (USD) là đơn vị tiền tệ chính thức của Hoa Kỳ, được phát hành và quản lý bởi Cục Dự trữ Liên bang (Federal Reserve). USD không chỉ là phương tiện thanh toán chính trong nước mà còn được sử dụng rộng rãi trong các giao dịch thương mại quốc tế. Ký hiệu phổ biến nhất cho đồng tiền này là dấu $ và mã ISO 4217 là USD.

Đơn vị tiền tệ chính thức của Hoa Kỳ là USD

1.2. Vị thế trên trường quốc tế

Đồng Đô la Mỹ giữ vai trò quan trọng trên trường quốc tế. Với vị thế là đồng tiền dự trữ chính và được giao dịch nhiều nhất, USD luôn duy trì sức mạnh và ảnh hưởng lớn trong nền kinh tế toàn cầu. 

Khoảng 60% dự trữ ngoại hối toàn cầu được giữ dưới dạng USD, cho thấy sự tin tưởng của các quốc gia vào sự ổn định và giá trị của đồng tiền này. Ngoài ra, USD cũng là đồng tiền được giao dịch nhiều nhất trên thị trường ngoại hối, chiếm khoảng 88% tổng số giao dịch.

1.3. Tỷ giá đô la Mỹ hôm nay

Tỷ giá của USD hiện nay phản ánh sự ổn định và tin tưởng của các quốc gia vào đồng tiền này. Tỷ giá USD so với các đồng tiền khác thường xuyên biến động, nhưng vẫn duy trì vị thế mạnh mẽ. Sự biến động này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang, tình hình kinh tế và chính trị toàn cầu, cũng như các yếu tố cung cầu trên thị trường ngoại hối.

Bảng tỷ giá USD/VND hôm nay 05/10/2024 so với các đồng trong cùng rổ tiền tệ 

1.4. Giá trị một số đồng tiền so với USD

1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến giá trị của đồng đô Mỹ

Khi đồng đô la được giao dịch, có 3 yếu tố chính có thể ảnh hưởng đến giá trị của nó, bao gồm cung – cầu, tâm lý thị trường và dữ liệu kỹ thuật thị trường.

1.5.1. Cung và cầu

Khi Mỹ xuất khẩu sản phẩm hoặc dịch vụ sẽ tạo ra nhu cầu về đồng đô la vì khách hàng cần thanh toán bằng đồng tiền này. Người tiêu dùng toàn cầu chuyển đổi tiền tệ địa phương sang đô la bằng cách bán tiền tệ của họ để mua đô la nhằm thực hiện thanh toán.

Khi chính phủ hoặc các tập đoàn Mỹ phát hành trái phiếu để huy động vốn và trái phiếu được mua bởi các nhà đầu tư nước ngoài, các khoản thanh toán này được thực hiện bằng đô la. Điều này cũng áp dụng cho việc mua cổ phiếu của các công ty Mỹ từ các nhà đầu tư không phải người Mỹ, yêu cầu các nhà đầu tư nước ngoài bán tiền tệ của họ để mua đô la nhằm mua cổ phiếu.

1.5.2. Tâm lý thị trường

Khi các nhà đầu tư nước ngoài mua lại tiền tệ địa phương của họ do biến động thị trường, điều này sẽ làm giảm giá trị đồng đô la. Tăng tỷ lệ thất nghiệp có thể làm suy yếu nền kinh tế Mỹ và làm chậm tiêu dùng. Mỹ có thể đối mặt với việc bán tháo đồng đô la, khi các nhà đầu tư toàn cầu trả lại tiền từ việc bán trái phiếu hoặc cổ phiếu để quay lại tiền tệ địa phương của họ.

Các ngân hàng đầu tư và các công ty quản lý tài sản phân tích xu hướng và thường xác định tâm lý kinh tế chung. Tâm lý thị trường thường điều khiển thị trường hơn là các yếu tố kinh tế cơ bản của cung và cầu.

1.5.3. Chỉ số thị trường

Các nhà giao dịch đánh giá liệu cung đô la sẽ lớn hơn hay ít hơn so với cầu. Để xác định điều này, họ chú ý đến các tin tức hoặc sự kiện có thể ảnh hưởng đến giá trị đồng đô la. Điều này bao gồm các số liệu thống kê của chính phủ như dữ liệu bảng lương, dữ liệu GDP và các thông tin kinh tế khác.

Chỉ số DXY thể hiện sức mạnh của đồng đô la Mỹ

Đồng thời, họ cũng xem xét các mô hình lịch sử được tạo ra bởi các yếu tố mùa vụ như mức hỗ trợ và kháng cự và các chỉ số kỹ thuật. Nhiều nhà giao dịch tin rằng các mô hình này có tính chu kỳ và có thể được sử dụng để dự đoán các biến động giá trong tương lai.

2. Tại sao đô la Mỹ mạnh?

Đồng đô la được coi là mạnh khi nó tăng giá trị so với các đồng tiền khác trên thị trường ngoại hối. Khi đồng đô la Mỹ mạnh lên, có thể mua được nhiều ngoại tệ hơn trước. Vậy sức mạnh của đồng đô đến từ đâu?

2.1. Sức mạnh của nền kinh tế Mỹ

Sức mạnh kinh tế của Mỹ là một trong những yếu tố chính giúp USD duy trì vị thế mạnh mẽ trên thị trường quốc tế. Sau Thế chiến thứ nhất, Mỹ nhanh chóng vươn lên trở thành một cường quốc tài chính hàng đầu thế giới. Dù chỉ tham chiến từ năm 1917, Mỹ đã trỗi dậy mạnh mẽ hơn nhiều so với các quốc gia châu Âu. Kết quả là, đồng USD bắt đầu thay thế đồng Bảng Anh trở thành tiền tệ dự trữ quốc tế và Mỹ trở thành điểm đến của dòng chảy vàng lớn trong thời chiến.

Đến năm 1944, vai trò của đồng USD càng được củng cố khi 44 quốc gia ký kết Thỏa thuận Bretton Woods, thiết lập một cơ chế trao đổi tiền tệ quốc tế dựa trên USD. Đồng thời, USD được cố định theo giá vàng, hay còn gọi là chế độ bản vị vàng.

Sức mạnh của nền kinh tế Mỹ

Nền kinh tế Mỹ luôn duy trì mức GDP cao, với các ngành công nghiệp chủ chốt như công nghệ, tài chính và dịch vụ phát triển mạnh mẽ. Năm 2023, quy mô GDP của Mỹ đạt khoảng 25 nghìn tỷ USD, chiếm khoảng 25% GDP toàn cầu, thể hiện tầm quan trọng và ảnh hưởng của nền kinh tế Mỹ đối với kinh tế thế giới. 

Tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ thường duy trì ở mức thấp, khoảng 3.5% vào năm 2023, cho thấy sức khỏe của thị trường lao động và khả năng tạo việc làm của nền kinh tế. Tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ đang dao động gần mức thấp nhất trong 50 năm qua. Việc tuyển dụng vẫn ổn định, với tháng 8 đánh dấu tháng tăng trưởng thứ 32 liên tiếp. Và tiền lương, khi điều chỉnh theo lạm phát, đang tăng lên.

Các công ty công nghệ hàng đầu như Apple, Microsoft và Google không chỉ đóng góp lớn vào GDP mà còn tạo ra nhiều việc làm và thu hút đầu tư nước ngoài. Sự phát triển bền vững và ổn định này tạo ra niềm tin cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp, từ đó củng cố giá trị của USD.

2.2. Chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang (FED)

Chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có tác động lớn đến sức mạnh của đồng USD. Khi Fed tăng lãi suất, đồng USD thường tăng giá trị so với các đồng tiền khác. Điều này xảy ra vì lãi suất cao hơn làm cho việc nắm giữ USD trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư, do họ có thể nhận được lợi suất cao hơn từ các tài sản bằng USD.

Ngoài ra, việc Fed thắt chặt chính sách tiền tệ, chẳng hạn như giảm quy mô bảng cân đối kế toán hoặc tăng lãi suất, thường nhằm kiểm soát lạm phát và duy trì sự ổn định kinh tế. Những biện pháp này giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào nền kinh tế Mỹ, từ đó hỗ trợ giá trị của đồng USD.

Chính sách tiền tệ của FED ảnh hưởng đến sức mạnh USD

Tuy nhiên, chính sách tiền tệ của Fed cũng có thể gây ra những tác động tiêu cực. Việc tăng lãi suất có thể làm tăng chi phí vay mượn, ảnh hưởng đến tiêu dùng và đầu tư trong nước. Điều này có thể dẫn đến sự suy giảm trong hoạt động kinh tế, gây áp lực lên giá trị của đồng USD nếu nền kinh tế Mỹ không thể duy trì sự ổn định.

2.3. Các yếu tố chính trị và xã hội

USD mạnh mẽ phần lớn nhờ vào sự ổn định chính trị của Mỹ. Hệ thống chính trị của Mỹ được đánh giá là ổn định và minh bạch, với các quy trình bầu cử và chuyển giao quyền lực rõ ràng. Điều này tạo ra một môi trường kinh tế và chính trị đáng tin cậy, giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

Ngoài ra, niềm tin của nhà đầu tư vào hệ thống pháp luật và quản lý của Mỹ cũng đóng vai trò quan trọng. Hệ thống pháp luật của Mỹ được xây dựng trên nền tảng bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và doanh nghiệp, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong các giao dịch kinh tế. Sự quản lý chặt chẽ và hiệu quả của các cơ quan chính phủ Mỹ cũng giúp duy trì sự ổn định và phát triển của nền kinh tế, từ đó củng cố vị thế của USD trên thị trường quốc tế.

2.4. Vai trò của USD trong thương mại và tài chính quốc tế

Vai trò của USD trong thương mại và tài chính quốc tế là một trong những yếu tố giúp đồng tiền này duy trì sức mạnh. Việc USD được sử dụng phổ biến trong các giao dịch thương mại quốc tế giúp tạo ra sự ổn định và tin cậy trong các giao dịch này.

2.4.1. Vai trò của USD trong thương mại quốc tế

USD, hay Đô la Mỹ, đóng vai trò quan trọng trong thương mại quốc tế. Đây là đồng tiền dự trữ chính của thế giới, được các ngân hàng trung ương và các tổ chức tài chính quốc tế sử dụng rộng rãi. 

Các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới giữ một lượng lớn USD trong dự trữ ngoại hối của họ để đảm bảo tính thanh khoản và ổn định tài chính. Việc USD được sử dụng rộng rãi như một đồng tiền dự trữ không chỉ phản ánh niềm tin vào nền kinh tế Mỹ mà còn củng cố vị thế của USD trên thị trường tài chính toàn cầu.

USD là đồng tiền dự trữ chính của thế giới

2.4.2. Sử dụng rộng rãi trong các giao dịch thương mại quốc tế

USD không chỉ là đồng tiền dự trữ mà còn là phương tiện thanh toán chính trong nhiều giao dịch thương mại quốc tế. Các hợp đồng mua bán dầu mỏ, vàng, và nhiều hàng hóa khác thường được định giá bằng USD. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro tỷ giá và tạo điều kiện thuận lợi cho các bên tham gia giao dịch.

USD chiếm tỷ trọng lớn trong các giao dịch quốc tế thông qua hệ thống SWIFT, một mạng lưới thanh toán toàn cầu kết nối hàng ngàn ngân hàng và tổ chức tài chính trên khắp thế giới. Điều này giúp USD trở thành phương tiện thanh toán phổ biến và đáng tin cậy trong các giao dịch thương mại quốc tế.

2.5. Tâm lý trú ẩn an toàn

Tâm lý trú ẩn an toàn là một trong những lý do chính khiến USD mạnh. Trong thời kỳ bất ổn kinh tế, nhà đầu tư thường tìm đến USD như một tài sản an toàn. Điều này xuất phát từ niềm tin vào sự ổn định kinh tế và chính trị của Mỹ, cũng như khả năng thanh khoản cao của USD trên thị trường quốc tế.

So với các đồng tiền trú ẩn khác như Franc Thụy Sĩ và Yên Nhật, USD có lợi thế về quy mô và tầm ảnh hưởng toàn cầu. Franc Thụy Sĩ và Yên Nhật cũng được coi là các đồng tiền trú ẩn an toàn, nhưng chúng không có mức độ phổ biến và ảnh hưởng rộng rãi như USD. Trong khi Franc Thụy Sĩ nổi bật nhờ sự ổn định của hệ thống ngân hàng và chính sách tiền tệ, và Yên Nhật được ưa chuộng trong khu vực châu Á, USD vẫn là lựa chọn hàng đầu nhờ vào sự hiện diện mạnh mẽ trong thương mại và tài chính quốc tế.

2.3.  Yếu tố toàn cầu

2.3.1. Tình hình kinh tế và chính trị của các quốc gia khác

So sánh với các đồng tiền khác như Euro, Yen Nhật, hay Nhân dân tệ, USD vẫn giữ vững vị thế của mình nhờ vào sự ổn định kinh tế và chính trị của Hoa Kỳ. Mặc dù Euro cũng là một đồng tiền mạnh, nhưng khu vực Eurozone thường xuyên đối mặt với các vấn đề kinh tế và chính trị nội bộ. Yen Nhật và Nhân dân tệ cũng có vai trò quan trọng, nhưng chưa thể thay thế hoàn toàn USD trong thương mại quốc tế.

2.3.2. Ảnh hưởng của các cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị toàn cầu

Các cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị toàn cầu thường có tác động lớn đến giá trị của USD. Trong thời kỳ khủng hoảng, USD thường được coi là “nơi trú ẩn an toàn” và tăng giá trị so với các đồng tiền khác. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng cũng có thể làm giảm niềm tin vào USD nếu Hoa Kỳ không thể duy trì sự ổn định kinh tế và chính trị của mình.

Ảnh hưởng của các cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị toàn cầu

USD đóng vai trò không thể thiếu trong thương mại quốc tế, không chỉ là đồng tiền dự trữ mà còn là phương tiện thanh toán chính. Sự ổn định của USD so với các đồng tiền khác và khả năng chống chịu trước các cuộc khủng hoảng toàn cầu là những yếu tố quan trọng giúp USD duy trì vị thế của mình.

3. Tác động của USD tới kinh tế

Một đồng đô la Mỹ mạnh được xem như “một con dao hai lưỡi”, vừa đem lại lợi ích lại có thể dẫn đến những rủi ro tiềm ẩn. Ví dụ, đồng đô la mạnh có lợi cho người Mỹ đi du lịch nước ngoài vì 1 đô la có thể mua được nhiều hơn; tuy nhiên, điều này lại gây bất lợi cho du khách nước ngoài đến Mỹ vì tiền của họ sẽ mua được ít hơn. 

Cụ thể tác động 2 chiều của đồng USD tới kinh tế Hoa Kỳ và thế giới như thế nào?

3.1. Ảnh hưởng tích cực

Du lịch nước ngoài rẻ hơn Người Mỹ sử dụng đồng đô la Mỹ sẽ thấy giá trị đồng tiền của họ tăng lên khi ra nước ngoài, giúp họ có sức mua lớn hơn. Vì giá cả địa phương ở các nước khác không bị ảnh hưởng nhiều bởi nền kinh tế Mỹ, đồng đô la mạnh có thể mua được nhiều hàng hóa hơn khi đổi sang tiền tệ địa phương.

Người Mỹ sống và làm việc ở nước ngoài cũng sẽ thấy chi phí sinh hoạt giảm nếu họ vẫn sử dụng hoặc được trả lương bằng đô la.

Hàng nhập khẩu rẻ hơn Hàng hóa sản xuất ở nước ngoài và nhập khẩu vào Mỹ sẽ rẻ hơn nếu đồng tiền của nhà sản xuất giảm giá so với đô la. Các loại xe sang từ châu Âu như Audi, Mercedes, BMW, Porsche và Ferrari sẽ giảm giá tính theo đô la.

Ví dụ, nếu một chiếc xe sang châu Âu có giá 70,000 euro với tỷ giá 1.35 USD/euro, nó sẽ có giá 94,500 USD. Cùng chiếc xe đó bán với giá 70,000 euro sẽ chỉ còn 78,400 USD nếu tỷ giá giảm xuống 1.12 USD/euro.

Nếu đồng đô la tiếp tục xu hướng tăng giá, giá hàng nhập khẩu sẽ tiếp tục giảm. Điều này giúp người tiêu dùng Mỹ có thêm thu nhập khả dụng nếu các yếu tố kinh tế khác không thay đổi. Các công ty Mỹ nhập khẩu nguyên liệu từ nước ngoài sẽ có chi phí sản xuất thấp hơn và lợi nhuận cao hơn.

Các công ty đa quốc gia kinh doanh tại Mỹ được lợi Các công ty nước ngoài kinh doanh nhiều tại Mỹ và các nhà đầu tư của họ sẽ được lợi từ đồng đô la mạnh. Các tập đoàn đa quốc gia có doanh số lớn tại Mỹ, kiếm thu nhập bằng đô la, sẽ thấy lợi nhuận tăng lên trên báo cáo tài chính. Các nhà đầu tư vào các công ty này cũng sẽ được hưởng lợi.

Củng cố vị thế đồng tiền dự trữ của thế giới Đồng đô la mạnh củng cố vị thế của nó như là đồng tiền dự trữ của thế giới. Dù một số quốc gia như Nga, Iran và Trung Quốc đã đặt câu hỏi về vị thế này, đồng đô la mạnh giúp duy trì nhu cầu cao đối với nó như một đồng tiền dự trữ.

Mặc dù đồng đô la mạnh mang lại nhiều lợi ích cho người Mỹ, nó cũng có thể gây hại cho các công ty trong nước kinh doanh nhiều ở nước ngoài và các nhà đầu tư của họ.

3.2. Ảnh hưởng tiêu cực

Khi đồng đô la Mỹ (USD) quá mạnh, một số rủi ro tiềm ẩn sẽ nhen nhóm xuất hiện. Điều này có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế của chính nước mỹ và các quốc gia khác.

Ảnh hưởng tiêu cực khi đồng đô la Mỹ (USD) quá mạnh

3.2.1. Tác động đến kinh tế Mỹ

• Xuất khẩu của Mỹ bị ảnh hưởng: Đồng đô la mạnh làm tăng giá hàng xuất khẩu của Mỹ và giảm giá hàng nhập khẩu, gây thâm hụt thương mại. Đồng thời, lãi suất cao của Mỹ và đồng đô la mạnh gây lạm phát nhập khẩu và khó khăn cho các công ty vay nợ bằng USD.
• Lợi nhuận của các công ty đa quốc gia giảm: Các công ty Mỹ hoạt động ở nước ngoài sẽ thấy lợi nhuận giảm khi chuyển đổi từ ngoại tệ sang USD, do giá trị của ngoại tệ giảm so với USD.
• Giảm du lịch vào Mỹ: Du khách quốc tế sẽ thấy chi phí du lịch vào Mỹ tăng lên, làm giảm lượng khách du lịch và ảnh hưởng đến ngành du lịch của Mỹ.

3.2.2. Tác động đến kinh tế toàn cầu và các quốc gia khác

Đồng đô la Mỹ đã tăng 4% so với rổ tiền tệ tính theo tỷ trọng thương mại trong năm nay và dự kiến sẽ tiếp tục tăng giá. Sự tăng giá này phản ánh sự yếu kém của các nền kinh tế khác, với Mỹ tăng trưởng hơn 8% từ cuối năm 2019, trong khi Anh, Pháp, Đức và Nhật Bản chỉ tăng dưới 2%.

Đồng yên Nhật Bản và đồng euro đều giảm mạnh so với USD, và có thể đạt mức ngang giá vào đầu năm tới. Nếu cựu Tổng thống Donald Trump thắng cử, căng thẳng có thể gia tăng do chính sách thương mại của ông.

Tác động đến kinh tế toàn cầu và các quốc gia khác

Một số quốc gia có dự trữ ngoại hối lớn như Nhật Bản, Ấn Độ và Hàn Quốc có thể bán USD để củng cố đồng nội tệ, nhưng đây chỉ là giải pháp tạm thời. Các ngân hàng trung ương và bộ tài chính có thể phối hợp quốc tế để ngăn chặn đà tăng giá của USD.

Tuy nhiên, sự chênh lệch lãi suất giữa Mỹ và các nước khác vẫn là yếu tố chính khiến đồng đô la mạnh. Trung Quốc cũng đang gặp khó khăn với dòng vốn ngoại hối chảy ra và đồng nhân dân tệ mất giá liên tục.

Ngoài ra, đồng đô la mạnh lên không phải lúc nào cũng làm tăng sức mua cho người dùng đô la Mỹ. Trong thời kỳ lạm phát tăng, sức mua giảm. Vì vậy, nếu lạm phát của Hoa Kỳ tăng và sức mạnh của đồng đô la tương ứng với mức tăng tương tự, thì cả hai có thể triệt tiêu lẫn nhau.

4. Tạm kết 

Tóm lại, qua đây, bạn có thể nắm được khái quát lý do tại sao đô la Mỹ mạnh và nhận thức được tầm quan trọng của USD trong nền kinh tế toàn cầu và những tác động mà nó mang lại. Nhìn về tương lai, sức mạnh của USD có thể tiếp tục duy trì nếu nền kinh tế Mỹ vẫn ổn định và các chính sách tiền tệ được điều chỉnh hợp lý.

Tuy nhiên, những biến động kinh tế và chính trị toàn cầu cũng có thể ảnh hưởng đến giá trị của USD, đòi hỏi sự theo dõi và phân tích liên tục từ các nhà kinh tế và nhà đầu tư. Việc nắm bắt và hiểu rõ những yếu tố này sẽ giúp chúng ta chuẩn bị tốt hơn cho các biến động kinh tế trong tương lai