Bitcoin là gì? | Tìm hiểu lịch sử, giá trị và cách đầu tư Bitcoin (BTC)

Bitcoin (BTC) là một loại tiền mã hóa (tiền ảo) đầu tiên trên thế giới và và xếp hạng 1 trong thị trường tiền điện tử, Bitcoin bắt đầu hoạt động vào ngày 3/01/2009 bởi một người (hoặc nhóm người) ẩn danh sử dụng tên Satoshi Nakamoto. Bitcoin cho phép giao dịch trực tuyến qua internet và ngang hàng (peer to peer) trên toàn cầu mà không cần sự can thiệp của ngân hàng hoặc tổ chức tài chính trung gian. Mọi giao dịch đều được xác nhận và ghi lại trong một hệ thống sổ cái công khai gọi là blockchain.

BTC là ký hiệu chính thức của Bitcoin trên các sàn giao dịch. Tương tự như cách USD là ký hiệu của đô la Mỹ, BTC đại diện cho đơn vị Bitcoin, cho phép các nhà đầu tư giao dịch và phân tích giá trị của nó so với các đồng tiền khác.

Bitcoin chính thức ra mắt vào năm 2009. Ý tưởng về Bitcoin được đề cập trong sách trắng (whitepaper) của Satoshi Nakamoto vào năm 2008. Đây là nền tảng lý thuyết mà Bitcoin vận hành, với mục tiêu tạo ra một hệ thống tiền tệ không phụ thuộc vào các tổ chức tài chính trung gian.

Vì sao Bitcoin lại ra đời?

Bitcoin ra đời như một giải pháp thay thế cho hệ thống tài chính truyền thống sau cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008-2009. Sự ra đời này đáp ứng nhu cầu về một loại tiền tệ không bị kiểm soát, minh bạch và có khả năng vượt qua những hạn chế của hệ thống hiện tại.

Đặc điểm nổi bật của Bitcoin

• Phi tập trung: Không có máy chủ trung tâm, khó bị thao túng hay đánh sập.
• Ẩn danh: Người dùng có thể giao dịch mà không cần xác minh danh tính.
• Minh bạch: Tất cả giao dịch được ghi lại trên Blockchain, có thể kiểm tra được.
• Phí thấp, tốc độ nhanh: Giao dịch nhanh chóng, không mất phí trung gian.
• Không thể hoàn trả: Giao dịch đã thực hiện không thể đảo ngược.

Bitcoin được tạo ra thông qua quá trình "đào" (mining), trong đó các máy tính giải quyết các phép toán phức tạp để xác thực giao dịch và tạo ra các khối mới trong chuỗi khối (blockchain). Những người tham gia quá trình này được gọi là thợ đào (miners) và họ được thưởng bằng Bitcoin cho công việc này. Mỗi khối chứa một tập hợp giao dịch và sau khi được xác nhận, nó sẽ trở thành một phần của chuỗi khối, đảm bảo tính minh bạch và không thể thay đổi của giao dịch.

• Phần thưởng giảm dần: Ban đầu, phần thưởng cho mỗi khối là 50 Bitcoin. Cứ sau 4 năm, phần thưởng này giảm một nửa. Hiện tại, phần thưởng là 6.25 Bitcoin cho mỗi khối.
• Ngày càng khó hơn: Càng có nhiều Bitcoin được khai thác, việc giải các bài toán càng trở nên khó khăn hơn, đòi hỏi nhiều sức mạnh tính toán hơn.

Bitcoin 2008

Vào ngày 31 tháng 10 năm 2008, tại điểm cao nhất của Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và chỉ sau sáu tuần kể từ khi ngân hàng đầu tư nổi tiếng Lehman Brothers tuyên bố phá sản, một cá nhân hoặc nhóm người dùng tên là "Satoshi Nakamoto" đã công bố Sách trắng về Bitcoin có tựa đề "Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System," thông qua một danh sách gửi thư mật mã. Sách trắng đề xuất một hệ thống tiền điện tử mới cho phép thanh toán trực tuyến trực tiếp giữa các bên mà không cần phụ thuộc vào bất kỳ bên thứ ba nào đáng tin cậy. Ngay sau khi công bố Sách trắng, Satoshi triển khai phần mềm Bitcoin dưới dạng mã nguồn mở.

Bitcoin 2009

Vào ngày 3 tháng 1 năm 2009, Bitcoin được tạo ra khi Satoshi Nakamoto khai thác khối nguyên thủy. Khối đầu tiên này chứa một tham chiếu đến một bài báo trong "The Times" với nội dung là "Chancellor on the Brink of Second Bailout for Banks" (Tạm dịch: Thủ tướng ở bờ vực của gói cứu trợ thứ hai cho các ngân hàng) được hiểu là một tuyên bố chính trị về hệ thống tài chính toàn cầu. Sự kiện này đánh dấu sự ra đời của một loại tiền kỹ thuật số phi tập trung, không có chủ sở hữu, đầu tiên trên thế giới.

Bitcoin 2010

Vào tháng 8 năm 2010, một lỗ hổng trong mạng đã được phát hiện, cho phép thực hiện các giao dịch vượt quá giới hạn. Điều này dẫn đến khả năng tạo ra 184 tỷ BTC, tăng gấp 49.000 lần so với tổng số BTC tồn tại tại thời điểm đó. Các nhà phát triển đã khắc phục sự cố bằng cách cập nhật phần mềm Bitcoin lên phiên bản mới với giới hạn giá trị tối đa của mỗi giao dịch và khôi phục số tiền đã được tạo ra trong sự cố.

Vào tháng 12 năm 2010, Satoshi Nakamoto đã chuyển giao quyền kiểm soát kho lưu trữ mã nguồn và khóa cảnh báo mạng cho Gavin Andresen, một nhà phát triển đóng góp. Sự kiện này đánh dấu sự rút lui của Satoshi khỏi việc tham gia tích cực vào quá trình phát triển Bitcoin, chuyển dự án sang một quy trình hợp tác và phi tập trung hơn. Lý do cho việc rút lui này không được ghi lại và danh tính của Satoshi vẫn chưa được xác định.

Bitcoin 2013

Vào tháng 3 năm 2013, một lỗi phần mềm trong Bitcoin Core v0.8 đã gây ra sự phân chia blockchain sau khi một thợ mỏ tạo ra một khối lớn (cao nhất là 225.430). Sự chia tách này đã dẫn đến việc tổ chức lại 24 khối, ảnh hưởng đến hơn 5.000 giao dịch. Vấn đề đã được giải quyết bằng cách các thợ mỏ hạ cấp xuống chuỗi khối v0.7.

Bitcoin 2017

Vào tháng 8 năm 2017, việc nâng cấp SegWit (Segregated Witness) đã thay đổi cách lưu trữ dữ liệu trên chuỗi khối Bitcoin. Bằng cách tách dữ liệu chữ ký (chứng thực) khỏi dữ liệu giao dịch, SegWit cho phép lưu trữ nhiều giao dịch hơn trong mỗi khối và tăng dung lượng của mạng. Ngoài ra, SegWit cho phép thêm các loại giao dịch mới, bao gồm Lightning Network, một giải pháp mở rộng quy mô Lớp 2 cho phép thanh toán vi mô ngoại tuyến với mức phí giảm.

Bitcoin 2021

Một soft fork khác, bản nâng cấp Taproot, đã được kích hoạt vào ngày 14 tháng 11 năm 2021. Taproot đã giới thiệu chữ ký Schnorr cho Bitcoin, cho phép tổng hợp nhiều chữ ký phức tạp, chẳng hạn như ví nhiều chữ ký, để được xác minh theo lô thay vì riêng lẻ. Ngoài việc cung cấp một phương pháp hiệu quả hơn để xử lý giao dịch, chữ ký Schnorr còn tăng cường quyền riêng tư bằng cách che khuất sự khác biệt giữa giao dịch nhiều chữ ký và giao dịch một chữ ký. Việc nâng cấp bao gồm triển khai ba Đề xuất cải tiến Bitcoin (BIP): BIP-340, BIP-341 và BIP-342.

Bitcoin 2023

Kết hợp với SegWit, tính năng tạo tập lệnh nâng cao của Taproot đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các dòng chữ, một phương pháp nhúng dữ liệu tùy ý, chẳng hạn như hình ảnh hoặc văn bản, vào dữ liệu chứng thực của giao dịch trên Bitcoin. Chữ khắc có thể được sử dụng cho nhiều ứng dụng khác nhau, bao gồm nghệ thuật kỹ thuật số, đồ sưu tầm, tài sản trong thế giới thực được mã hóa và tạo mã thông báo không thể thay thế (NFT) khi kết hợp với giao thức NFT, chẳng hạn như Ordinals.

Bản phát hành mới nhất của Bitcoin Core, v26.0, đã diễn ra vào ngày 7 tháng 12 năm 2023.

Bitcoin 2024

Phần thưởng khối Bitcoin tuân theo khái niệm gọi là "Halving" và từ đó đã giảm xuống còn 6,25 BTC mỗi khối. Mỗi khi được khai thác 210.000 khối (khoảng bốn năm), phần thưởng BTC mới được đào sẽ giảm một nửa. Phần thưởng sẽ giảm dần cho đến khi nguồn cung tối đa 21 triệu BTC được khai thác vào khoảng năm 2140. Sự kiện giảm một nửa gần nhất đã diễn ra vào tháng 4 năm 2024 tại khối 840.000. Lúc này phần thưởng khối đã tiếp tục giảm xuống còn 3,125 BTC.

Khối: Tưởng tượng một nhóm các giao dịch Bitcoin được đóng gói trong một "khối" được niêm phong trong một khoảng thời gian nhất định. Các "thợ mỏ" sử dụng sức mạnh máy tính để xác minh các giao dịch này và nhận Bitcoin mới như phần thưởng.

Đơn vị Bitcoin: Bitcoin có thể chia nhỏ thành các đơn vị nhỏ hơn. 1 millibitcoin (mBTC) bằng 1/1.000 Bitcoin, và đơn vị nhỏ nhất là satoshi (sat) bằng 1/100.000.000 Bitcoin.

Giao dịch: Giao dịch Bitcoin là lệnh đơn giản như "người A gửi X Bitcoin cho người B".

Chuỗi khối: Mỗi giao dịch được liên kết với nhau như một chuỗi, tạo thành "blockchain". Nó là sổ cái công khai ghi lại mọi giao dịch Bitcoin từ khi bắt đầu.

Khai thác: Các "thợ mỏ" sử dụng máy tính mạnh mẽ để giải mã các bài toán phức tạp, xác minh các giao dịch và thêm chúng vào blockchain. Quá trình này được gọi là "khai thác".

Hàm băm: Mỗi khối được mã hóa bằng một hàm băm độc đáo, đảm bảo tính toàn vẹn và bảo mật của blockchain.

Địa chỉ chuỗi khối: Dãy ký tự 25-34 chữ số để nhận Bitcoin. Nó ẩn danh, giúp bảo vệ quyền riêng tư của người dùng.

Ví: Nơi lưu trữ Bitcoin của bạn. Có hai loại ví chính:

• Ví đầy đủ (Full clients): Lưu trữ bản sao toàn bộ blockchain, an toàn nhất nhưng cần nhiều dung lượng.
• Ví nhẹ (Lightweight clients): Lưu trữ phiên bản blockchain hạn chế, di động hơn nhưng cần tin tưởng vào bên cung cấp ví.

Chìa khóa: Giống như khóa hộp ký gửi an toàn, ví Bitcoin sử dụng hai loại khóa:

• Khóa công khai: Mã hóa giao dịch, cho phép mọi người xác minh giao dịch.
• Khóa riêng: Bí mật để truy cập và chi tiêu Bitcoin của bạn.

Bitcoin có thể được chia thành các đơn vị nhỏ hơn để thuận tiện cho giao dịch. Đơn vị nhỏ nhất là Satoshi, được đặt theo tên của người tạo ra Bitcoin.

• 1 Bitcoin (BTC) = 100.000.000 Satoshi
• 1 Bitcent (cBTC) = 0,01 BTC
• 1 Milli-Bitcoin (mBTC) = 0,001 BTC
• 1 Micro-Bitcoin (μBTC) = 0,000001 BTC

Giá trị của Bitcoin phụ thuộc vào hai yếu tố chính hoạt động cùng nhau: Các tính năng của Bitcoin và hiệu ứng mạng lưới của Bitcoin.

Các tính năng và hiệu ứng mạng lưới của Bitcoin

Khi một mạng lưới phát triển, giá trị của Bitcoin cũng tăng lên. Hãy tưởng tượng Bitcoin giống mạng điện thoại: Khi chỉ có một vài người sử dụng, Bitcoin gần như không có giá trị. Nhưng khi mạng lưới mở rộng và bạn có thể liên lạc với bất kỳ ai, giá trị của mạng lưới đó tăng lên. Điều này cũng áp dụng cho cả mạng lưới tiền tệ.

Hiệu ứng mạng lưới của Bitcoin

Bitcoin còn được ví như vàng kỹ thuật số. Trong lịch sử, con người đã sử dụng nhiều vật liệu để làm tiền, từ vỏ sò đến kim loại, nhưng vàng có lẽ là hình thức tiền được chấp nhận lâu nhất. Tại sao lại như vậy?

Vàng được lựa chọn vì ba đặc tính chính: hiếm có, bền bỉ, và dễ chia nhỏ. Những đặc tính này khiến cho vàng trở thành phương tiện lưu trữ và giao dịch giá trị. Với tính hữu ích này, mạng lưới vàng đã phát triển qua thời gian và trở thành đơn vị tiền tệ chính thống trong hàng trăm năm. Dù trong xã hội hiện đại, đô la Mỹ đã thay thế vai trò của vàng, vàng vẫn giữ được giá trị tương tự như Bitcoin.

Vì sao Bitcoin thường được so sánh với vàng?

• Nguồn cung hạn chế: Bitcoin chỉ có 21 triệu đồng, làm cho Bitcoin trở nên hiếm hơn so với các loại tiền khác như vỏ sò hay tiền mặt.
• Hiếm có: Hiếm hơn đồng nghĩa với giá trị cao hơn theo thời gian. Nếu một loại tiền không hiếm, Bitcoin sẽ mất giá trị dần theo thời gian và dẫn đến sức mua giảm.
• Dễ chia nhỏ: Bitcoin có thể chia thành 100 triệu phần, giúp Bitcoin trở nên linh hoạt hơn trong việc giao dịch.
• Bền bỉ: Mạng lưới máy tính phân tán trên toàn cầu đảm bảo tính bền vững của Bitcoin, không có bitcoin nào bị mất.
• Ngoài ra, Bitcoin còn có một số ưu điểm vượt trội hơn vàng như dễ dàng mang theo, di động hơn, và dễ xác minh tính xác thực. (Vì vàng rất khó mang theo, khó xác định độ tinh khiết cũng như phí vận chuyển sẽ tăng cao hơn)

Mạng lưới Bitcoin cũng hưởng lợi từ hiệu ứng mạng mạnh mẽ của Internet. Mặc dù ra đời sau vàng, nhưng số lượng người sở hữu Bitcoin đã tăng vọt, trong khi số người sở hữu vàng vẫn tương đối ổn định. Nếu mạng lưới Bitcoin tiếp tục phát triển và đạt mức vốn hóa thị trường tương đương với vàng, giá trị của mỗi Bitcoin có thể lên tới khoảng 500.000 USD.

Xem thêm: Dự đoán giá Bitcoin 2024 - 2030

Dưới đây là bảng thể hiện dữ liệu lịch sử giá Bitcoin từ năm 2010 đến năm 2024:

• Bắt đầu: Giá Bitcoin vào đầu năm.
• Cao: Giá cao nhất trong năm.
• Thấp: Giá thấp nhất trong năm.
• EOY (End of Year): Giá Bitcoin vào cuối năm.
• % Hiệu suất: Tỷ lệ phần trăm thay đổi giá Bitcoin trong năm so với đầu năm.

Năm 2009: Sự khởi đầu

• Giá Bitcoin vào năm 2009 là 0 USD.
• Satoshi Nakamoto công bố sách trắng Bitcoin vào ngày 31 tháng 10 năm 2008.
• Mạng Bitcoin bắt đầu hoạt động vào ngày 3 tháng 1 năm 2009, với việc khai thác khối Genesis.
• Sự kiện này đã đặt nền móng cho Bitcoin với mức giá ban đầu không đáng kể, nhưng là bước đầu tiên trong hành trình phát triển của nó.

Năm 2011: Sự đột biến Pt. 1

• Giá Bitcoin vào năm 2011 tăng từ 1 USD lên đến 30 USD.
• Electronic Frontier Foundation (EFF) chấp nhận quyên góp Bitcoin trong vài tháng trước khi rút lui.
• Bitcoin đạt mức giá cao nhất lên đến 30 USD trên sàn giao dịch Mt. Gox.
• Mặc dù giảm xuống dưới 5 USD vào cuối năm, nhưng sự tăng trưởng của Bitcoin đã thu hút sự chú ý và làm nổi bật tiềm năng của nó trong hệ thống tài chính thế giới.

Năm 2013: Năm quyết định

• Giá Bitcoin vào năm 2013 tăng từ 13 USD lên đến 1.100 USD.
• Đây là năm mạnh nhất về tăng trưởng giá của Bitcoin, với mức tăng lên đến 6.600%.
• Bitcoin chứng kiến sự chấp nhận rộng rãi hơn từ các tổ chức như EFF.
• Sự gia tăng mạnh mẽ về giá và sự chú ý từ phương tiện truyền thông đã đưa Bitcoin trở thành đề tài quan trọng trên thị trường tài chính.

Năm 2014 - 2016: Thời kỳ phục hưng

• Giá Bitcoin trong giai đoạn này giữ ổn định từ 200 đến 400 USD.
• Sự phát triển của công nghệ tiền điện tử không ngừng, nhưng giá Bitcoin không có những biến động lớn trong giai đoạn này.
• Đợt halving lần thứ hai của Bitcoin vào năm 2016 đã tạo ra tiền đề cho sự tăng trưởng mạnh mẽ sau này.

Năm 2017 - 2019: Sự đột biến Pt. 2

• Giá Bitcoin trong giai đoạn này tăng từ 1.100 USD lên đến 20.000 USD.
• Bitcoin đạt mức giá lịch sử vào tháng 12 năm 2017, tăng gấp 20 lần trong vòng chưa đầy 12 tháng.
• Sự tăng trưởng mạnh mẽ này phản ánh sự nhận thức rộng rãi hơn của công chúng về tiền điện tử và làn sóng quan tâm từ các nhà đầu tư bán lẻ.

Năm 2020: Sau đợt Halving thứ 3

• Giá Bitcoin vào năm 2020 tăng từ khoảng 7.347,49 USD lên gần 9.100 USD.
• Đợt tăng giá này diễn ra trước và sau sự kiện halving vào tháng 5 năm 2020, khi Bitcoin đạt mức tăng gần 25% chỉ trong vài tháng.
• Cơn sốt tiền điện tử và hoạt động đầu cơ trực tuyến tăng mạnh do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

Năm 2021: Sự tăng giảm ngoạn mục

• Bitcoin đạt mức giá cao nhất mọi thời đại là hơn 68.500 USD vào tháng 11 năm 2021.
• Tuy nhiên, giá Bitcoin gặp khó khăn do các yếu tố như sự ảnh hưởng của Trung Quốc về hoạt động khai thác Bitcoin và lo ngại về quy định từ các cơ quan quản lý.
• Sự biến động lớn của giá Bitcoin phản ánh tâm trạng không chắc chắn và lo ngại trong cộng đồng đầu tư.

Năm 2022: Bắt đầu mùa đông tiền điện tử

• Giá Bitcoin giảm dần từ tháng 1 năm 2022 và xuống dưới mức 30.000 USD vào tháng 5.
• Mùa đông tiền điện tử bắt đầu, điều này được định nghĩa là một thời kỳ thua lỗ ổn định và đôi khi đột ngột lan tràn khắp thị trường tiền điện tử.
• Bitcoin và thị trường tiền điện tử gặp khó khăn do sụp đổ của sàn giao dịch FTX và lo ngại về lạm phát và tăng lãi suất.

Năm 2023 - 2024: Hy vọng phục hồi ổn định

• Bitcoin bắt đầu gia tăng ổn định từ tháng 2 năm 2023, khi giá tăng lên khoảng 23.300 USD.
• Sự tăng giá này mở ra hy vọng về kết thúc của mùa đông tiền điện tử và tín hiệu tích cực cho thị trường tiền điện tử trong tương lai.

• Vào đầu năm 2024, trong tuần đầu tiên của tháng 1, giá của Bitcoin (BTC) giao dịch ở mức khoảng 43.906 USD, với vốn hóa thị trường đạt khoảng 915,81 tỷ USD. Sự phục hồi và sự trỗi dậy đã tạo ra sự ổn định giữa các đồng tiền Bitcoin và Ethereum (ETH).

• Ngày 14 tháng 3 năm 2024, giá của Bitcoin lần đầu tiên đạt mức cao nhất mọi thời đại kể từ tháng 11 năm 2021, với vốn hóa thị trường đạt 1,23 tỷ USD và vốn hóa thị trường của tiền điện tử tổng cộng là 2,29 nghìn tỷ USD trước khi sự kiện Halving của Bitcoin.

Ví Bitcoin, hay còn gọi là BTC Wallet, không phải là ví vật lý để đựng tiền mặt. Nó giống như một "két sắt số" an toàn trên internet, nơi bạn lưu trữ "chìa khóa" để truy cập vào Bitcoin của mình. Với ví Bitcoin, bạn có thể nhận, gửi và quản lý Bitcoin một cách an toàn và tiện lợi, không cần thông qua ngân hàng hay bất kỳ tổ chức trung gian nào.

Hai loại ví Bitcoin chính:

• Ví nóng:
  • Luôn kết nối internet, giúp bạn dễ dàng giao dịch Bitcoin mọi lúc mọi nơi.
  • Tiện lợi cho việc mua bán, trao đổi Bitcoin thường xuyên.
  • Tuy nhiên, có nguy cơ bị tấn công mạng, không nên lưu trữ số lượng lớn Bitcoin.
• Ví lạnh:
  • Không kết nối internet, tăng cường bảo mật tối đa cho Bitcoin của bạn.
  • Phù hợp để lưu trữ lâu dài, an toàn khỏi hacker.
  • Tuy nhiên, không tiện lợi cho giao dịch thường xuyên vì phải kết nối lại với internet mỗi khi sử dụng.

Bitcoin giống như vàng ở chỗ nó có số lượng giới hạn. Chỉ có tối đa 21 triệu Bitcoin sẽ được tạo ra. Điều này khiến Bitcoin trở nên khan hiếm, và sự khan hiếm này có thể giúp Bitcoin giữ giá trị theo thời gian. Vậy tại sao chỉ có 21 triệu Bitcoin?

• Kiểm soát lạm phát: Giới hạn số lượng Bitcoin giúp ngăn chặn việc tạo ra quá nhiều Bitcoin, từ đó tránh lạm phát (khi giá trị của đồng tiền giảm do có quá nhiều tiền).
• Mã nguồn Bitcoin: Số lượng Bitcoin tối đa được quy định trong mã nguồn của Bitcoin, không thể thay đổi dễ dàng.

Bitcoin Halving là một sự kiện quan trọng được lập trình sẵn trong hệ thống Bitcoin, diễn ra định kỳ khoảng 4 năm một lần. Trong sự kiện này, phần thưởng mà các thợ đào nhận được sau khi khai thác một khối Bitcoin mới sẽ bị giảm một nửa. Hiện nay, hơn 18 triệu Bitcoin đã được khai thác và dự kiến sẽ mất đến năm 2140 để khai thác hết số Bitcoin còn lại.

Mục đích của Bitcoin Halving

Cha đẻ của Bitcoin, Satoshi Nakamoto, đã thiết kế cơ chế này để kiểm soát lạm phát và đảm bảo tổng nguồn cung Bitcoin không vượt quá 21 triệu đồng. Bằng cách giảm một nửa phần thưởng khai thác, tốc độ tạo ra Bitcoin mới sẽ chậm lại, giúp duy trì giá trị của đồng tiền này.

Tác động của Bitcoin Halving lên thị trường

Bitcoin Halving thường gây ra những biến động lớn trên thị trường tiền mã hóa.

• Đối với người nắm giữ Bitcoin: Nguồn cung Bitcoin mới giảm có thể dẫn đến sự khan hiếm, đẩy giá Bitcoin tăng lên nếu nhu cầu vẫn duy trì hoặc tăng.
• Đối với thợ đào: Phần thưởng giảm một nửa có thể khiến một số thợ đào nhỏ lẻ không còn đủ lợi nhuận để hoạt động, ảnh hưởng đến tốc độ khai thác và nguồn cung Bitcoin.

Lịch sử Bitcoin Halving và dự đoán tương lai

Lịch sử cho thấy giá Bitcoin thường tăng sau mỗi lần Halving. Tuy nhiên, lần Halving năm 2024 được dự đoán sẽ khó lường hơn do sự xuất hiện của các quỹ ETF Bitcoin. Các quỹ này đang tích lũy Bitcoin với tốc độ nhanh hơn so với lượng Bitcoin mới được khai thác, có thể gây ra những biến động mạnh trên thị trường.

Chu kỳ giảm một nửa (halving)

Lịch sử của Bitcoin đã chứng kiến ba lần halving:

• 2009: Phần thưởng khai thác ban đầu là 50 Bitcoin.
• 2012: Phần thưởng giảm xuống còn 25 Bitcoin.
• 2016: Phần thưởng giảm xuống còn 12,5 Bitcoin.
• 2020: Phần thưởng giảm xuống còn 6,25 Bitcoin.
• 20/4/2024: Phần thưởng giảm xuống còn 3,125 Bitcoin.

Giá Bitcoin sau mỗi đợt Halving

• Halving năm 2012: Giá Bitcoin tăng gấp 10 lần từ 12 USD lên 126 USD chỉ trong vòng 6 tháng.
• Halving năm 2016: Giá Bitcoin tăng gấp 1.5 lần từ 654 USD lên 1.000 USD trong vòng 7 tháng.
• Halving năm 2020: Giá Bitcoin tăng gấp 2 lần từ 8.570 USD lên 18.040 USD trong cùng khoảng thời gian.
• Trước kỳ Halving năm 2024: Giá Bitcoin đã đạt ngưỡng ATH (All time high - Cao nhất mọi thời đại) đến 99,227.45 USD

Kỳ vọng tương lai nhiều chuyên gia dự đoán rằng Halving 2024 sẽ kích hoạt một đợt tăng giá mới cho Bitcoin.

Bitcoin ETF (Exchange Traded Fund) là quỹ giao dịch hoán đổi theo dõi giá Bitcoin, đã chính thức được SEC (Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ) chấp thuận vào sáng ngày 11-1-2024 (giờ Việt Nam). Đây là một sự kiện lịch sử đánh dấu bước ngoặt quan trọng cho Bitcoin. Giống như các quỹ ETF khác, Bitcoin ETF cho phép nhà đầu tư tham gia vào thị trường Bitcoin thông qua thị trường chứng khoán truyền thống, mà không cần phải trực tiếp sở hữu Bitcoin.

Phân tích Bitcoin dài hạn sau Bitcoin ETF

Việc SEC ký 11 quỹ Bitcoin ETF có thể có những ảnh hưởng tích cực đến giá Bitcoin:

Ảnh hưởng Ngắn hạn:

• Nhu cầu tăng cao: Việc các quỹ ETF được chấp thuận sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư mới tham gia thị trường Bitcoin, dẫn đến nhu cầu mua Bitcoin tăng cao.
• Giá Bitcoin tăng: Nhu cầu tăng cao sẽ đẩy giá Bitcoin lên cao hơn.

Ảnh hưởng dài hạn:

• Hợp pháp hóa Bitcoin: Việc SEC chấp thuận Bitcoin ETF là một bước tiến quan trọng trong việc hợp pháp hóa Bitcoin, giúp Bitcoin được công nhận rộng rãi hơn.
• Dòng vốn đầu tư lớn: Việc các quỹ ETF được chấp thuận sẽ thu hút dòng vốn đầu tư lớn vào thị trường Bitcoin, giúp thị trường phát triển mạnh mẽ hơn.
• Giá Bitcoin tăng trưởng: Dòng vốn đầu tư lớn sẽ thúc đẩy giá Bitcoin tăng trưởng trong dài hạn.

Ý kiến chuyên gia:

• Mike McGlone, chiến lược gia cấp cao tại Bloomberg Intelligence: "Đây là một bước tiến quan trọng cho thị trường Bitcoin."
• Grayscale Investments: "Việc SEC chấp thuận Bitcoin ETF sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư tổ chức tham gia thị trường."
• Fundstrat Global Advisors: "Giá Bitcoin có thể đạt 100.000 USD trong năm nay."

Do tính phi tập trung, Bitcoin được nâng cấp thông qua một quy trình đề xuất và thảo luận cộng đồng. Các đề xuất nâng cấp được gọi là "Đề xuất cải tiến Bitcoin" (BIP). Bất kỳ ai cũng có thể đề xuất BIP, và cộng đồng Bitcoin sẽ thảo luận và quyết định xem có nên áp dụng BIP hay không.

Một ví dụ điển hình về nâng cấp Bitcoin là SegWit (BIP 141). SegWit được kích hoạt vào năm 2017 và giúp cải thiện khả năng mở rộng của Bitcoin bằng cách giảm kích thước giao dịch.

Đề xuất Cải tiến Bitcoin (BIP) là gì?

BIP là một tài liệu chính thức mô tả các đề xuất thay đổi hoặc cải tiến cho giao thức Bitcoin. Nó có thể đề cập đến bất kỳ khía cạnh nào của Bitcoin, từ các quy tắc đồng thuận, tiêu chuẩn cộng đồng đến quy trình phát triển. Mục đích của BIP là tạo ra một khuôn khổ để cộng đồng Bitcoin có thể cùng nhau thảo luận, đánh giá và quyết định về các thay đổi cho hệ thống.

Ai có thể đề xuất thay đổi cho Bitcoin?

Bất kỳ ai trong cộng đồng Bitcoin đều có thể đề xuất thay đổi, miễn là họ có đủ kiến thức và kỹ năng để đưa ra một đề xuất có giá trị và phù hợp với các tiêu chuẩn phát triển của Bitcoin.

Các bước tạo ra một BIP

• Ý tưởng ban đầu: Ý tưởng thay đổi thường được thảo luận không chính thức trên các diễn đàn, mạng xã hội hoặc các cuộc gặp mặt cộng đồng.
• Soạn thảo BIP: Nếu ý tưởng nhận được sự ủng hộ, người đề xuất sẽ soạn thảo một BIP theo định dạng và phong cách tiêu chuẩn, bao gồm mô tả chi tiết về đề xuất và lý do tại sao nó cần thiết.
• Gửi BIP: BIP được gửi đến danh sách BIP trên kho lưu trữ Bitcoin Core GitHub để cộng đồng xem xét và phản hồi.
• Thảo luận và đánh giá: Cộng đồng thảo luận về BIP, đưa ra phản hồi và đề xuất chỉnh sửa.
• Thử nghiệm và triển khai: Nếu BIP nhận được sự đồng thuận, nó sẽ được thử nghiệm và triển khai trên mạng lưới Bitcoin.

Quy trình chấp thuận một BIP

• Đạt được sự đồng thuận: BIP cần nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ cộng đồng, đặc biệt là từ các nhà phát triển và thợ đào.
• Tín hiệu từ thợ đào: Các thợ đào sẽ thêm một tín hiệu vào các khối họ khai thác để biểu thị sự ủng hộ hoặc phản đối BIP.
• Kích hoạt: Nếu BIP nhận được đủ sự ủng hộ (thường là khoảng 95% thợ đào), nó sẽ được kích hoạt và trở thành một phần của giao thức Bitcoin.

Các loại BIP

• BIP tiêu chuẩn: Đề xuất thay đổi giao thức Bitcoin, yêu cầu sự đồng thuận để được chấp thuận.
• BIP thông tin: Cung cấp thông tin hoặc hướng dẫn cho cộng đồng, không yêu cầu sự đồng thuận.
• BIP đồng thuận: Đề xuất thay đổi quy trình phát triển hoặc quản trị Bitcoin, yêu cầu sự đồng thuận để được chấp thuận.

Các BIP thay đổi quy tắc đồng thuận của Bitcoin có thể dẫn đến việc "fork".

Fork là điểm sao chép và sửa đổi phần mềm Bitcoin, tạo ra hai chuỗi blockchain riêng biệt từ một chuỗi gốc.

Có hai loại Bitcoin fork chính:

• Soft fork: Soft fork là bản nâng cấp tương thích ngược, cho phép các node cũ và mới vẫn có thể giao tiếp và hoạt động cùng nhau.
• Hard fork: Hard fork là bản nâng cấp không tương thích ngược, dẫn đến việc chia tách mạng lưới thành hai blockchain riêng biệt. Các node sử dụng phần mềm cũ sẽ không thể tương tác với các node sử dụng phần mềm mới.

Bitcoin Cash (BCH) là ví dụ nổi tiếng nhất về hard fork của Bitcoin. BCH được tạo ra vào năm 2017 do sự bất đồng trong cộng đồng Bitcoin về cách giải quyết vấn đề khả năng mở rộng.

Hướng dẫn 4 bước phân tích kỹ thuật thị trường Bitcoin theo khung thời gian cùng ONUS.

Bước 1: Chuẩn Bị

1. Lựa Chọn Biểu Đồ: Sử dụng biểu đồ nến Nhật cho khung thời gian 4 giờ và 1 ngày để đảm bảo tính trực quan và hiệu quả trong việc theo dõi biến động giá.

2. Chọn Chỉ Báo: Áp dụng các chỉ báo phổ biến như đường trung bình động (MA), chỉ số sức mạnh tương đối (RSI), MACD và Bollinger Bands để có được đánh giá toàn diện về xu hướng và mức độ biến động của giá.

Bước 2: Phân Tích Xu Hướng

1. Xác Định Xu Hướng Hiện Tại: Phân biệt xu hướng tăng, giảm, đi ngang.

2. Sử Dụng MA:

• MA 50 ngày và MA 200 ngày: Nhận định xu hướng dài hạn, giúp đưa ra quyết định đầu tư mang tính chiến lược.
• MA 10 ngày và MA 20 ngày: Phân tích xu hướng ngắn hạn, hỗ trợ nhà đầu tư trong việc nắm bắt các cơ hội giao dịch tiềm năng nhanh chóng.

3. Sử Dụng RSI:

• RSI > 70: Cho thấy nguy cơ quá mua, cảnh báo khả năng đảo chiều giảm giá.
• RSI < 30: Biểu thị tình trạng quá bán, tiềm ẩn khả năng đảo chiều tăng giá.

Bước 3: Phân Tích Hỗ Trợ và Kháng Cự

1. Xác Định Các Mức Hỗ Trợ và Kháng Cự: Dựa trên các mức cao, thấp trước đây, dùng đường MA và công cụ Fibonacci thoái lui (Fibonacci retracement) để xác định các vùng giá quan trọng.

2. Quan Sát Phản Ứng Giá:

• Giá bật lên từ hỗ trợ: Tín hiệu cho thấy xu hướng tăng có thể tiếp tục.
• Giá bị đẩy lùi từ kháng cự: Dấu hiệu cho thấy khả năng giá sẽ điều chỉnh giảm.

Bước 4: Dự Đoán Giá

Kết hợp các yếu tố được phân tích ở trên để đưa ra dự đoán về xu hướng giá trong tương lai gần. Lưu ý rằng dự đoán chỉ mang tính tương đối và thị trường có thể thay đổi bất ngờ do ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau.

Để cập nhật liên tục các phân tích, dự đoán giá BTC, bạn hãy truy cập trang Dự đoán giá Bitcoin 2024-2030

Cá voi Bitcoin là thuật ngữ dùng để chỉ những người hoặc tổ chức sở hữu một lượng lớn Bitcoin. Những cá voi này có khả năng tác động mạnh đến giá Bitcoin, vì khi họ giao dịch hoặc di chuyển số lượng lớn Bitcoin, điều này thường gây ra biến động mạnh trên thị trường.

Dưới đây là một số cách đầu tư Bitcoin phổ biến, cùng với ưu và nhược điểm của từng cách:

1. Mua và nắm giữ (HODL)

• Cách thức: Mua Bitcoin và giữ nó trong ví dài hạn, với kỳ vọng giá sẽ tăng trong tương lai.
• Ưu điểm: Đơn giản, không cần kiến thức chuyên sâu về giao dịch. Ít rủi ro hơn so với các hình thức đầu tư ngắn hạn.
• Nhược điểm: Cần kiên nhẫn, có thể bỏ lỡ cơ hội kiếm lời ngắn hạn nếu thị trường biến động mạnh.

2. Giao dịch (Trading)

• Cách thức: Mua và bán Bitcoin trong thời gian ngắn để kiếm lời từ sự chênh lệch giá. Có thể giao dịch trên sàn giao dịch tập trung hoặc phi tập trung.
• Ưu điểm: Tiềm năng lợi nhuận cao nếu dự đoán đúng xu hướng thị trường.
• Nhược điểm: Rủi ro cao, đòi hỏi kiến thức và kinh nghiệm phân tích thị trường. Cần quản lý vốn và cảm xúc tốt.

3. Đào Bitcoin (Mining)

• Cách thức: Sử dụng sức mạnh tính toán của máy tính để giải các bài toán phức tạp và nhận phần thưởng là Bitcoin.
• Ưu điểm: Có thể kiếm được Bitcoin mới.
• Nhược điểm: Đòi hỏi vốn đầu tư lớn cho phần cứng và điện năng. Độ khó tăng dần theo thời gian.

4. Đầu tư thông qua các sản phẩm phái sinh

• Cách thức: Đầu tư vào các sản phẩm tài chính phái sinh dựa trên giá Bitcoin, như hợp đồng tương lai, quyền chọn, CFDs, ...
• Ưu điểm: Có thể kiếm lời từ cả xu hướng tăng và giảm của giá Bitcoin.
• Nhược điểm: Rủi ro rất cao, phức tạp, đòi hỏi kiến thức chuyên sâu.

5. Đầu tư vào các công ty liên quan đến Bitcoin

• Cách thức: Mua cổ phiếu của các công ty hoạt động trong lĩnh vực Bitcoin và blockchain, như các sàn giao dịch, công ty khai thác, công ty phát triển công nghệ blockchain, ...
• Ưu điểm: Gián tiếp tiếp xúc với thị trường Bitcoin, ít rủi ro hơn so với đầu tư trực tiếp vào Bitcoin.
• Nhược điểm: Vẫn chịu ảnh hưởng bởi biến động của thị trường Bitcoin.

Dưới đây là những điểm mạnh và điểm yếu của việc đầu tư vào Bitcoin.

Ưu điểm khi đầu tư Bitcoin

1. Không bị kiểm soát bởi bên thứ ba: Bitcoin là một hệ thống phi tập trung, không phụ thuộc vào bất kỳ cơ quan quản lý nào. Điều này có nghĩa là các giao dịch Bitcoin không cần sự xác nhận của bên thứ ba như ngân hàng hay tổ chức tài chính, giúp giảm phí giao dịch và tăng tính tự do trong việc quản lý tài sản của người dùng.

2. Tính di động cao: Bitcoin là một loại tiền tệ số hóa, giúp người sở hữu dễ dàng lưu trữ và giao dịch ở bất cứ đâu trên thế giới. Chỉ cần một thiết bị kết nối internet như điện thoại, laptop hoặc ổ cứng, bạn có thể mang theo Bitcoin mọi lúc mọi nơi.

3. Bảo mật cao: Với các cơ chế mã hóa và ẩn danh, Bitcoin mang lại sự bảo mật cao trong các giao dịch. Người dùng có thể kiểm soát hoàn toàn tài khoản của mình, dễ dàng phát hiện và xử lý các giao dịch bất thường. Đồng thời, mọi thông tin cá nhân đều được bảo vệ tuyệt đối, giảm thiểu rủi ro lộ thông tin.

4. Khó làm giả: Một trong những đặc điểm nổi bật của Bitcoin là không thể bị làm giả, nhờ vào công nghệ blockchain với thuật toán phức tạp đảm bảo tính xác thực và toàn vẹn của mỗi giao dịch.

Nhược điểm khi đầu tư Bitcoin

1. Tình trạng pháp lý không rõ ràng: Tùy theo từng quốc gia mà việc sử dụng và giao dịch Bitcoin được hợp pháp hóa hay cấm đoán. Ở nhiều nước, Bitcoin không được coi là tiền tệ hợp pháp, và thậm chí còn bị cấm giao dịch. Điều này có thể gây ra rủi ro pháp lý đối với người đầu tư.

2. Biến động giá mạnh: Bitcoin nổi tiếng với sự biến động giá mạnh. Trong quá khứ, nó đã trải qua nhiều chu kỳ tăng giảm đột ngột. Việc đầu tư Bitcoin có thể mang lại lợi nhuận lớn, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro mất mát tài chính do giá trị đồng tiền thay đổi khó lường.

3. Mức độ công nhận chưa đồng nhất: Mặc dù Bitcoin đã trở thành một hiện tượng toàn cầu, mức độ chấp nhận và công nhận của các quốc gia, tổ chức và doanh nghiệp không giống nhau. Điều này có thể tạo ra rào cản trong việc giao dịch và sử dụng Bitcoin ở một số nơi.

Tại Việt Nam, Bitcoin không được công nhận là một loại tiền tệ hợp pháp, và pháp luật có những quy định cụ thể về việc sử dụng Bitcoin trong các giao dịch kinh doanh.

1. Bitcoin có phải là tiền không?

Theo Điều 105 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản được định nghĩa là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản. Tuy nhiên, theo Luật Ngân hàng Nhà nước 2010, Bitcoin không được xem là đơn vị tiền tệ hợp pháp của Việt Nam, cũng không được coi là ngoại tệ. Vì vậy, Bitcoin không phải là đơn vị tiền theo pháp luật Việt Nam.

2. Bitcoin có được coi là phương tiện thanh toán không?

Theo Nghị định 80/2016/NĐ-CP, Bitcoin không nằm trong danh mục các phương tiện thanh toán hợp pháp như séc, lệnh chi hay thẻ ngân hàng. Điều này đồng nghĩa với việc sử dụng Bitcoin để thanh toán trong các giao dịch thương mại là vi phạm pháp luật Việt Nam.

3. Mua bán Bitcoin có bị cấm không?

Mặc dù pháp luật Việt Nam chưa có quy định cụ thể về việc cấm hoàn toàn giao dịch mua bán Bitcoin, nhưng nó cũng không được chính thức cho phép. Theo Quyết định 27/2018/QĐ-TTg, Bitcoin không được liệt kê trong hệ thống ngành nghề kinh doanh hợp pháp của Việt Nam, nhưng cũng không bị cấm rõ ràng.

4. Phát hành Bitcoin có bị xử phạt không?

Theo Nghị định 88/2019/NĐ-CP, hành vi phát hành và sử dụng Bitcoin làm phương tiện thanh toán không hợp pháp có thể bị xử phạt từ 50 triệu đến 100 triệu đồng. Nếu hành vi này gây thiệt hại lớn, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 206 Bộ luật Hình sự 2015.

Dưới đây là một số yếu tố chính ảnh hưởng đến giá Bitcoin:

1. Cung và cầu:

• Nguồn cung: Bitcoin có nguồn cung giới hạn ở mức 21 triệu đồng. Việc khai thác Bitcoin mới ngày càng khó khăn hơn do cơ chế giảm một nửa phần thưởng đào Bitcoin (halving) định kỳ. Điều này làm giảm tốc độ tăng nguồn cung, có thể đẩy giá lên nếu nhu cầu tăng.
• Nhu cầu: Nhu cầu về Bitcoin đến từ các nhà đầu tư cá nhân, tổ chức, và cả những người sử dụng nó như một phương tiện thanh toán hoặc lưu trữ giá trị. Sự gia tăng nhu cầu sẽ đẩy giá lên, trong khi giảm nhu cầu sẽ khiến giá giảm.

2. Tâm lý thị trường:

• Niềm tin của nhà đầu tư: Tâm lý lạc quan, tin tưởng vào tương lai của Bitcoin sẽ thúc đẩy nhu cầu mua vào, đẩy giá lên. Ngược lại, tâm lý bi quan sẽ khiến nhà đầu tư bán tháo, làm giá giảm.
• FOMO (Fear of Missing Out): Tâm lý sợ bỏ lỡ cơ hội khi thấy giá Bitcoin tăng mạnh có thể khiến nhiều người mua vào, đẩy giá lên cao hơn nữa, tạo ra bong bóng.

3. Quy định pháp lý:

• Chính sách của các quốc gia: Các quốc gia có thể đưa ra các quy định khác nhau về Bitcoin, từ cấm hoàn toàn đến chấp nhận và khuyến khích sử dụng. Những thay đổi trong chính sách có thể tác động mạnh đến giá Bitcoin.
• Quy định về chống rửa tiền (AML) và tài trợ khủng bố (CFT): Các quy định này có thể ảnh hưởng đến hoạt động giao dịch và sử dụng Bitcoin, từ đó tác động đến giá.

4. Sự kiện và tin tức:

• Tin tức về việc áp dụng Bitcoin: Thông tin về việc các công ty lớn chấp nhận Bitcoin như một phương tiện thanh toán hoặc các tổ chức tài chính đầu tư vào Bitcoin có thể tạo ra tâm lý tích cực và đẩy giá lên.
• Các sự kiện an ninh: Các vụ tấn công mạng, lừa đảo hoặc các vấn đề bảo mật liên quan đến Bitcoin có thể làm giảm niềm tin của nhà đầu tư và khiến giá giảm.
• Các sự kiện kinh tế vĩ mô: Tình hình kinh tế toàn cầu, lạm phát, chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương cũng có thể ảnh hưởng đến giá Bitcoin, đặc biệt là khi Bitcoin được xem là một tài sản phòng ngừa lạm phát.

5. Các yếu tố kỹ thuật:

• Hoạt động của thợ đào: Chi phí khai thác, hashrate (tốc độ xử lý của mạng lưới Bitcoin) và các yếu tố kỹ thuật khác có thể ảnh hưởng đến nguồn cung và giá Bitcoin.
• Sự phát triển của công nghệ: Những cải tiến về công nghệ blockchain, khả năng mở rộng của mạng lưới Bitcoin, và sự xuất hiện của các giải pháp lớp thứ hai có thể tác động đến giá trị và tiện ích của Bitcoin.

6. Các yếu tố khác:

• Tình hình thị trường tài chính truyền thống: Biến động trên thị trường chứng khoán, giá vàng, hoặc các loại tài sản khác có thể ảnh hưởng đến dòng tiền đầu tư vào Bitcoin.
• Hoạt động thao túng thị trường: Mặc dù khó khăn, nhưng không loại trừ khả năng các cá nhân hoặc tổ chức lớn có thể thao túng giá Bitcoin thông qua các hoạt động mua bán lớn.